اسماعیل زاده, محمد, ابوترابی, محمود, حسینی زاده, سید علی, باکویی, مهدی. (1398). روش تربیتی مقایسه‌ای در قرآن کریم. فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 14(29), 9-30. doi: 10.30471/edu.2019.1563
محمد اسماعیل زاده; محمود ابوترابی; سید علی حسینی زاده; مهدی باکویی. "روش تربیتی مقایسه‌ای در قرآن کریم". فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 14, 29, 1398, 9-30. doi: 10.30471/edu.2019.1563
اسماعیل زاده, محمد, ابوترابی, محمود, حسینی زاده, سید علی, باکویی, مهدی. (1398). 'روش تربیتی مقایسه‌ای در قرآن کریم', فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 14(29), pp. 9-30. doi: 10.30471/edu.2019.1563
اسماعیل زاده, محمد, ابوترابی, محمود, حسینی زاده, سید علی, باکویی, مهدی. روش تربیتی مقایسه‌ای در قرآن کریم. فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 1398; 14(29): 9-30. doi: 10.30471/edu.2019.1563
2عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم(دانشکده علوم قرآنی قم)
3هیئت علمی
4معاون آموزشی دانشکده علوم قرآنی
چکیده
روش تربیتی مقایسه‌ای از پرکاربردترین روش‌های تربیت در قرآن کریم است. در این روش مربی نخست به بیان تقابل دو موضوع متضاد و ذکر نتایج آن می‌پردازد و در مرحله بعد، به مقایسه دو طرف تقابل می‌پردازد و با مراجعه به دیگر آیات مشابه تبیین دقیقی از دو طرفِ موضوع ارائه کرده، زمینه سنجش و انتخابِ آگاهانه و آزادانه را برای متربیان فراهم می‌کند. این پژوهش با بررسی آیات تقابلی قرآن مانند توحید و شرک، فجور و تقوی، قلب سلیم و بیمار، حزب الله و حزب شیطان و مراجعه به تفاسیر معتبر، به روش توصیفی−تحلیلی و با هدف تبیینِ یک روشِ تربیتی پرکاربرد در قرآن کریم و استخراج مبانیِ و کارکردهای آن صورت گرفته است. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد که روش مقایسه‌ای در قرآن بسیار به کار رفته و مبانی آن عبارتند از: «وجود تضادّ در مجموعه جهان هستی»، «خدا تنها حقیقت بدون ضد»، «تضاد عقل و جهل در انسان» و «انتخابگری انسان از میان اضداد». این روش برای مربیان کارکردهای ارزشمندی مانندِ ایجاد راهی نو در آموزش عقاید، پاسخ‌گویی به برخی شبهات و سؤالات دینی، تبیین و توضیح پیامدهای رفتار ، و نتایج مهمی نیز برای متربیان، مانند پرورش و تقویت اراده، قدرت گزینش و انتخاب، پرورش نیروی تفکر و قدرت استدلال، معرفت‌افزایی، ایجاد علاقه به فضایل و نفرت از رذایل دارد.
mohammad esmaelzadeh1؛ mahmood abotorabi2؛ Seyed Ali Hosseine Zadeh3؛ mahdi bakouei4
1Education
2Faculty Member of Quranic Science and Education University (Qom Quranic Sciences Qom)
4Associate Professor of the Quranic Sciences
چکیده [English]
The comparative educational method is among the most applied educational methods in the Holy Quran. In this method, the educator firstly states the contrast between two antithetic subjects and the related results; and in the next stage, he compares the two sides of the contrast and refers to other similar Quranic verses to precisely explain the two sides and prepare the ground for conscious assessment and free selection for the pupils.
This study investigates the contrastive concepts in the verses of the Quran such as monotheism and polytheism, evildoing and piety, healthy heart and ill heart, God’s party and Satan’s party, and refers to reliable exegesis through a descriptive-analytical method aiming at explaining a mostly-used educational method in the Quran, extracting its foundations and functions.
The findings of the study show that the comparative method has been much used in the Quran and its foundations are as follows: ‘existence of contrast in the universe’, ‘God as the only non-contrasted truth’, ‘contrast of intellect and ignorance in human being’, and ‘human’s choice among contrasting things’. This method has invaluable functions for educators such as creating a new way in teachings doctrines, answering some religious doubts and questions, explanation of consequences of behavior; and it has important results for pupils including nurturing and reinforcing one’s willpower, power of selection and choice, nurturing the power of thinking and reasoning, increasing one’s knowledge, creating interest in virtues and hatred for vices.
کلیدواژه‌ها [English]
education, educational methods, comparative method, foundations, functions and results
* نهج‌البلاغه (1379)، ترجمه حسین انصاریان، تهران: پیام آزادی.
* صحیفه سجادیه (1378)، ترجمه و شرح سید‌علی‌نقی فیض‌الاسلام، تهران: فقیه.
1. ابن‌بابویه، محمد بن علی (1398ق)، التوحید (للصدوق)، تصحیح هاشم حسینی، قم: جامعه مدرسین.
2. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان‌العرب، 15ج، تصحیح میردامادی، بیروت: دارالفکر.
3. اسماعیل‌زاده، محمد و دیگران (1396)، نظریۀ روش تربیتی مقایسه‌ای (مبانی، اهداف، اصول، شیوه‌ها)، پایان‌نامه دکتری، محمود ابوترابی، تفسیر تطبیقی، دانشکدۀ علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.
4. باقری، خسرو (1386)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، 2ج، چاپ دوم، تهران: مدرسه.
ابتدای صفحه