تبیین فلسفی اخلاق معلمی از دیدگاه فیلسوفان تربیتی غرب و مربیان و اندیشمندان مسلمان به‌منظور ارائه منشور و اعتباریابی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 استاد گروه علوم تربیتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 دکترا، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تبیین فلسفی اخلاق معلمی از دیدگاه فیلسوفان تربیتی غرب و مربیان و اندیشمندان مسلمان به‌منظور ارائه منشور و اعتباریابی آن انجام شد. برای پاسخگویی به مسائل پژوهش از روش‎های توصیفی تحلیلی و گروه کانونی استفاده شد. نتایج بررسی‎ها نشان داد منشور اخلاق معلمی مورد نظر فیلسوفان و مربیان تربیتی را می‎توان در سه هسته ساحت‎ها، مؤلفه‎ها و شاخص‎ها ترسیم کرد. ساحت‎ها شامل جسمانی و ظاهری، اعتقادی و اخلاقی، علمی، اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و حرفه‎ای بودند. مؤلفه‎های ساحت اول شامل «آراستگی ظاهری، آراستگی پوشش، قدرت و توانایی جسمانی، توانمندی کلامی و رفتاری»، مؤلفه‎های ساحت دوم شامل «خدابینی، باور و عمل به ارزش‎های معنوی، تواضع، سازواری کردار و گفتار، انصاف و بزرگ‎منشی، برابری، رفق و مدارا، عشق و محبت، انسان‎سازی»، مؤلفه‎های ساحت سوم شامل «دانش عمومی، دانش تخصصی، شایستگی در تدریس، شناخت تفاوت‎های فردی، آگاهی از مراحل رشد، هدایت و اصلاح‌گری»، مؤلفه‎های ساحت چهارم شامل «مسئولیت‎پذیری، هشیاری اجتماعی، انتقال میراث فرهنگی، تعامل فرهنگی، انتقادگری» و مؤلفه‎های ساحت پنجم شامل «کفایت مالی و ساده زیستی» بودند. ذیل مؤلفه‎ها نیز صد و چهار شاخص جزئی شناسایی و معرفی شد. اعتبار درونی منشور طراحی شده و هسته‎های سه‎گانه آن توسط متخصصان موضوعی مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Philosophical Explanation of Teacher’s Ethics from the Point of View of Western Educational Philosophers and Muslim Educators and Thinkers in Order to Present a Charter and Validate it

نویسندگان [English]

  • Rasoul Mollaʾi 1
  • Mohhamd Hasan Mirza Mohammadi 2
  • Akbar Rahnama 3
1 PhD student, Department of Educational Sciences, Faculty of Humanities, Shahid University, Tehran, Iran
2 Professor of the Department of Educational Sciences, Faculty of Human Sciences, Shahid University
3 PhD in department of Educational Sciences, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of philosophical explanation of teacher’s ethics from the point of view of Western educational philosophers and Muslim educators and thinkers in order to provide a charter and validate it. Descriptive analytical method and focus group method were used to answer the research questions. The results of the surveys showed that the teacher's code of ethics confirmed by philosophers and educators can be designed in three axes of areas, components and indicators. The areas include physical and appearance, doctrinal and moral, scientific, social and political, economic and professional. The components of the first field include "beauty in appearance, beauty of clothing, physical strength and ability, verbal and behavioral ability". The components of the second field include "Godliness, belief and practice of spiritual values, humility, harmony of actions and speech, fairness and magnanimity, equality, friendship and tolerance, love and affection, humanization". The components of the third field include "general knowledge, specialized knowledge, competence in teaching, recognition of individual differences, awareness of growth stages, guidance and correction". The components of the fourth field include "responsibility, social awareness, transfer of cultural heritage, cultural interaction, criticism". And the components of the fifth field include "financial sufficiency and simple living". One hundred and four sub-components were also identified and introduced. The experts in each subject matter confirmed the internal validity of the designed charter and its three cores.

کلیدواژه‌ها [English]

  • teacher's ethics
  • teacher's code of ethics
  • Western educational philosophers
  • Muslim teachers

مراجع

  1. افلاطون (1335)، جمهور، ترجمه فؤاد روحانی، تهران: علمی و فرهنگی.
  2. حسینی، سیده زهرا (1396)، «بررسی اخلاق حرفه‌ای معلمان از دیدگاه شهید ثانی و ملااحمد نراقی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شاهد.
  3. خلیلی، سلیمه؛ لیلا افشار و محمود عباسی (1390)، «بررسی تعلیم و تربیت اخلاقی از دیدگاه ابن‌سینا»، فصلنامه تاریخ پزشکی، ش8، ص156-161.
  4. دهباشی و دیگران (1386)، «تعلیم و تربیت پست مدرن از دیدگاه ژیرو»، نشریه دانش و پژوهش در علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد خوراسگان، ش16: 1-18.
  5. زیباکلام مفرد، فاطمه (1393)، مبانی فلسفی آموزش و پرورش‌ایران، چاپ چهارم، نشر حفیظ.
  6. سبحانی‌نژاد، مهدی؛ حسن نجفی، رضا جعفری‌هرندی و محسن فرمهینی فراهانی (1393)، «مؤلفه‎های اخلاق حرفه‎ای تدریس از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم»، راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ش6، ص399−
  7. سند تحول بنیادین آموزش‎ و پرورش جمهوری اسلامی ایران (1390)، تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش ‎و پرورش.
  8. سوگ و هلی (2016)
  9. شاتو، ژان (1384)، مربیان بزرگ، ترجمه غلامحسین شکوهی، تهران: دانشگاه تهران.
  10. شریعتمداری، علی (1366)، چند مبحث اساسی در برنامه ریزی درسی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  11. شریعتمداری، علی (1369)، تعلیم و تربیت اسلامی، تهران: امیرکبیر.
  12. شریعتمداری، علی (1373)، فلسفه، مسائل فلسفی مکتب‌های فلسفی مبانی علوم، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
  13. شکوهی، غلامحسین (1364 و 1385)، تعلیم و تربیت و مراحل آن، مشهد: آستان قدس رضوی.
  14. شهیدثانی (1374)، منیه المرید فی آداب المفید والمستفید، ترجمه محمدباقر حجتی، تهران: اسلامی.
  15. صدیق، عیسی (1353)، روش نوین در آموزش‎ و پرورش، تهران: شرکت سهامی طبع کتاب.
  16. صفری سقاواز، فریبا (1395)، «الگوهای اخلاقی معلمان در فرایند آموزش»، مجموعه مقالات دومین کنگره بین‎المللی توانمندسازی جامعه در حوزه علوم اجتماعی، روان‌شناسی و علوم تربیتی، تهران.
  17. طباطبایی، محمدحسین (1363)، تفسیرالمیزان (جلد2-7، 9، 11، 12، 15، 16 و 18)، ترجمه محمدتقی مصباح یزدی، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
  18. طباطبایی، محمدحسین (1368)، تفسیر المیزان، قم: جامعه مدرسین.
  19. طباطبایی، محمدحسین (1384)، تفسیر المیزان، قم: جامعه مدرسین.
  20. فیض، سلطانعلی و ذبیح‎الله اللهی (1400)، «پیشینه‌شناسی اخلاق حرفه‎ای معلم در آموزش»، اخلاق حرفه‎ای در آموزش، ش1، ص154−
  21. کاردان، علی‎محمد (1339)، «بحثی درباره اصول آموزش‎وپرورش»، آموزش ‎و پرورش، ش24، ص5−
  22. کاردان، علی‎محمد (1356)، «مقام و سهم معلم در ساخت جامعه ایران»، آموزش ‎و پرورش، ش 47، ص3−
  23. کاردان، علی‎محمد (1368). «تعلیم و تربیت»، کیهان فرهنگی، ش23، ص1−
  24. گوتک، جرالد ال (1388)، مکاتب فلسفی و آرا تربیتی، ترجمه محمدجعفر پاک‎سرشت، تهران: سمت.
  25. مصلحی نوش‎آبادی، ملیحه (1392)، «بررسی اخلاق حرفه‎ای معلمی از منظر شهید مطهری»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان‎شناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان.
  26. میرزامحمدی، محمدحسن و نجمه احمدآبادی آرانی (1398)، اندیشمندان نوین تعلیم و تربیت ایران، تهران: دانشگاه شاهد.
  27. میرزامحمدی، محمدحسن؛ محسن ایمانی و اعظم ریاضی (1398)، «بررسی تحلیلی ویژگی‎های معلم در اسناد آموزش ‎و پرورش کشور و نقد آن با استفاده از دیدگاه شهید ثانی»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ش 43، ص77−
  28. هوشیار، محمدباقر (1316)، «تعریف حقیقی تربیت»، مجله تعلیم و تربیت، تهران: نشریه وزارت آموزش و پرورش، ش3، ص135-157.
  29. هوشیار، محمدباقر (1329)، «استاد و برنامه»، روزنامه مهرگان، تهران: دانش‌سرای عالی، ش214.
  30. هوشیار، محمدباقر (1335)، اصول آموزش ‎و پرورش، تهران: دانشگاه تهران.
  31. Back, S, Clarke, M, Phelan, A (2018), Teacher education as the practice of virtue ethics. Research in Education )100(1, p1−7.
  32. Barry, G, B (2020), Ethics and Education. In book: Ethics in Computing, Science, and Engineering. https://www.researchgate.net/publication/339034943
  33. Ghiatau, R, M (2016), Ethical Competence for Teachers: A Possible Model. https://www.researchgate.net/publication/282421482.
  34. Giroux H. (1994), Teachers, Public Life, and Curriculum Reform. Peabody Journal of Education, Vol. 69, No. 3. Pp. 30−47.
  35. Giroux H. (2005), Border Crossing: Cultural and the Politics of Education. Second Edition. New York: Routledge. Journal of Qualitative Methods, 8, no. 3.
  36. Giroux, H (1985), Teachers as intellectuals: Toward a Critical Pedagogy of Learning, New York, and Bergin & Garvey.
  37. Kerschensteiner, G (1911), Education For Citizenship. Kessinger Publishing.
  38. Lynch, M (2016), Six core Characteridtics of Ethical teaching, Retrieved from theedadavocate.org.
  39. Rowe. j (2001), ”plato” in fifty major thinkers on education from Confucius to dewey, Edited by joy. A. Palmer, London and Newyork: Routledge ,pp.10−15.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار