الگوی مقایسه‎ای؛ راهکاری کارآمد برای تدریس دروس معارف اسلامی در دانشگاه‎ها در ساحت تبیین و دفاع از آموزه‎های اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

2 رشته فلسفه و کلام اسلامی

چکیده

هدف این جستار، تبیین الگوی مقایسه‎ای به لحاظ کاربردی بودن و اثربخشی آن در تألیف و آموزش درس‎های معارف اسلامی با توجه به ضروریات پیش‎آمده در دنیای کنونی است. این جستار با بهره‎گیری از تلفیقی از روش‎های تحلیلی‎ و پیمایشی به توصیف و تبیین بازخورد به‎کارگیری الگوی مقایسه‎ای و نیز ناکارآمدی الگوی توصیفی‎صرف در مقام آموزش در میان جامعه آماری معین می‎پردازد. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه بین‎المللی امام خمینیe قزوین است. ابزار جمع‎آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق‎ساخته بوده است. در قسمت آغازین، گزارشی از الگوی توصیفی‎صرف انجام شد که برآیند آن، ایجاد گونه‎ای تحجرگرایی روش‎شناختی است و در مرحله بعد، به کارآمدی و پیامدهای به‎کارگیری الگوی مقایسه‎ای در ساختن عالمی جدید که خصیصه تعالی‎نگری دارد، اشاره می‎شود. طراحی و اجرای دروس معارف اسلامی، برآیند نگاهی تعالی‎یافته به دوگانۀ به‎هم‎پیوستۀ «تربیت و رشد ارزش‎های اسلامی درون‎فردی» و «تلاش در ساختن و پردازش مدیریت کلان اسلامی» است. این آرمان، مبتنی بر استفاده از الگوهای خاص آموزشی با معیار کارآمدی است. در این الگو، آموزه‎های اسلامی، در سنجش با دیگر دعاوی مکاتب رقیب تبیین می‎شود. این سنجش، ناظر بر تحلیل مسائل مکاتب، مباحث بنیادین، پیش‎انگاره‎ها، پیامدها، اهداف و شیوه‎های معرفتی آنهاست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative Model: an Effective Approach for Teaching Islamic Sciences in Universities in the Realm of Explaining and Defending Islamic Doctrines

نویسندگان [English]

  • Hashem Qorbani 1
  • Fereahte Abolhassani 2
1 Imam Khomeini International University
2 Assistant Professor in Department of Islamic Philosophy and Theology; Mazandaran University
چکیده [English]

This study aims at explaining the comparative model and its efficiency and applicability in compiling and teaching the course on Islamic sciences considering the needs of the modern world. This inquiry makes use of a mixed method of analysis and survey to describe and explain the feedback of using the comparative model as well as the non-efficiency of the mere descriptive model in education in the given statistical population. The population consisted of the students in the international university of Qazwin. The data-gathering tool was a researcher-made questionnaire. In the onset, a report of the descriptive model was offered, a model which leads to a methodological petrificationsim. In the next stage, we referred to efficiency and consequences of using the comparative model in building a new world with transcendentalist feature.
Designing and exerting the courses on Islamic sciences is the result of a transcendental view of the interconnected dichotomy of “educating and developing intrapersonal Islamic values” and “attempting to build and process Islamic macro-management”. This ideal is based on using certain educational models with the efficiency criterion. In this model, Islamic doctrines are explained in comparison with other claims by rival schools. This assessment deals with analysis of the issues of schools, fundamental discussions, preconceptions, consequences, and epistemic goals and methods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • teaching the courses on Islamic sciences
  • comparative model
  • efficiency of teaching

مراجع

1. قرآن کریم.
2. نهج‎البلاغه، ترجمه علامه محمد تقی جعفری، مشهد: آستان قدس رضوی .
3. ارونسون، الیوت (1396)، روان‎شناسی اجتماعی، ترجمه حسین شکرکن، تهران: انتشارات رشد.
4. امینی، محمد؛ حمید رحیمی و زهره صمدیان (1392)، «بررسی دیدگاه دانشجویان درباره موانع اثربخشی دروس معارف اسلامی در دانشگاه آزاد اسلامی کاشان»، مجله اسلام و پژوهش‎های تربیتی، س5، ش1، بهار و تابستان، ص89−‌108.
5. جعفری، محمدتقی (1375)، فلسفه دین، تهران: مؤسسه فرهنگی اندیشه.
6. خندان، علی‎اصغر (1389)، مغالطات، چاپ ششم، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
7. دیلون، جی‎تی (1387)، به‌کارگیری روش‎های تدریس گوناگون، ترجمه هاشم فردانش در روش‎های تدریس پیشرفته، چ2، تهران: انتشارات کویر.
8. روش‎بلاو، آن‎ماری و نیون (1371)، روان‎شناسی اجتماعی، ترجمه سیدمحمد دادگران، تهران: انتشارات مروارید.
9. علی‎حسینی، علی؛ فهیمه قائمی و علی ابراهیمی (1396)، «بررسی روش مقایسه‎ای در مطالعات فلسفی‎−‌‎سیاسی»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، س21، بهار، ش1، ص105−‌126.
10. فرامرز قراملکی، احد (1385)، روش‎شناسی مطالعات دینی، مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
11. فردانش، هاشم (1387)، درباره تدریس، در روش‎های تدریس پیشرفته، چ2، تهران: انتشارات کویر.
12. فیروزی، رضا (1394)، «آسیب‎شناسی دروس و جایگاه استادان معارف اسلامی با توجه به دیدگاه‎های دانشجویان علوم پزشکی ارومیه در دوره‎های دکتری حرفه‎ای»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، س19، تابستان، ش2، ص151−‌172.
13. قاسمی، حمید (1386)، تمثیلات قرآن و جلوه‎های تربیتی آن، تهران: نشر بین‎الملل.
14. کاشانی، مجید (1384)، «تحلیل راهکارهای مطلوب آموزش عالی برای تحقق فضای اسلامی دانشگاه‎ها»، مجله دانشگاه اسلامی، ش25 و 26، ص13−‌46.
15. کلاین‎برگ، اتو (1383)، روان‎شناسی اجتماعی، ترجمه علی‎محمد کاردان، چ13، تهران: انتشارات علمی−‌فرهنگی.
16. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
17. لیاقتدار، محمدجواد؛ جعفرشانظری و معصومه مسلمی (1387)، «بررسی ویژگی‎های علمی، حرفه‎ای و شخصیتی اساتید دروس معارف اسلامی از دیدگاه دانشجویان شهر کرمان»، مجله پژوهشنامه انقلاب اسلامی، س7، ش15، ص57−‌84.
18. ماخر، فنستر و ریچاردسون (1387)، درباره عوامل تعیین‎کننده کیفیت تدریس، ترجمه هاشم فردانش در روش‎های تدریس پیشرفته، چ2، تهران: انتشارات کویر.
19. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالأنوار، چ2، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
20. مشکات، عبدالرسول (1395)، «از رویکرد دانش‎افزا تا رویکرد نگرش‎ساز/ نگاهی آسیب‎شناسانه به کتاب‎های معارف اسلامی و پیشنهاد یک رویکرد راهگشا»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، ش1، س20، ص31−‌56.
21. یوسفی لویه، وحید (1386)، «تأثیر آموزش دروس معارف اسلامی بر نگرش دینی دانشجویان»، دوفصلنامه تربیت اسلامی، س3، ش5، ص153−‌184.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار