تبیین مؤلفه‌های تربیت اقتصادی بر اساس آموزه‌های اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی و علوم تربیتی دانشگاه امام صادق ـ پردیس خواهران

2 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه امام صادق ـ پردیس خواهران (نویسنده مسئول)

چکیده

یکی از مسائل جدید در تعلیم و تربیت کشورهای پیشرفته وارد کردن برنامه‌های تربیت اقتصادی به سیستم آموزشی در کنار آموزش مهارت‌های اولیه و ضروری است، که این مسئله ناشی از اهمیت روزافزون این موضوع می‌باشد. این پژوهش با هدف تبیین مؤلفه‌های تربیت اقتصادی براساس آموزه‌های اسلامی صورت گرفت. روش انجام پژوهش، تحلیل متن به روش قیاسی−استقرایی بود. جامعه آماری پژوهش آیات قرآن کریم بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، آیات مرتبط با موضوع پژوهش، تا رسیدن به حد اشباع، مورد بررسی قرار گرفت. از پرسشنامه محقق ساخته به منظور دریافت تأیید نظر متخصصان جهت بررسی تناسب مقوله‌های استخراج شده با اهداف پژوهش استفاده شد.
یافته‌های پژوهش در تبیین مؤلفه‌های تربیت اقتصادی براساس آموزه‌های اسلامی، شامل استخراج 48 مؤلفه ذیل سه مفهوم کلی تولید، توزیع و مصرف است. به تفکیک در ذیل مفهوم تولید، 3 مقوله عوامل تولید، کسب و کارهای مولد و عوامل بهره‌وری تولید با 19 زیرمقوله، در ذیل مفهوم توزیع، 3 مقوله هدف توزیع، ابزارهای مالی توزیع و آسیب‌شناسی توزیع ثروت با 16 زیرمقوله و در ذیل مفهوم مصرف، 2 مقوله نیازها و انگیزه‌های ایجاد مصرف و ویژگی‌های مصرف با 13 زیرمقوله، استخراج و طبقه‌بندی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Elucidation of economic education parameters based on Islamic teachings

نویسندگان [English]

  • zohreh mosazadeh 1
  • fatemeh sanati 2
1 academic staff, Imam Sadegh university
2 MA Imam Sadegh university
چکیده [English]

One of the new issues in the education system of the developed countries is the inclusion of economic education programs along with basic and necessary skills, which shows the importance of the issue. The aim of this research is elucidation of economic education parameters based on Islamic teachings. The methodology used in this study is content analysis using deductive-inductive approach. The population of the study is Quran verses, extracted through targeted sampling, related to the issue. The research –made questionnaire used in this study was evaluated and corrected by experts.
The findings of the study reveal that in the elucidation of the parameters the basic three parameters are production, distribution, and consumption. In the production parameter, the three aspects are production factors, dynamic businesses, and productivity factors with 19 sub-branches; In the distribution parameter, the three aspects are the aim of distribution, financial tool of distribution, and pathology of wealth distribution with 16 sub-branches; in the consumption parameter the two aspects are needs and motivations of creating consumption with 13 sub-branches; these are all extracted and classified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • economic education
  • production
  • distribution
  • consumption
  • Islamic teachings

مراجع

*قرآن کریم
الهی قمشه‌ای، مهدی (1380)، ترجمه قرآن، قم: انتشارات فاطمة الزهرا.
ایروانی، جواد (1383)، «اخلاق اقتصادی از دیدگاه قرآن و حدیث»، مجله تخصصی الهیات و حقوق، ش14، ص91−120.
ـــــــــ (1384)، اخلاق اقتصادی از دیدگاه قرآن و حدیث، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
ایمانی، محسن (1391)، «تربیت اقتصادی در راستای تحقق تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، پیوند، ش390 و 391، ص15−16.
پیغامی، عادل؛ تورانی، حیدر (1390)، «نقش برنامه درسی اقتصاد در برنامه تعلیم و تربیت رسمی و عمومی دنیا: ارائه یک برنامه عمل برای یک برنامه درسی مغفول»، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، س9، ش37، ص31−52.
جدیری، محمدحسن (1378)، تربیت اقتصادی کودکان از دیدگاه اسلام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
جمعی از نویسندگان (1390)، میانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
جوادی آملی، عبداﷲ (1391)، مفاتیح الحیاة، تهران: اسراء.
حیدری، حسن (1380)، تربیت اقتصادی از دیدگاه اسلام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
حاجی، جعفرعباس (1390)، مکتب اقتصادی اسلام، مترجمان: سیدمحمدکاظم رجایی رامشه، محمدمهدی کرمی، تهران: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن‏، بیروت: دارالقلم‏.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طغیانی مهدی؛ زاهدی‌وفا، محمدهادی (1391)، «امکان بهره‌گیری از آثار تمدن اسلامی در طراحی و تدوین الگوی اسلامی ایرانی فرهنگ اقتصادی»، س2، ش2، پیاپی ششم، ص55−76.
طهماسبی سروستانی، رابعه (1379)، تربیت اقتصادی در نهج‌البلاغه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
علاقه‌بند، علی (1382)، مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی، تهران: نشر روان.
مطهری، مرتضی (1367)، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، چ13، تهران: صدرا.
مغنیه، محمد‌جواد؛ دانش، موسی (1378)، ‏ترجمه تفسیر کاشف‏، قم: موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم).
مکارم شیرازى، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب اسلامیة.
میرکمالی، سیدمحمد (1385)، فرهنگ مدیریت آموزشی، تهران: یسطرون.
Kaminski, H. (1996), Economic education in secondary school, Neuwied: Luchterhand.
Santomero, A. (2003), Knowledge is Power: Importance of Economic Education, Westchester, Westchester University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار