ضرورت تربیت اجتماعی از دیدگاه آیت‎الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی و استادیار گروه علوم تربیتی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

2 دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی مبانی تربیت اجتماعی و ضرورت آن از منظر علامه جوادی آملی است. این پژوهش از نوع کیفی است و  با استفاده از روش اسنادی−تحلیلی انجام شده است. بدین منظور، اندیشه‎های اجتماعی علامه که بر ایدۀ «انسان به‎عنوان حیّ متألّه» استوار است بررسی و براساس آن ادله ضرورت تربیت اجتماعی استنباط شد. حی بودن انسان، جایگاه خلیفه الهی، وجود طبقات گوناگون در جامعه و وجود اختلافات و خودخواهی‎ها مباحثی است که در این قسمت مطرح شد. همچنین مشخص شد بر اساس دیدگاه علامه جوادی اگر تربیت اجتماعی صبغۀ الهی داشته باشد، می‎تواند انسان را در حیات متألهانه تا رسیدن به مقام خلیفه اللهی رشد دهد و بالا ببرد. در غیر این صورت، عاملی برای انحطاط نزول وجودی انسان خواهد بود. لذا شناخت تربیت اجتماعی و عناصر آن و نیز شناخت مؤلّفه‎های ارتقاء سطح تربیت اجتماعی، براساس آموزه‎های دینی (تربیت متألّهانه) ضرورت می‎یابد. با توجه به این نکته مبانی به دست آمده عبارتند از: حب‎ذات، غایتمندی انسان، هدایت‎مند بودن انسان و نیز مسئله گزینش اجتماع یا همان هجرت که در قرآن کریم به آنها اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The necessity of social education from the perspective of Ayatollah Javadi Amoli

نویسندگان [English]

  • mohammad najafi 1
  • AZAM SHAHRAJABIAN 2
1 Assistant Professor at the University of Isfahan, Iran, Faculty of Education and Psychology
2 University of Isfahan, Faculty of Educational Sciences and Psychology
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the principles of social education and its necessity from the perspective of Allameh Javadi Amoli. To this end, Allameh's social ideas were examined, based on the idea "Man as the living God" has been pursued. And based on those cases that make social education necessary. This research, which is one of the qualitative research projects, was formed using a documentary-analytical method. The findings showed that if social education has a divine nature, it can be a factor in the education and development of human existence in the divine life. Until reaching the position of the Caliph of God. Otherwise, it will be a factor for the decline of human existence. Therefore, understanding the social education and its elements, as well as recognizing the components of promoting the level of social education rationally, based on religious teachings (theological education) is necessary. According to this point, the obtained principles are: love of nature, human purposefulness, human guidance, and the issue of community selection or migration, which is mentioned in the Holy Qur'an. And from the cases that were examined in the section on the necessity of social education: The existence of man, the position of the divine caliph, the existence of different classes in society and the existence of differences and selfishness, which makes him understand the need for social education and strive with Islamic elements in this direction, to reach the status of annihilation of God. And the Caliph of God, God willing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social education . basics . necessity . Allameh Javadi Amoli
* قرآن کریم، ترجمه آیت‎الله ناصر مکارم شیرازی.
1. آقایی، جواد (1394)، بررسی مبانی اصول و روش‎های تربیت اخلاقی از دیدگاه آیت‎الله جوادی آملی، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
2. اسلامی، ادریس و همکاران (1397)، «اهداف تربیت اجتماعی از منظر سه رویکرد کلان‎نگر، خردنگر و تلفیقی»، پژوهش‎نامه علمی اندیشه‎های نوین تربیتی، (4)، ص125−165.
3. بهشتی، سعید (1386)، آیین خردپروری، چ2، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
4. جوادی آملی، عبدالله (1391)، جامعه در قرآن، چ4، قم: اسراء.
5. ______ (1389ر)، فلسفه حقوق بشر، چ6، قم: اسراء.
6. ______ (1388د)، زن در آیینه جلال و جمال، چ19، قم: اسراء.
7. ______ (1384د)، وحی و نبوت در قرآن، چ2، قم: اسراء.
8. ______ (1390)، ادب فنای مقربان، ج7، قم: اسراء.
9. ______ (1389الف)، تفسیر انسان به انسان، چ5، قم: اسراء.
10. ______ (1389ب)، تفسیر تسنیم، ج10، چ3، قم: اسراء.
11. ______ (1389ج)، انسان از آغاز تا انجام، چ1، قم: اسراء.
12. ______ (1389د)، تفسیر تسنیم، ج20، چ1، قم: اسراء.
13. ______ (1388الف)، حق و تکلیف در اسلام، چ3، قم: اسراء.
14. ______ (1388ب)، نسیم اندیشه، دفتر اول، چ3، قم: اسراء.
15. ______ (1388ج)، جرعه‎ای از صحبای حج، چ1، قم: اسراء.
16. ______ (1387)، نسبت دین و دنیا، چ5، قم: اسراء.
17. ______ (1384الف)، فطرت در قرآن، چ3، قم: اسراء.
18. ______ (1384ب)، حیات حقیقی انسان در قرآن، چ2، قم: اسراء.
19. ______ (1384ج)، بنیان مرصوص امام خمینی، چ8، قم: اسرء.
20. حاجی‎ده‎آبادی، محمدعلی (1377)، درآمدی بر نظام تربیتی اسلام، تهران: دفتر تحقیقات و تدوین متون درسی.
21. دلاور، علی (1392)، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، چ12، تهران: انتشارات رشد.
22. ذوعلم، علی (1390)، «کودک، مربی، فطرت و تربیت»، رشد آموزش پیش‎دبستانی، (3)، ص16−17.
23. سبحانی‎نژاد، مهدی و منیره رضایی‎فریمانی (1391)، «ماهیت تربیت اجتماعی از دیدگاه امام علی»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، (13)، ص9−33.
24. عابدی، منیره (1390)، «تبیین تربیت اجتماعی از منظر علامه طباطبایی»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
25. علینور، محمدهاشم (1398)، روش‎های تربیت اجتماعی در قرآن کریم مطالعۀ عوامل و اهداف و محتواها، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی و علوم و معارف.
26. عرب، پریوش (1395)، تبیین تربیت اجتماعی در سیره پیامبر اکرم، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‎شناسی، دانشگاه اصفهان.
27. عمرانی، مسعود؛ حسین افسردیر و مرجان عمرانی (1395)، «راهکارهای تربیت اجتماعی و عاطفی نوجوانان در قرآن و احادیث»، معارف قرآنی، (23)، ص7−34.
28. قائدی، محمدرضا و علیرضا گلشنی (1395)، «روش تحلیل محتوا از کمی‎گرایی تا کیفی‎گرایی»، روش‎ها و مدل‎های روان‎شناختی، (23)، ص57−82.
29. مصباح یزدی، محمدتقی (1394)، اخلاق در قرآن، چ8، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
30. جوادی آملی، عبدالله (1389ر)، فلسفه حقوق بشر، چاپ ششم، قم: اسراء.
31. جوادی آملی، عبدالله (1388د)، زن در آیینه جلال و جمال، چاپ نوزدهم، قم: اسراء.
32. جوادی آملی، عبدالله (1384د)، وحی و نبوت در قرآن، چاپ دوم، قم: اسراء.
33. عابدی، منیره (1390 )، تبیین تربیت اجتماعی از منظر علامه طباطبایی، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.