Explanation of the Theoretical Framework of Doctrinal Education through the Approach of Anthropology in Islamic Philosophy

Document Type : Research Paper

Authors

1 Educator, PhD Student in Philosophy of Islamic Education and Training; Imam Khomeini Educational and Research Institute

2 Specialized PhD, Assistant Professor in Department of Educational Sciences; Imam Khomeini Educational and Research Institute

Abstract

Doctrinal education, as the most important part of religious education, is based on various principles that will explain its practical process. Not choosing or no right explanation of the theoretical foundations, through the imperfect anthropological approach, has damages such as one-sided attitude and the prevalence of the culture of teaching ideas in doctrinal education. The present study aims at explaining the theoretical framework of doctrinal education through the anthropological approach to infer the foundations of this educational sphere and its implications under the category of the philosophy of Islamic education with an emphasis on Allameh Mesbah Yazdi’s view. The research approach is a theoretical one that describes, analyzes and finally infers through an analytical-inferential method. The foundations obtained as the findings of the current research show that the independence of the three dimensions of soul-insight, attitude and capacity is in the position of theory, and they must not be considered separated in the position of practice. All dimensions of human existence play an effective role in religious education. The attitudinal dimension is the bridge between the cognitive dimension and the behavioral dimension. If the teacher downplays the role of the attitudinal dimension in the educational process, he will not achieve the ultimate goal of doctrinal education, i.e. faith. Therefore, the purpose of doctrinal education is to create volitional behaviors in harmony with doctrinal teachings.

Keywords

References

  1. احمدی، بابک (۱۳۸۷)، مدرنیته و اندیشه انتقادی، تهران: نشر مرکز.
  2. ‏‫ایروانی، محمود و کریم خداپناهی (۱۳۷۱)، روان‌شناسی و احساس و ادراک. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت).
  3. ‏‫ایزوتسو، توشیهیکو (۱۳۶۱)، خدا و انسان در قرآن، (احمد آرام، مترجم)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  4. ‏‫الخوری الشرتونی اللبنانی، سعید (۱۴۰۳ق)، اقرب الموارد فی فصح العربیۀ و الشوارد، قم: انتشارات کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی.
  5. ایمانی، محسن؛ حبیب کارکن‌بیرق، علی‌رضا صادق‌زاده و طوبی کرمانی (۱۳۹۴)، «شک روش‎شناختی، روشی برای تربیت اعتقادی»، دوفصلنامه علمی−پژوهشی تربیت اسلامی، ش20.
  6. باقری، خسرو (1389)، رویکردها و روش‎های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  7. بستانی، فواد افرام و رضا مهیار (۱۳۷۵)، فرهنگ ابجدی، تهران: انتشارات اسلامی.
  8. بهشتی، سعید (۱۳۹۰)، آیین خردپروری؛ پژوهشی در نظام تربیت عقلانی بر مبنای سخنان اما علیj. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  9. ‏‫پارسانیا، حمید (۱۳۹۲)، جهان‌های اجتماعی، قم: کتاب فردا.
  10. ‏‫جاهد، حسینعلی (۱۳۸۷)، اصول و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: نشر جهش.
  11. ‏‫حسن‌زاده آملی، حسن (۱۳۶۶)، اتحاد عاقل به معقول، ۲، تهران: انتشارات حکمت.
  12. ‏‫حسینی، روح‌الله (۱۳۹۴)، «راهکارهای تربیت اعتقادی»، رشد آموزش قرآن و معارف اسلامی، (96)، 56 تا 58.
  13. ‏‫داوودی، محمد (۱۳۸۸الف‎)، «تأملی در معنای تربیت دینی و نسبت آن با مفاهیم نزدیک»، در: همایش تربیت دینی در جامعه اسلامی معاصر، قم: مؤسسه امام خمینیe.
  14. داوودی، محمد (۱۳۸۸ب‎)، «تأملی در هدف تربیت اعتقادی»، دوفصلنامه علمی−پژوهشی تربیت اسلامی، ش 9.
  15. داوودی، محمد (1389)، سیره تربیتی پیامبر ص و اهل‌بیتj؛ ج ۲، تربیت دینی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  16. داوودی، محمد؛ محمد بهشتی و سعید بهشتی (۱۳۹۹)، فلسفه‌های تعلیم و تربیت در تمدن اسلامی، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان مطالعه و تدوین کتب علو انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  17. ‏‫داوودی، محمد؛ و حسین کارآمد (۱۴۰۰)، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دانشگاه فرهنگیان.
  18. ‏‫راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (۱۴۱۲ق)، مفردات الفاظ القرآن، بیروت−دمشق: دارالقلم−الدارالشامیة.
  19. رضایی، مهدی (1399)، «تبیین روش‎شناسی پژوهش استنتاجی ضرورت عقلی در فلسفه تعلیم و تربیت»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ش49، ص85−
  20. زنوزی، ملا عبدالله (۱۳۶۱)، لمعات الهیه، (سیدجلال الدین آشتیانی، مصحح)، تهران: مؤسسه حکمت و فلسفه ایران.
  21. ‏‫شجاعی، محمدصادق (۱۳۹۱)، انگیزش و هیجان؛ نظریه‌های روان‌شناختی و دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  22. ‏‫شجاعی، محمدصادق (۱۳۸۵)، دیدگاه روان‌شناختی آیت‌الله مصباح یزدی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
  23. ‏‫شولتز، دوان (۱۳۷۸)، نظریه‌های شخصیت، (کریمی و همکاران، مترجم)، تهران: ارسباران.
  24. ‏‫طباطبایی، سیدمحمدحسین (۱۴۱۷)، المیزان فی تفسیر القرآن. چ۵، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  25. عباسی، حجت‌الله (۱۳۹۷)، روش‌های تربیت دینی (اعتقادی) در قرآن کریم (پایان‎نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe، قم.
  26. ‏‫کاسیرر، ارنست (۱۳۶۰)، فلسفه و فرهنگ، (بزرگ نادرزاده، مترجم)، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مرکز ایرانی مطالعه فرهنگ‌ها.
  27. ‏‫کیومرثی، غلامعلی (۱۳۸۶) مبانی و اصول تربیت دینی و تفاوت آن با تعلیمات دینی، تهران: مدرسه.
  28. ‏‫گروهی از نویسندگان (۱۳۹۱)، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، زیر نظر محمدتقی مصباح‌یزدی، قم: انتشارات مدرسه.
  29. ‏‫لطیفی، علی (۱۳۹۶)، مبانی فلسفی علم تربیت اسلامی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  30. ‏‫مارشال ریو، جان (۱۳۸۱)، انگیزش و هیجان، (علی محمدی، مترجم)، تهران: ویرایش.
  31. ‏‫مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۸)، اخلاق در قرآن (ج ۱−3). قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
  32. ‏‫مصباح‌یزدی، محمدتقی (۱۳۸۹)، انسان‌شناسی در قرآن، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
  33. مصباح‌یزدی، محمدتقی (1387)، آموزش فلسفه، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
  34. ‏‫ملاصدرا، صدرالدین محمد (۱۳۶۰)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
  35. ملاصدرا، صدرالدین محمد (۱۳۶۳)، مفاتیح الغیب، (محمد خواجوی، مصحح)، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی.
  36. ملاصدرا، صدرالدین محمد (۱۳۸۶الف‎)، المظاهر الاهیه فی اسرار العلوم الکمالیه، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  37. ‏‫ملاصدرا، صدرالدین محمد (۱۳۸۶ب‎)، ایقاظ النائمین، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  38. ‏‫‏‫ملاصدرا، صدرالدین محمد (۱۴۱۹)، الحکمۀ المتعالیۀ فی الاسفار العقلیۀ الاربعه (ج ۱−9). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  39. موسوی، سیدنقی (۱۳۹۱)، تلقین و حدود کاربست آن در تربیت دینی (کارشناسی ارشد)، دانشگاه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe، قم.
  40. موسوی‎مقدم، سیدرحمت‎الله و امیرعباس علی‌زمانی (۱۳۹۰)، «ساحت‎های وجودی انسان از دیدگاه علامه طباطبایی»، اندیشه نوین دینی، (27).
  41. ‏‫میرعرب، فرج‌الله (۱۳۹۲)، تربیت اعتقادی و معنوی با نگاهی قرآنی، قم: نشر بوستان کتاب.
  42. Halstead, J. M. (2005), «Religious Education», in: The Encyclopedia of Religion, Lindsay Hones (Thomson), Editor in chief, S.A: Macmillan L.R.
  43. Scheler, Max. (1952), La situation de l’homme dans le monde. In Collection « Philosophie de l’Esprit » ( 159−161). Paris: Aubier.
Journal of Islamic Education
Volume 18, Issue 45 - Serial Number 56
October 2023
Pages 107-129

Files

Share

How to cite

Statistics