نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
معناشناسی واژگانی قرآنی، در واقع، مطالعه تحلیلی در باب واژهها و مفاهیم کلیدی قرآن است که طی فرایندی ضابطهمند به شناخت معنای اساسی و نسبی و تحلیل مؤلفههایی معنایی کلمه مورد نظر در نظام معنایی قرآن پرداخته، و ضمن شناسایی دقیق پیوندهای معنایی و تحلیل روابط درونی و پیرامونی آنها شبکۀ معنایی آن را ترسیم میکند. هدف این مقاله، تبیین شیوۀ استخراج حوزۀ معنایی مفاهیم و واژگان کلیدی تربیتی قرآن است. برای رسیدن به این هدف، از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است.روایی استنباط و استخراج معنای واژگان قرآن، بر پایه اصول و قواعد عقلایی در تفسیر قرآن مبتنی است. بر اساس یافتههای این پژوهش، روش ایزوتسو و روشهای معناشناسی واژگانی ساختگرا به تنهایی در تحلیل واژگان کلیدی قرآن و تبیین جهانبینی آن کفایت نمیکند. از اینرو، با استفاده از تلفیق روشهای معناشناسی واژگانی و روش استنباطی واژهشناسی سنتی و تطبیق آن بر مفهوم تربیت، به این نتیجه رسیده است که واژۀ «تربیت»، با سازۀ اصلی فزونی، رشد و علو با واژۀ «تزکیه»، پیوند معنایی وثیقی دارد. اما واژۀ «ربّ» با هستۀ معنایی مالکیت همراه با تصرف و تدبیر، ارتباط معناشناختی مستقیمی با مفهوم اصطلاحی تربیت ندارد و ترجمۀ آن به مربّی (پروردگار) ترجمۀ تسامحی و در نهایت ترجمۀ به لازم معناست. البته بر اساس بینش توحید ربوبی، تدبیر همه امور همۀ موجودات از جمله تربیت انسان در اختیار خداوندگار جهانیان است.این مسئله اختصاصی به تربیت ندارد. بر این اساس، «تزکیه» در منظومۀ معنایی قرآن، با هستۀ معنایی فزونی، رشد، شکوفایی و آراستگی، کانون مفاهیم مهم تربیتی مانند تعلیم، تربیت، هدایت و رشد، تقوی و مانند آن است، و رستگاری انسان را تضمین میکند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Semantic Process of Key Educational Concepts of the Qur'an: A Case Study of the Word "Education"
نویسنده [English]
- Ali Fathi
چکیده [English]
The purpose of this article is to explain how to extract the semantic domain of key educational concepts and words of the Qur'an. To achieve this goal, the combined method of constructivist lexical semantics and Izutsu model and for example the concept of education has been used. Quranic lexical semantics is in fact an analytical study on the key concepts of the Quran. Draws its meaning. Based on the analysis of that semantic network, a worldview hidden beyond the key concepts of the Qur'an can be achieved. Based on the findings of this study, the word education has a close semantic connection with the main structure of increase, growth and height with the word "cultivation". But the word "Lord" has no direct semantic connection with the semantic core of property along with possession and planning, and its translation into a teacher (Lord) is a tolerant translation and finally a necessary translation. Of course, according to the monotheistic view, planning All matters of all beings, including the education of human beings, are in the hands of God Almighty, and this issue is not specific to education. Accordingly, "cultivation" in the semantic system of the Qur'an, with its semantic core, growth, prosperity and beauty, is the focus of important educational concepts such as education. , Education, guidance and growth, grace and mercy, piety and obedience, faith and the like, and guarantees the well-being and salvation of man.
کلیدواژه‌ها [English]
- Key concepts
- semantic field
- cultivation
- education
- Lord
)