A Critical Analysis of Educational Discourse in Children’s Religious Fiction: Analyzing the Fiction Flying to the Planet of Freedom

Document Type : Research Paper

Author

PhD in Philosophy of Education, Lecturer at Imam Ali Military University

Abstract

Children's fiction is one of the most effective forms of non-formal education; Influenced by the existing ideology and discourses, it focuses on some educational elements. Mahmoud Hakimi, as one of the most prolific children’s writers in the social and political atmosphere of the years before the Islamic Revolution and in opposition to the discourse of the domination system, has written stories for children and chosen religious education, which was concern for him and a part of the intellectual community at that time, as the appropriate content for his stories.  The present study aims to analyze and explain the fiction the Flying to the Planet of Freedom, which is a religious fiction, in order to extract some educational elements including educational objectives, behavioral patterns, and educational methods paid more attention by ideologies. The research method is critical discourse analysis through purposive sampling. The findings of this study confirm five discourses in terms of discourse analysis. Hakimi has explained and criticized four common discourses of his time: Marxist Left, Christianity, Nationalism, and Secularism. The fifth discourse is the discourse of Shia Islam and the dominant discourse, and the educational themes in this work have been formed under the influence of this discourse and in opposition to other discourses, and while marginalizing other discourses, it has given its own discourse superiority.

Keywords


 
* قرآن کریم
1. آقاپور، فرزانه (1397)، «شیوهی القای ایدئولوژی و تأثیر آن بر تقابل لذت/ آموزش در دو رمان نوجوان». مجلهی مطالعات ادبیات کودک، شماره‌ی 2، ص128.
2. احمدی، اصغر (1392)، «تبیین جامعه شناختی تولید و محتوای ادبیات داستانی سیاسی در دهه‌های چهل و پنجاه شمسی»، رساله دکتری جامعه شناسی سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس.
3. برخورداری، رمضان و سیدهادی مدنی (1395)، «تحلیل محتوای کیفی قصههای صمد بهرنگی بهمنظور بررسی امکان استخراج مضامین تربیتیانتقادی»، فصلنامه خانواده و پژوهش، ش30، ص93116.
4. بشلر، ژان (1395)، ایدئولوژی چیست، ترجمه علی اسدی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
5. حکیمی، محمود (1352)، پرواز به‌سوی سیاره آزادی، تهران: کانون انتشارات، چاپ آفتاب.
6. ساشادینا، عبدالعزیز (1386)، «بنیادهای اخلاقی حقوق بشر»، ترجمه: محمود عباسی، لادن عباسیان، فصلنامه حقوق پزشکی، ش1، ص114132.
7. ساعی، علی (1387)، روش تحقیق در علوم اجتماعی؛ با رهیافت عقلانیت انتقادی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.
8. شیروانیشیری، علی (1392)، «بررسی تطبیقی مبانی فلسفی تربیتی و شگردهای جلوهگری مقولههای «اقتدار و آزادی» در داستان‌های فارسی و انگلیسی کودک»، رساله دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه اصفهان.
9. فتوحی، علی (1398)، کتاب سبکشناسی؛ نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: سخن.
10. قائمینیا، علیرضا (1379)، درآمدی بر منشأ پیدایش دین، تهران: معارف.
11. کربلای پازوکی، علی (1385)، «مسئله رستگاری و نجات پیروان ادیان از دیدگاه جان هیک، علامه طباطبایی و استاد مطهری»، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، ش20، ص4980.
12. کریمی‌فیروزجائی، علی (1396)، گفتمان‌شناسی انتقادی، تهران: روش‌شناسان و جامعه‌شناسان.
13. گواهی، عبدالرحیم (1387)، شینتوئیسم، تهران: نشر علم.
14. گوتک، جرالد ال (1388)، مکاتب فلسفی و آراء تربیتی، ترجمه دکتر محمدجعفر پاک‌سرشت، تهران: انتشارات سمت.
15. گیلمت، لوسی (1386)، «روایت‌شناسی ژرارد ژنت»، ترجمۀ محمدعلی مسعودی، فصلنامه ادبی خوانش، شماره8، http://www.khanesh.ir/، بازیابی شده در 5/7/1400.
16. محسنی‌تبریزی، علیرضا (1395)، روش تحقیق کیفی در مکاتب تفسیری، تهران: انتشارات اطلاعات.
17. محمدخانی، کورش (1382)، «بررسی جنبههای تربیتی کودک و نوجوان در افسانههای شفاهی منطقه گوران کرمانشاه»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاعرسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
18. محمدی، محمدهادی و زهرا قایینی (1394)، تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد نهم، ادبیات کودکان در روزگار نو13401357، تهران: نشر چیستا.
19. مقدادی، صدیقه سادات (1389)، «بررسی زبان‌شناختی ادبیات جنگ برای کودکان در ایران از دیدگاه گفتمان‌شناسی انتقادی»، رساله دکتری زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
20. میرصادقی، جمال (1385)، عناصر داستان، تهران، نشر سخن.
21. هیوز، هنریاستیوارت (1396)، آگاهی و جامعه، ترجمه عزتالله فولادوند، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
22. یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس (1394)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر‌‌ نی.
23. Machin,D and Mayr, A(2012) How to do Critical Discourse Analysis, Sage: London, 240 pp.
24. Geneette, G. (1980). Narrative Discourse: An Essay in Method, trans. Jane Lewin, Ithaca: Cornell University Press.
25. Keyes, M. & McGillicuddy, A (2014), Politics and ideology in children's literature.Dublin: Four Courts Press.
26. Martenst،A(2015), Ideology in Children’s Literature: Critical Discourse Analysis of the Adult University of Amsterdam.
27. Parker, L (1992), Discourse dynamics: Critical analysis or social and individual sychology. London: Routledge.
28. Pesonen, J. (2010). Children’s Literature and Informal Education: hanging Representations of Diversity in Finnish Children’s Literature” Conference:ECER.
29. Simpson, P. & Mayr, A. (2010). Language and Power: A Resource Book for Students.
30. Stephens, John; McCallum, Robin. (2011), Ideology and Children’s Books. pp 35971 in Handbook of Research on Children’s and Young Adult Literature, Edited by Shelby Wolf, Karen Coats. Patricia Enciso, Christine Jenkins. New York: Rotledge.
31. Van Dijk, T. A (n.d), Ideology and discourse. A multidisciplinaryapproach. Retrievedfrom discourse.org. Accessed 3 September 2015.