مدل نظری آسیب‌شناسی تربیت عفاف و حجاب در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (نویسنده مسئول)

2 طلبه سطح سه حوزه علمیه قم

چکیده

درونی‌سازی و ترویج ارزش‌های اسلامی از جمله عفاف و حجاب نیازمند روندی مؤثر و تدریجی است که در ایران، آسیب‌های جدی در این فرایند مشهود بوده است. این مقاله درصدد ارائه مدلی نظری برای بررسی آسیب‌های روش تربیت عفاف در جامعه ایرانی است. پرسش اصلی این است که براساس چه مدل نظری می‌توان آسیب‌های تربیت عفاف در ایران را بررسی کرد؟ این مقاله با روش تحلیل محتوای متون دینی، آثار تربیت اسلامی و تحقیقات حوزه عفاف و حجاب و روش استقرایی به تدوین مدل و سپس با نظرسنجی از متخصصان علوم اسلامی، به سنجش اعتبار این مدل نظری پرداخته است. براساس نتایج تحقیق، متخصصان ضمن تأیید بررسی آسیب‌های تربیت عفاف در پنج حوزه خانواده، محیط‌های آموزشی، رسانه‌ها، نهادهای حکومت و موقعیت‌های مذهبی، تأثیر گویه‌های خانواده و محیط‌های آموزشی، را بالاتر از سایر حوزه‌‌ها ارزیابی کردند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Theoretical Model for Pathology of Teaching Modesty and Hijab in Iran

نویسندگان [English]

  • Muhammad Reza Salari-far 1
  • Mahdi bayati 2
  • Hassan salaripour 2
1 Assistant Professor in Research Center of Seminary and University(Author in Chief)
2 A seminary (hawzeh) student in Qom
چکیده [English]

Internalization and promotion of Islamic values including Hijab and modesty necessitate an effective and gradual movement. In Iran, however, serious defects have been visible in this trend. The present research is seeking to offer a theoretical model for investigating the defects of method of teaching modesty in Iranian society. The main question of the research is what the proper theoretical model for investigating the defects of method of teaching modesty in Iran is. The study was conducted through content analysis of religious texts, the works on Islamic education, and the researches in the sphere of modesty and Hijab to formulate a model and, having collected the comments of experts in Islamic sciences, assessed the validity of this theoretical model. Based on the findings of the research, the experts confirmed the defects in the sphere of teaching modesty in five domains of family, educational milieus, media, governmental institutes and religious situations, and maintained that the effect of the items of family and educational milieus is greater than other domains.

کلیدواژه‌ها [English]

  • modesty
  • Hijab
  • Islamic texts
  • defects of education
  • theoretical model
  • Iran

مراجع

  1. * قرآن مجید، ترجمه: محمدمهدی فولادوند (1373)، تهران: دارالقرآن الکریم.

    * نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین علیg، جمع‌آوری شریف الرضی، ترجمه: عبدالمحمد آیتی (1378)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، بنیاد نهج‌البلاغه.

    1. احمدی، محمدرضا (1386)، تقویت نظام خانواده و آسیب‌شناسی آن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.

    2. اسحاقی، سیدحسین (1387الف)، گوهر عفاف، چاپ اول، قم: بوستان کتاب.

    3. ــــــــــ (1387ب)، هست‌ها و بایدهای فرهنگ حجاب و عفاف در حجاب مسئولیت و اختیارات دولت اسلامی، به کوشش ابراهیم شفیعی سروستانی، ج2، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

    4. افشار، اباذر (1393)، رسانه ملی و نهادینه‌سازی عفاف و حجاب، قم: مرکز پژوهش‌های صدا و سیما.

    5. پورفرد، مسعود (1387)، آسیب‌شناسی نهادهای فرهنگی در زمینه فرهنگ حجاب در حجاب، مسئولیت‌ها و اختیارات دولت اسلامی، ج2، به کوشش ابراهیم شفیعی سروستانی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

    6. جاوید، محمدجواد (1389)، تأملی بر مفهوم حجاب در ادیان الهی، چاپ دوم، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

    7. شریک، نورالدین (1388)، آسیب‌شناسی پوشش دینی در صدا و سیما در (گفتارهایی در باب حجاب)، چاپ اول، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

    8. داوودی، محمد و سیدعلی حسینی‌زاده (1389)، سیره تربیتی پیامبرn و اهل‌بیتb، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    9. راوندى،‏ سیدفضل‌الله (بی‌تا)، النوادر للراوندی،‏ قم‏: دارالکتاب‏.

    10. سازمان تبلیغات (1393)، پوشش و حجاب در ایران، موج اول، معاونت پژوهشی، قم: انتشار محدود داخلی.

    11. سیدی تبار، اعظم السادات (1387)، «بررسی و تحلیل علل فردی خانوادگی و اجتماعی گسترش بدحجابی»، ج2، حجاب مسئولیت اختیارات دولت، فصلنامه جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران، ش49 و 50.

    12. شفیعی سروستانی، ابراهیم (1391)، آیین برنامه‌سازی درباره فرهنگ عفاف و حجاب، چاپ اول، تهران: مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.

    13. طیب‌زاده، زهره (1387)، «آسیب‌ها و موانع گسترش فرهنگ عفاف و حجاب»، مجموعه مقالات حجاب؛ مسئولیت‌ها و اختیارات دولت اسلامی، ج3، به کوشش ابراهیم شفیعی سروستانی، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

    14. طیب، مهدی (1387)، حجاب و حقوق زن در ترازوی اندیشه و ایمان، چاپ اول،
    تهران: سفینه.

    15. طوسی، محمد بن الحسن (1407ق)، تهذیب الأحکام (تحقیق خراسان)، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

    16. غلامی، علی (1391)، مسئله حجاب در جمهوری اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادقg.

    17. قائمی مقدم، محمدرضا (1390)، روش‌های آسیب‌زا در تربیت از منظر تربیت اسلامی، چاپ پنجم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    18. قائمی، علی (1358)، پرورش مذهبی کودک، قم: رشاد.

    19. قلی‌پور، آرین (زمستان 1386)، «نقش دولت در نهادینه‌سازی حجاب»، مطالعات راهبردی زنان، ش38، ص9−36.

    20. کاسمی، نصرت‌الله (1385)، آنچه یک جوان باید بداند، تهران: بیتا.

    21. کلینی، محمد بن یعقوب (1413ق)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

    22. محبوبی‌منش، حسین (زمستان 1386)، «تحلیل اجتماعی مسئله حجاب»، مطالعات راهبردی زنان، ش38، ص88−134.

    1. 23.  محتشمی، بتول (1387)، «طرح‌های سامان‌دهی حجاب و عفاف» در حجاب، مسئولیت‌ها و اختیارات دولت اسلامی، به کوشش ابراهیم شفیعی سروستانی، ج3، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

    24. مطهری، مرتضی (1367)، تعلیم و تربیت در اسلام، چاپ سی‌ام، قم: صدرا.

    1. 25.  (1390)، مسئله حجاب، تهران و قم: صدرا.

    26. (1367)، نظام حقوق زن در اسلام، تهران و قم: صدرا.

    27. نظیفی، عباس؛ غلامرضا جمشیدیها و توران کرمی (1389)، آسیب‌شناسی فلسفه قانونی «حجاب»، تهران: نشر دادگستر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار