ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی دلالت های شبکه مفهومی زیبایی در قرآن کریم برای حیطه هدفگذاری برنامه ریزی درسی
این مقاله میکوشد شبکه مفهومی زیبایی در قرآن کریم را شناسایی کرده، مؤلفههای کلیدی زیبایی و زیبانمایی را از آن استنباط و دلالتهای آن برای حیطه هدفگذاری برنامهریزی درسی را استخراج کند. در این پژوهش برای تأمین اهداف فوق از روش توصیفی- تحلیلی محتوای متن استفاده و سپس یافتههای تحقیق توسط صاحبنظران به کمک اجرای پرسشنامه اعتباریابی شدهاست. بر مبنای این پژوهش دلالتهای استخراج شده از شبکه مفهومی زیبایی در قرآن کریم برای حیطه هدفگذاری برنامه درسی در دو دسته قابل تقسیم هستند که مهمترین آنها عبارتند از: 1. درک، باور و توجه به زیباییهای حق، کلام حق، جهان آفرینش (اعم از آفاق و انفس) به منزله تجلیات حق؛ زیباییهای اعتقادی و عملکردی برای نورانی کردن درون و برون؛ تزیین زشتیها توسط شیطان؛ زشتیهای اعتقادی و عملکردی به عنوان عامل ظلمانی شدن درون و برون؛ 2. پرورش مهارتهای رضایتمندی از خالق زیباییها؛ لذت بردن از زیباییهای حق، کلام او، جهان آفرینش (اعم از آفاق و انفس) به منزله تجلیات او؛ لذت بردن از زیباییهای اعتقادی و عملکردی؛ تنفر از زیباییهای کاذب اعتقادی و عملکردی ظلمتآفرین؛ تعامل عاطفی و معنوی با زیباییها؛ توانمندیهای مشاهده غیر عینی و غیر مادی (درک باطنی)؛ پرورش مهارتهای تولید مصنوعات زیبا؛ پرورش فضایل اخلاقی و تهذیب نفس و پرهیز از رذایل اخلاقی.
https://islamicedu.rihu.ac.ir/article_20_f6d2cf93194ac0b27d51b16a8b0c73e1.pdf
2014-04-21
7
29
شبکه مفهومی
زیبایی
تربیت
برنامه درسی
قرآن کریم
سیده الهام
آقایی
e.aghaie7@gmail.com
1
کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران
LEAD_AUTHOR
انسیه
زاهدی
ezahedi@alzahra.ac.ir
2
عضو هیئت علمی دانشگاه الزهراء
AUTHOR
جمیله
علم الهدی
g_alamolhoda@sbu.ac.ir
3
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اصول و روشهای کاربردی آموزش معاد در آموزههای اهل بیت (علیهمالسلام)
در این مقاله تلاش شده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا مجموعهای از اصول و روشهای آموزش معاد از احادیث اهل بیت (ع) استخراج شده، سپس با بهرهگیری از یافتههای دانش تعلیم و تربیت، تفسیر و تحلیل گردند. اصول «مخاطب شناسی»، «انگیزش مخاطب»، «نهادینه ساختن آموزهها در ذهن مخاطب»، «عینیت بخشی»، «استفاده از فرصتها» و «جاری ساختن یاد معاد و قیامت در زندگی» از جمله مهمترین این اصولند. این اصول در این روشها به کار گرفته شدهاند: «نیاز سنجی و شناخت حساسیتها»، «توجه به عوامل غیرمعرفتی»، «سؤالی»، «کرامت بخشی»، «تنظیم و دسته بندی مطالب»، «قرینهگویی»، «تذکر»، «موعظه» و «محاسبه نفس».
https://islamicedu.rihu.ac.ir/article_21_f8112e3d6f4d4bba4693a4fdf912897c.pdf
2014-04-21
31
49
معاد
آموزههای معصومان(ع)
اصول و روشهای آموزش معاد
مهدی
ایزدی
1
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادقعلیهالسلام
AUTHOR
سید سجاد
طباطبائی نژاد
2
دانشجوی دوره دکترا، رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادقعلیهالسلام
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تفاوتهای علمالنفس اشراقی و مشایی و نتایج تربیتی آن
پژوهش حاضر به تطبیق و مقایسه علمالنفس اشراقی و مشایی و نتایج تربیتی آن پرداخته است. این تحقیق از نوع نظری و روش مورد استفاده در آن تحلیل اسنادی است و سرانجام به سه نتیجه دست یافته است: 1. فلسفه مشاء و اشراق در باب علمالنفس مشترکاتی دارند، مانند اذعان به اینکه انسان موجودی ترکیبیافته از نفس و بدن است و نفس موجودی مجرد، زوالناپذیر و دارای ظرفیت و قابلیتهای بیپایان است و با ارتباط متقابلی که با بدن دارد، میتواند با تعلیم و تربیت ظرفیتها و قابلیتهای خود را به فعلیت برساند. 2. علمالنفس اشراقی با علمالنفس مشایی تفاوتهای جدّی در تعاریف و اصطلاحات، ادبیات، حوزه و قلمرو، متدلوژی، جهتگیری، محتوا و نتایج دارد. 3. نتایج تربیتی علمالنفس مشاء و اشراق نیز متفاوت است، از جمله اینکه: هدف غایی در فلسفه مشاء سعادت انسان است، اما در فلسفه اشراق، هدف غایی تربیت، جداشدن و بریدن از تعلقات و وابستگیهای مادی و انقطاع کامل از غیرخداست، بدانسان که جز خدا نبیند و به جز او نخواهد. اما اصول تربیتی مشترک در فلسفه مشاء و اشراق عبارتند از: اصل تدریج، اصل دوام و استمرار، اصل اعتدال،اصل مهرورزی و اصل کرامت. اما در فلسفه اشراق باطنگرایی، توجه به سیر باطن، آخرتگرایی، بازگشت به وطن اصلی و تلطیف سِرّ نیز اضافه شده است و روشهای تربیت در فلسفه اشراق نیز عبارتند از: تلقین، خلوت، ذکر، یاد مرگ و قیامت... .
https://islamicedu.rihu.ac.ir/article_466_f67cefa90751dd0d67f1a9d831f0c88a.pdf
2014-04-21
51
69
علمالنفس
فلسفه مشاء
فلسفة اشراق
تعلیم و تربیت
مبانی
اهداف
محمد
بهشتی
m.beheshti@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل میزان توجه به مفاهیم فرهنگ ایثار و شهادت در کتاب های درسی دوره آموزش عمومی
هدف پژوهش حاضر تحلیل میزان توجه کتاب های درسی دوره ابتدایی و راهنمایی به فرهنگ ایثار و شهادت است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا با رویکرد کاربردی است. جامعه پژوهش شامل 4 عنوان با 24 جلد کتاب بوده که در سال 1387 چاپ شده و تمام آنها به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار اندازهگیری چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش بیانگر آن است که 1- در مجموع 1230 مرتبه به محورها و مولفه های مفهومی مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت توجه شده است. میزان آن در کتابهای فارسی، هدیه های آسمانی، اجتماعی و تاریخ به ترتیب 626، 230، 287 و 87 مرتبه بوده است. 2- بیشترین توجه به محور ایثار، در کلاس دوم راهنمایی و کتاب فارسی دوم راهنمایی شده و کمترین توجه به محور سایر اصطلاحات، در کلاس دوم ابتدایی و کتاب های تاریخ اول و دوم راهنمایی شده است.
https://islamicedu.rihu.ac.ir/article_23_aa981958d60196ba20d2fc07863741e6.pdf
2014-04-21
71
93
تحلیل محتوا
کتاب درسی
ایثار
شهادت
دورة ابتدایی
دورة راهنمایی
رضا
جعفری هرندی
rjafarih@gmail.com
1
عضو هیئت علمی دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
علی
یزدخواستی
yazdkhasty@kashanu.ac.ir
2
عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی برون داد تربیتی هیئات مذهبی (مورد: شهر مشهد)
هیئات مذهبی یکی از کانونهای تربیت دینی غیررسمی و دارای تاریخچهای طولانی در تاریخ ایران میباشند. پژوهش حاضر تلاش نموده است با انجام مقایسهای بین افراد هیئتی و غیرهیئتی، میزان اثرگذاری این مراکز بر مخاطبان خود را مورد سنجش قرار دهد. به این منظور پرسشنامهای در قالب چهار مقوله (هویت دینی، هویت ملی، ارزشهای اجتماعی- اخلاقی و باورهای فردی) ساخته شد. جامعه آماری پژوهش حاضر جوانان29-17 سال مشهدی بودند که در دو گروه هیئتی و غیرهیئتی دستهبندی شدند. به دلیل عدم وجود آمار دقیق از افراد هیئتی و غیرهیئتی روش نمونهگیری در مرحله تعیین طبقهای غیر نسبتی بوده است. مقایسه صورت گرفته نشان داد که افراد هیئتی در هر چهار مقوله بهطور معناداری از افراد غیرهیئتی بالاتر هستند، ضمناً نمره افراد هیئتی در سه مقوله هویت دینی، هویت ملی و باورهای صحیح فردی از میانگین طیف (نمره متناظر با نقطه برش 50 درصدی) بهطور معناداری متفاوت و بالاتر است و در مقوله ارزشهای اجتماعی به طرف منفی متمایل میباشد. در مجموع میتوان چنین استنباط کرد که برونداد تربیتی هیئات مذهبی در دو مقوله هویت ملی و باورهای فردی رضایتبخش است، در مقوله هویت دینی در حد انتظار نیست و در مقولة ارزشهای اجتماعی رضایتبخش نیست. .
https://islamicedu.rihu.ac.ir/article_24_2c43d1a210daaa8dbaf51107d00f0b13.pdf
2014-04-21
95
117
هیئت مذهبی
هویت ملی
هویت دینی
ارزشهای اخلاقی
مشهد
محمود
سعیدی رضوانی
saeedy@um.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
حسین
باغگلی
hbaghgoli@gmail.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
عبدالله
مهاجر
3
کارشناس ارشد برنامهریزی درسی از دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شناخت نفس از دیدگاه علامه طباطبایی و دلالتهای تربیتی آن
نوشتار حاضر میکوشد مسئله نفس را از دیدگاه علامه طباطبایی با بهرهگیری از شیوهی توصیفی ـ تحلیلی، مورد بررسی قرار دهد و مسائلی چون حقیقت نفس، تجرد نفس، مراتب نفس و رابطه نفس و بدن از دیدگاه ایشان را روشن سازد، سپس با توجه به دیدگاههای وی، برخی از دلالت های تربیتی آن را تبیین نماید. با توجه به مبانی نظری علامه در شناخت نفس، برخی از دلالت های تربیتی آن عبارت است از: اصالت بُعد معنوی انسان در برابر بعد مادی و تقدم رتبی تزکیه بر تعلیم؛ جاودانگی و فناناپذیری نفس و مادامالعمر بودن امر تعلیم و تربیت؛ تأثیر تکوینی علم و عمل در سعادت یا شقاوتمندی نفس؛ تأثیر ژرف کنترل هواهای نفسانی و خواهشهای حیوانی بر شکوفایی قدرت شگرف نفس؛ ارتباط وثیق ظاهر و باطن و لزوم آغاز اصلاح و تربیت از ظاهر به باطن و ... .
https://islamicedu.rihu.ac.ir/article_25_b30caaa2b4d587b561c1cbe484b37db3.pdf
2014-04-21
119
137
معرفت نفس
تجرد روح
نفس
تعلیم و تربیت
حمیده
فروهرزاده
forouharzadeh.h@gmail.com
1
کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
رضاعلی
نوروزی
nowrozi.r@gmail.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثربخشی مهدهای قرآنی و مراکز پیش دبستانی عادی در پیشرفت مهارتهای خود تنظیمی و خواندن دانشآموزان پایه اول دبستان
هدف این پژوهش بررسی نقش برنامه درسی مراکز پیش دبستانی و مهدهای قرآنی در مهارتهای خواندن و یادگیری خودتنظیمی دانش آموزان پایه اول دبستان بود. جامعه آماری،کلیه دانش آموزان دختر و پسر پایه اول دبستان شهرستان فریمان در سال تحصیلی 90-91 بود. از جامعه یاد شده نمونه ای 146 نفری انتخاب شد. برخی از شرکتت کنندگان دوره پیش دبستانی را در پیش دبستانی قرآنی گذرانده بودند، برخی پیش دبستانی نرفته بودند و عده ای هم در پیش دبستانی های عادی بوده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های محقق ساخته و انطباق یافته یادگیری خودتنظیمی و مهارتهای خواندن ویژه کودکان دبستانی استفاده شد. دادههای پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه و آزمونهای تعقیبی مربوطه تحلیل شد. نتایج نشان داد کودکانی که به پیش دبستانی قرآنی رفته اند از توانایی خواندن بالاتری نسبت به بقیه گرو هها برخوردارند و برنامههای پیش دبستانی قرآنی بر پیشرفت مهارتهای خواندن آنان تاثیر مثبتی داشته است (p</05). همچنین دانش آموزانی که قبلا در مراکز پیش دبستان بوده اند نسبت به کسانی که نبوده اند نیز از مهارتهای خواندن بهتری برخوردار بودند (p</05). همپنین نتایج نشان داد که دانش آموزانی که در مهدهای قرآنی بودند از مهارتهای خودتنظیمی با لاتری نسبت به دو گروه دیگر برخوردارند، اما به لحاظ آماری معنادار نیست.
https://islamicedu.rihu.ac.ir/article_26_1780343c45f8c55009c13ac6274149f5.pdf
2014-04-21
139
151
خود تنظیمی
مهارتهای خواندن
پیش دبستانی
آموزش اسلامی
مهد قرآن
حسین
کارشکی
kareshki@um.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
مجید
پاکدامن
m.pakdaman87@gmail.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قاینات
AUTHOR
فاطمه
قربانی
fateme.ghorbani50@yahoo.com
3
کارشناس ارشد رشته آموزش و پرورش ابتدایی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی روششناسی دانش تربیت اسلامی بر اساس رویکرد اسلامیسازی معرفت
این پژوهش به بررسی رویکرد اسلامی سازی معرفت به عنوان قدیمیترین رویکرد در زمینهی نظریهپردازی در دانش تربیت اسلامی میپردازد. بدین منظور در نخستین گام، مقصود از اصطلاحات «اسلامیسازی معرفت»، «تربیت اسلامی» و «روششناسی» بیان گشته و سپس در ادامه، مهمترین آرای اندیشمندان این رویکرد -با تمرکز بر آرای عبدالرحمان نقیب، تربیتپژوه مسلمان مصری- در دو سطح مبانی و روششناسی ارائه میشود. در پایان نیز به مهمترین نقاط قوت و ضعف این رویکرد و میزان توفیق پیروان آن در دستیابی به اهداف خود اشاره خواهد شد. به نظر میرسد هرچند این رویکرد نقش بهسزایی در شکلگیری یک جریان فرهنگی اجتماعی نسبت به ضرورت بازتولید دانش تربیت اسلامی و تدارک ادبیات علمی در این زمینه داشته است، اما ضعف در مبانی و عمق نظری این رویکرد، از مهمترین نقاط کور آن به شمار آمده و امکان نقشآفرینی جدّی در فضای علوم تربیتی معاصر را از آن سلب مینماید.
https://islamicedu.rihu.ac.ir/article_27_bde5f63f145697d74699093e7ac66d7c.pdf
2014-04-21
153
175
روششناسی پژوهش در تربیت اسلامی
دانش تربیت اسلامی
نظریهپردازی در تربیت اسلامی
اسلامیسازی معرفت
علم دینی
علی
لطیفی
salehlatifi@gmail.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
LEAD_AUTHOR
حمید
پارسانیا
h.parsania@yahoo.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
AUTHOR
محمد
داودی
mdavoudi@rihu.ac.ir
3
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم
AUTHOR