The Comparative Educational Method in the Quran

Document Type : Research Paper

Authors

1 Education

2 Faculty Member of Quranic Science and Education University (Qom Quranic Sciences Qom)

3 Associate Professor of the Quranic Sciences

Abstract

The comparative educational method is among the most applied educational methods in the Holy Quran. In this method, the educator firstly states the contrast between two antithetic subjects and the related results; and in the next stage, he compares the two sides of the contrast and refers to other similar Quranic verses to precisely explain the two sides and prepare the ground for conscious assessment and free selection for the pupils.
This study investigates the contrastive concepts in the verses of the Quran such as monotheism and polytheism, evildoing and piety, healthy heart and ill heart, God’s party and Satan’s party, and refers to reliable exegesis through a descriptive-analytical method aiming at explaining a mostly-used educational method in the Quran, extracting its foundations and functions.
The findings of the study show that the comparative method has been much used in the Quran and its foundations are as follows: ‘existence of contrast in the universe’, ‘God as the only non-contrasted truth’, ‘contrast of intellect and ignorance in human being’, and ‘human’s choice among contrasting things’. This method has invaluable functions for educators such as creating a new way in teachings doctrines, answering some religious doubts and questions, explanation of consequences of behavior; and it has important results for pupils including nurturing and reinforcing one’s willpower, power of selection and choice, nurturing the power of thinking and reasoning, increasing one’s knowledge, creating interest in virtues and hatred for vices.
 
 
 

Keywords

References

* قرآن کریم (1381)، ترجمه علی مشکینی، قم: الهادی.
* نهج‌البلاغه (1379)، ترجمه حسین انصاریان، تهران: پیام آزادی.
* صحیفه سجادیه (1378)، ترجمه و شرح سید‌علی‌نقی فیض‌الاسلام، تهران: فقیه.
1. ابن‌بابویه، محمد بن علی (1398ق)، التوحید (للصدوق)، تصحیح‌ هاشم حسینی، قم: جامعه مدرسین.
2. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان‌العرب، 15ج، تصحیح میردامادی، بیروت: دارالفکر.
3. اسماعیل‌زاده، محمد و دیگران (1396)، نظریۀ‌ روش تربیتی مقایسه‌ای (مبانی، اهداف، اصول، شیوه‌ها)، پایان‌نامه دکتری، محمود ابوترابی، تفسیر تطبیقی، دانشکدۀ علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.
4. باقری، خسرو (1386)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، 2ج، چاپ دوم، تهران: مدرسه.
5. بحرانی،‌ هاشم بن سلیمان (1416ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، 5ج، محقق: قسم‌الدراسات الاسلامیه مؤسسه البعثه، چاپ اول، تهران: بنیاد بعثت.
6. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (1386)، درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی، 2ج، چاپ هشتم، تهران: سمت.
7. جوادی آملی، عبدالله (1387)، تفسیر تسنیم،40ج، چاپ اول، قم: اسراء.
8. ــــــــــــــ (1386)، تفسیر موضوعی قرآن کریم (توحید در قرآن)، ج2، چاپ سوم، قم: اسراء.
9. ــــــــــــــ (1387)، تفسیر موضوعی قرآن کریم (فطرت در قرآن)، ج12، چاپ پنجم، قم: اسراء.
10. ــــــــــــــ (‌1388)، تفسیر موضوعی قرآن کریم (صورت و سیرت انسان در قرآن)، ج14، چاپ ششم، قم: اسراء.
11. ــــــــــــــ (1383)، تفسیر موضوعی قرآن کریم (هدایت در قرآن)، ج16، چاپ اول، قم: اسراء.
12. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل‌الشیعه، تحقیق مؤسسه آل‌البیت، 30ج، چاپ سوم، قم: آل‌البیت.
13. حسینی‌زاده، سیدعلی و شهاب‌الدین مشایخی (1393)، روش‌های تربیتی در قرآن، ج2، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان سمت.
14. حسینی‌زاده، سیدعلی (1391)، سیره تربیتی پیامبر و اهل‌بیت: تربیت فرزند، ج1،چاپ یازدهم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان سمت.
15. ــــــــــــــ (1390)، سیره تربیتی پیامبر و اهل‌بیت: نگرشی برآموزش با تأکید برآموزش دینی، ج4، چاپ ششم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان سمت.
16. خطیب، عبدالکریم (بی‌تا)، التفسیر القرآنی للقرآن، 16ج، چاپ اول، بیروت: دارالفکر العربی.
17. خمینی، روح‌الله (1386)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، چاپ یازدهم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
18. داودی، محمد (1389)، سیره تربیتی پیامبر و اهل‌بیت، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.
19. دلشاد تهرانی، مصطفی (1382)، سیری در تربیت اسلامی، چاپ پنجم، تهران: دریا.
20. دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه دهخدا، زیر نظر دکتر محمد معین و دکتر سید‌جعفر شهیدی، چاپ اول از دوره جدید، تهران: دانشگاه تهران.
21. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، چاپ اول، بیروت: دارالقلم.
22. سبحانی، جعفر (1390)، منشور جاوید، 14ج، چاپ پنجم، قم: امام صادقg.
23. شکوهی، غلامحسین (1378)، مبانی و اصول آموزش و پرورش، چاپ هفتم، مشهد: آستان قدس رضوی.
24. طباطبائی، سیدمحمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، 20‌ج، چاپ پنجم، قم: جامعه مدرسین.
25. طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع‌البیان فی تفسیرالقرآن، تحقیق محمدجواد بلاغی، چاپ سوم، تهران: ناصرخسرو.
26. عباس‌نژاد، محسن و همکاران (1384)، راهنمای پژوهش در قرآن و علوم روز (1) قرآن و علوم طبیعی، چاپ اول، مشهد: پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه.
27. عباسی مقدم، مصطفی و فاطمه وصحفی (1391)، شیوه مقایسه در قرآن و کارکرد تربیتی تبلیغی آن، قرآن و علوم بشری، ش1، ص‌89‌−123‌.
28. عروسی حویزی، علی بن جمعه (1415ق)، تفسیر نورالثقلین، 5ج، مصحح: سید‌هاشم رسولی محلاتی، چاپ چهارم، قم: اسماعیلیان.
29. فیض کاشانی، ملامحسن (1415ق)، تفسیرالصافی، 5ج، محقق: حسین اعلمی، چاپ دوم، تهران: الصدر.
30. قائمی مقدم، محمدرضا (1391)، روش‌های تربیتی در قرآن (ج1)، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان سمت.
31. قرائتی، محسن (1383)، تفسیر نور، 10ج، چاپ یازدهم، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
32. کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی (1405)، المصباح للکفعمی، قم: دارالرضی.
33. کلینی رازی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی (ط‌−‌الاسلامیه)، 8ج، به کوشش علی‌اکبر غفاری، و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
34. محمد قاسمی، حمید (1390)، رویارویی صحنه‌ها در قرآن، چاپ اول، قم: بوستان کتاب.
35. مصباح یزدی و دیگران (1391)، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، چاپ دوم، تهران: مدرسه.
36. مصباح یزدی، محمدتقی (1393)، معارف قرآن، ج1−3، چاپ هفتم، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
37. مطهری، مرتضی (1380)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری (1)، چاپ دهم، تهران: صدرا.
38. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1374)، تفسیر نمونه، 27ج، چاپ اول، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
39. ــــــــــــــ (1384)، پیام قرآن (طرق معرفه‌الله)، ج3، چاپ هفتم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
40. نجارزادگان، فتح‌الله (1391)، بررسی تطبیقی مبانی تفسیر قرآن، کتاب اول، چاپ سوم، تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
41. ــــــــــــــ (1389)، بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت اهل‌بیتb در دیدگاه فریقین، کتاب دوم، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
42. هاشمی رفسنجانی، اکبر و محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن (1383)، فرهنگ قرآن، 33ج، چاپ دوم، قم: بوستان کتاب.
 

Files

Share

How to cite

Statistics