بررسی لحاظ شدن مؤلفه‌های تربیت دینی در مجلات رشد کودک: مطالعه‌ای براساس تحلیل محتوا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، تحلیل محتوای مجلات رشد کودک، از نظر تربیت دینی بود. روش تحقیق پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بوده است. جامعه آماری این پژوهش، تمامی متون و تصاویر این مجلات در سال تحصیلی 1392−1393 بوده است. دو مؤلفۀ: انس و ارتباط با خداوند مهربان، شناخت پیامبران به‌ویژه پیامبر اکرمn و ائمه اطهارb به‌عنوان مؤلفه‌های تربیت دینی از نظر فراوانی مورد بررسی قرار گرفتند. مؤلفۀ انس و ارتباط با خداوند مهربان از زیرمؤلفه‌های: عمل به دستورات الهی، شناخت نعمت‌ها و استفاده درست از آنها و مؤلفۀ شناخت پیامبران به‌ویژه پیامبر اکرمn و ائمه اطهارb از زیرمؤلفه‌های: شناخت انبیا و ائمه اطهارb، عمل به توصیه‌های آنها و رفتن به زیارت تشکیل ‌شده‌اند. همه متون و تصاویر مجلات رشد کودک به‌عنوان واحد تحلیل انتخاب شدند. براساس معنی‌داری خی دو در سطح 05/0، نتایج نشان داد که نه ‌تنها این مؤلفه‌ها به‌صورت نامتعادل در هر یک از این مجلات مطرح ‌شده‌اند بلکه در بسیاری از موارد، برخی از زیرمؤلفه‌های این مؤلفه‌ها −به‌ویژه شناخت پیامبران به‌ویژه پیامبراکرمn و ائمه اطهارb− با کمترین توجه همراه بوده است که برای جبران این نقیصه پیشنهادهای لازم ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The investigation of religious education parameters in child development journals: a content analysis

نویسنده [English]

  • alireza hafezi
PhD student of psychology and retarder children, university of Isfahan, Instructor at Farhangian university, Allameh Amini Tabriz campus
چکیده [English]

The main aim of this research is to analyze the content of the child development journals in religious education. The methodology used in the study is descriptive- content analysis. The population of the study was all the texts and pictures of these journal in the year 1392-1393. The two (frequency) parameters that were the focus of investigation were intimacy with the beneficent Allah and recognition of the prophet and Imams; the sub-parameters of the intimacy with Allah were dedication to heavenly order, recognition of NEMAT and correct use of them; the second sub-parameters were recognition of the prophets and Imams, dedication to the orders and going to pilgrim. All the texts and pictures were selected for analysis. At p=0.05 level the chi square showed asymmetry in the journals; moreover, in most journals, the sub-parameters of recognition of the prophets and Imams the least attention has been given to the issue. At the end some suggestions are provided

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious education
  • child development journals
  • content analysis
اسرار، مصطفی (1380)، «آسیب‌شناسی تربیت دینی در آموزش و پرورش از منظر مفاهیم اخلاقی»، در مجموعه خلاصه مقالات همایش آسیب‌شناسی تربیت دینی در آموزش و پرورش، تهران: دفتر همکاری مشترک سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، جهاد دانشگاهی، ص9−11.
ایروانی، شهین؛ مختاری، خدیجه (1390)، «جایگاه مفاهیم فلسفی در ادبیات داستانی کودک ایران»، مطالعات ادبیات کودک، 2 (1)، ص1−31.
چیذری، ملک (1370)، کودک، پیام کتاب، تحلیل محتوای کتب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال‌های 13581368، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
الحر العاملی، محمد بن الحسن (بی‌تا)، وسائل الشیعه، ج20، چ6، تهران: المکتبه الاسلامیه.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (31 تیر 1377)، «پژوهش‌های بنیادین در ادبیات کودکان و نوجوانان ضروری است»، ابرار.
بدری، رحمان؛ بیرامی، محمد (1395)، تعلیم و تربیت دینی کودکان و نوجوانان، تبریز: انتشارات یاران.
رهنمایی، سیداحمد (1388)، «پایه‌های روان‌شناختی تربیت دینی»، اسلام و پژوهش‌های تربیتی، س1، ش2، ص109−138.
زارع گاوگانی، وحیده (1379)، مفاهیم تربیتی اسلام از دیدگاه قرآن در ادبیات کودکان و نوجوانان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
عباسپور نوغانی، محبوبه (1386)، «بررسی انتقادی اشعار دینی کودک در دهه هفتاد (سه گروه سنی الف، ب، ج)»، کتاب ماه کودک و نوجوان،10 (4−6)، ص72−80.
عصاره، فریده (1380)، «بررسی اشعار کودکان از نظر خداشناسی و نقش آن در تربیت دینی»، خلاصه مقالات همایش آسیب‌شناسی تربیت دینی در آموزش و پرورش، تهران: دفتر همکاری مشترک ساجد (سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و جهاد دانشگاهی)، ص126−127.
عطاران، محمد (1366)، آرای مربیان بزرگ مسلمان درباره تربیت کودک، تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
علومی مقدم، سیدبهنام؛ خیرآبادی،‌ معصومه (1391)، تحلیل اشکالات نوشتاری دانش آموزان ایرانی غیر فارسی زبان (مخاطبان مجلات رشد)، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، س11، ش43.
فکری، نادیا (1383)، «بررسی و مقایسه پژوهش‌های مربوط به واژگان نوشتاری، گفتاری یا خوانداری کودکان دبستانی ایران از ابتدا تاکنون»، مجله کتابداری و اطلاع‌رسانی، ش47، ص54−61.
محمدی، مهدی (1389)، بررسی مفاهیم دینی در کتاب‌های داستانی کودکان و نوجوانان در ایران بین سال‌های 13801385، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
موسوی نسب، سید‌محمدرضا؛ عسگری، علی؛ شاملی، عباسعلی (1390)، «مراحل تحول محتوا و انگیزه‌های دعا در کودکان و نوجوانان»، روان‌شناسی و دین، س4، ش2، ص5−26.
یارمحمدیان، محمدحسین (1377)، اصول برنامه‌ریزی درسی، تهران: انتشارات یادوارۀ کتاب.
Krippendorf K. Content analysis: an introduction to its methodology. Translated by Nayebi H. Tehran: Ney, 2004, 9-11.
Tatala M., (2009), “Development of Prayer in Adolescence and Youth”, Journal of Psychology and Counseling, v 1 (7), p 113-116.
Woolley, J. D, Phelps, K. E, (2009), “The development of children's beliefs about prayer”, Journal of Cognition and Culture, v 1, p 139-167.
http://www.roshdmag.ir/fa/roshdmagazines/generalmahnameh/studentsmagazines/childroshd/introduce.