تأملی در هدف تربیت اعتقادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

این مقاله درصدد است که هدف تربیت اعتقادی را بر اساس آموزه‌های اسلامی بررسی کند. روش تحقیق این پژوهش روش تحلیلی و استنباطی است؛ بدین صورت که ابتدا مفهوم عقیده و ایمان و رابطة آن دو بررسی شده و سپس چیستی ایمان و مؤلفه‌های آن بر اساس آموزه‌های اسلامی و نظریاتی که دانشمندان مسلمان در تفسیر و تبیین آن آموزه‌ها بیان کرده‌اند، تحلیل شده و مراتب و درجه‌های آن مشخص گردیده و در پایان، نتایج آن در تبیین هدف تربیت اعتقادی استنباط و تشریح شده است.
این پژوهش نشان می‌دهد که ایمان در یک معنا مترادف با عقیده است. ماهیت ایمان در معنایی که مترادف با عقیده است، چیزی جز تصدیق و پذیرش قلبی نیست و همین تصدیق و پذیرش قلبی، سه مؤلفه دارد: شناخت، پذیرش قلبی و محبت. ایمان مراتب و درجاتی دارد که ناشی از شدت و ضعف مؤلفه‌های آن است. بر این اساس، هدف تربیت اعتقادی نیز سه مؤلفه دارد: پرورش شناخت، پرورش پذیرش قلبی و پرورش محبت قلبی. در تربیت اعتقادی باید به همة این سه مؤلفه با هم توجه شود، چرا که یک‌جانبه‌نگری آثار زیان‌باری بر جای خواهد گذاشت. البته ممکن است بر حسب مراحل تربیت، یکی از این مؤلفه‌ها بیشتر یا کمتر مورد توجه قرار گیرد؛ اما در نهایت باید همة این مؤلفه‌ها مورد توجه قرار گیرد. همچنین هدف تربیت اعتقادی، امری دارای مراتب است، بنابراین، در تربیت اعتقادی همیشه باید دستیابی به مرتبه‌ و درجه‌ای از ایمان به عنوان هدف تعیین و برنامه‌ها متناسب با آن تدوین شود. علاوه بر این، باید توجه داشت که تربیت اعتقادی با اجرای یک برنامة تربیتی به اتمام نمی‌رسد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Deliberating over the aims of Religious belief Education

نویسنده [English]

  • Muhammad Davoudi
Faculty member of Research Center for Hawzah and University
چکیده [English]

This article seeks to study the goal of religious belief education on the basis of religious doctrines. The research method used in this article is inferential and analytical in the sense that first the concepts of belief, faith and their relationship have been investigated and then the nature of faith and its components according Islamic doctrines have been explained, and also Muslim intellectuals' views concerning those doctrines have been analyzed and expatiated upon. The degrees of faith and its levels have been ascertained and the results have been inferred and explained to explain upon the objective of religious belief education.
This research showed that faith (Emān) is the synonym of belief (aqidah) in one sense. The nature of faith in a synonymous sense with belief is nothing but confirmation and acceptance by the heart. This very confirmation and acceptance by the heart has three constituents: cognition, acceptance by the heart and love. Faith has different degrees which arise from the intensity and weakness of its constituents. The degrees of faith are unlimited. Hence, the goal of religious belief education also has three constituents: nurturing of cognition, nurturing of heartily acceptance and nurturing of love. In ideological education, attention should be paid to all these constituents together because a unilateral approach will entail harmful effects. Of course, it is possible that one of the aforementioned constituents may receive lesser attention but the stages of education require that due attention be paid to all of the constituents. Likewise, the goal of ideological education is of various gradations. Thus, in ideological education, a degree of faith should always be set as the target, and plans should be worked out towards reaching it. In addition, it should be noted that ideological education does not come to an end with the implementation of an educational program

کلیدواژه‌ها [English]

  • religious belief education
  • faith
  • belief
  • constituents
  • degrees
  • goal of religious belief education