تبیین اصول تربیت فلسفی براساس تلقی علامه طباطبایی از فلسفه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی، علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشیار، علوم تربیتی، علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 استاد، فلسفه و کلام، علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

تربیتِ فلسفی از ساحت‎های مهم تربیت در دنیای معاصر می‎باشد؛ لکن از ظرفیت فلسفه اسلامی و آراء فیلسوفان مسلمان دراین عرصه تربیتی کمتر استفاده شده است و عموماً متأثر از فلسفه‎های غربی، اصول و روش‎هایی برای تربیت فلسفی نسل جوان و نوجوان تجویز می‎شود. تلقی علامه طباطبایی از فلسفه در میان فلاسفه مسلمان واجد ظرائف و ویژگی‎های بدیعی است که در مجموع از ظرفیت خوبی برای تبیین اصول تربیت فلسفی برخوردار است. چیستی ویژگی‎های فلسفه از نگاه علامه و در پی آن تبیین اهم اصول تربیت فلسفی مبتنی بر آن، دو سؤال اساسی این پژوهش را تشکیل می‎دهد. برای تبیین تلقی علامه از فلسفه از روش تحلیل مفهوم استفاده شده و برای به دست آوردن اصول تربیت فلسفی مبتنی بر آن از روش استنتاجی بهره گرفته شده است، ده اصل تربیتِ فلسفی منتج از این پژوهش شامل: حرکت به سمت تفاهم فکری با دیگران، حقیقت‎جویی و سنجش حقیقت و پندار، کلی‎نگری، علت‎شناسی، خداشناسی، انسجام‎گرایی توحیدی، طرد روش‎های غیریقینی در فلسفه‎ورزی، حضور وجودشناسانه فلسفه در علوم، فلسفه‎ورزی در اعتقادات و تطهیر نفس می‎باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the Principles of Philosophical Education Based on Allameh Tabatabai's Understanding of Philosophy

نویسندگان [English]

  • Hussein Ja‘farian 1
  • Akbar Rahnama 2
  • Mohammad Hasan Mirza Mohammadi 2
  • Reza Akbarian 3
1 PhD, Humanities, Shahid University, Tehran, Iran
2 Associate Professor in Educational Sciences, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran
3 Professor in Philosophy and Theology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Philosophical education is one of the important fields of education in the contemporary world; however, the capacity of Islamic philosophy and the views of Muslim philosophers have been underused in this field of education, and generally, under the influence of Western philosophies, the principles and methods are prescribed for the philosophical education of the young generation. Allameh Tabatabai’s perception of philosophy among Muslim philosophers has novel nuances and characteristics that, in general, has a good capacity to explain the principles of philosophical education. What are the characteristics of philosophy from Allameh’s point of view? And what is the most important principles of philosophical education based on it? These are the two main questions of this research. The concept analysis method has been used to explain Allameh’s understanding of philosophy, and the inferential method has been used to obtain the principles of philosophical education based on it. Ten principles of philosophical education resulting from this research include: moving towards Intellectual understanding with others, truth-seeking and measurement of truth and idea, holism, etiology, theology, monotheistic coherence, rejection of uncertain methods in philosophy, ontological presence of philosophy in sciences, and philosophizing in beliefs and self-purification.

کلیدواژه‌ها [English]

  • philosophy
  • philosophical education
  • principles
  • Allameh Tabatabaie

مراجع

  1. * قرآن کریم

    1. آیت‎اللهی، حمیدرضا (1388)، ملاحظاتی درباره تربیت فلسفی جوانان، تهران: همایش سیزدهم ملاصدرا.
    2. الله بداشتی، علی (1389)، تربیت فلسفی جوان؛ معنا، اهداف و روش‎ها، تهران: همایش چهاردهم −ملاصدرا.
    3. بهارنژاد، زکریا (1388)، حکمت متعالیه و تربیت، تهران: همایش سیزدهم ملاصدرا.
    4. حسینی، جمشید (1394)، تربیت فلسفی در حکمت متعالیه، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
    5. شرفی، محمدرضا (1381)، تفکر برتر، تهران: سروش.
    6. شریعتمداری، علی (1372)، پرورش فکر، تهران: جامعه پژوهشگران.
    7. طباطبایی، محمدحسین (1391)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، جلد اول، تهران: انتشارات صدرا.
    8. طباطبایی، محمدحسین (1391)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، جلد پنجم، تهران: انتشارات صدرا.
    9. طباطبایی، محمدحسین (1391)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، جلد سوم، تهران: انتشارات صدرا.
    10. طباطبائی، محمدحسین (1389)، بدایه الحکمه، جلد اول، علی شیروانی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    11. طباطبائی، محمدحسین (1389)، بدایه الحکمه، جلد دوم، علی شیروانی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    12. طباطبائی، محمدحسین (1389)، نهایه الحکمه، جلد اول، علی شیروانی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    13. طباطبائی، محمدحسین (1390)، المیزان، جلد پنجم، محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    14. طباطبائی، محمدحسین (1390)، رسائل توحیدی، علی شیروانی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    15. طباطبائی، محمدحسین (1390)، علی و فلسفه الهی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    16. عالمی، محمد (1393)، منطق در آینه معارف اسلامی، تهران: انتشارات رائد.
    17. عبداللهی، محمدعلی و پرستو مصباحی جمشید (1396)، «نگاهی اصلاحی به برنامه فلسفه برای کودکان در بستر حکمت متعالیه»، نشریه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ش34.
    18. کمالی نیا، محمدعلی (1393)، «اثبات بایستگی رویکرد فلسفی در فهم معارف اعتقادی دین بر پایه ممنوعیت تقلید در اعتقادات»، فصلنامه فرهنگ پژوهش.
    19. کومبز، جرالد و دانیل لو (1387)، پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی، خسرو باقری، در روش‎شناسی مطالعات برنامه درسی.
    20. گوتک، جرالد (1393)، مکاتب فلسفی و آراء تربیتی، محمدجعفر پاک سرشت، تهران: انتشارات سمت.
    21. مصباح، مجتبی و همکاران (1390)، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، تهران: انتشارات مدرسه.
    22. مطهری، مرتضی (1369)، فطرت، تهران: انتشارات صدرا.
    23. ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی (1380)، اسفار اربعه، محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.
    24. Marzano, R.J.et aL .(1988), Dimension of Thinking Aframwork for curriculum and Instruction, Virginia: Ascd.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار