بررسی وضعیت دانش تعلیم و تربیت اسلامی به منزله رشته علمی و دانشگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم

چکیده

سه دهه از طرح اندیشة «تأسیس رشته تعلیم و تربیت اسلامی به منزله رشتة علمی و دانشگاهی» می‌گذرد و در راستای تحقق آن، مراکز آموزشی و پژوهشی متعددی در این مدت تأسیس شده است. این پژوهش درصدد است با ترسیم تفصیلی اهداف این طرح، میزان توفیق مراکز آموزشی و پژوهشی را در دست‌یابی به اهداف ترسیم‌شده، مطالعه کند و موانع موجود بر سر راه تحقق اهداف مذکور را نشان دهد. برای پاسخ به پرسش‌های تحقیق از روشِ تحقیقِ پیمایشی و تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که اولاً، دستاوردهای این جریان گر چه فی‌نفسه چشمگیر است و به عنوان مثال به حوزه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی یا مباحث تاریخی – تربیتی یا فقه‌التربیه هویت‌بخشی شده است، اما با در نظر گرفتن اهداف ترسیم‌شده، هنوز در ابتدای راه است و وضعیت شاخص‌های انسانی، ساختاری و عملکردی متناسب با اهداف ترسیم شده شکل نگرفته و در نتیجه سطح کمی و کیفی دانش تولید شده در بسیاری از زیر شاخه‌های دانش تربیتی، حاکی از شکاف علمی جدی میان وضعیت موجود و مطلوب است. ثانیاً، موانع مختلفی مانند موانع زیست‌بوم‌شناختی، روش شناختی، سیاسی روند مطالعات تربیتی را کند کرده، اما در بین آنها یک مانع مهم‌تر وجود دارد که  ریشه و بنیان شکل‌گیری موانع دیگر است و آن فقدان مبانی نظری لازم برای ترسیم نقشه جامع علمی جهت تحقق اهداف پیش‌گفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Islamic education knowledge as scientific and academic discipline

نویسنده [English]

  • Mahmoud Nowzari
assistant professor , research institute for Hawzah and university
چکیده [English]

It was three decades ago that the idea of establishing Islamic education courses as an academic discipline was proposed. To do so, several educational and research centers have been established. This study is an attempt to minutely mark out the goals of this plan and study the extent these centers have succeeded in achieving the goals and remove the barriers in the way. To answer the questions, a survey study and qualitative content analysis were carried out. Findings revealed that (1) the achievements in this area, though in itself considerable, and has given identity to the philosophy of education, history of education or Fiqh-AlTarbeyyah, is still in its infancy and the position of human, structural and functional indicators are not compatible with the drawn aims. As a result, the qualitative and quantitative level of the knowledge made in sub-branches of education delineate serious gap between the present situation and the desirable one. (2) different barriers such as bio ecological, methodological, and political ones has slowed the educational studies; among the factors, the most  important  one is lack of required theoretical bases for drawing comprehensive scientific map to fulfill the abovementioned aims

کلیدواژه‌ها [English]

  • knowledge of Islamic education
  • Islamic aims
  • present conditions
  • barriers
  • knowledge production