انصاری, حسن, آذربایجانی, مسعود. (1397). تحلیل محتوای کتب منبع رشته‌های مشاوره و روانشناسی بالینی دانشگاه‌های ایران از لحاظ میزان توجه به نیازهای دینی/ معنوی. دوفصلنامه علمی پژوهشی تربیت اسلامی, 13(27), 100-85. doi: 10.30471/edu.2018.1465
حسن انصاری; مسعود آذربایجانی. "تحلیل محتوای کتب منبع رشته‌های مشاوره و روانشناسی بالینی دانشگاه‌های ایران از لحاظ میزان توجه به نیازهای دینی/ معنوی". دوفصلنامه علمی پژوهشی تربیت اسلامی, 13, 27, 1397, 100-85. doi: 10.30471/edu.2018.1465
انصاری, حسن, آذربایجانی, مسعود. (1397). 'تحلیل محتوای کتب منبع رشته‌های مشاوره و روانشناسی بالینی دانشگاه‌های ایران از لحاظ میزان توجه به نیازهای دینی/ معنوی', دوفصلنامه علمی پژوهشی تربیت اسلامی, 13(27), pp. 100-85. doi: 10.30471/edu.2018.1465
انصاری, حسن, آذربایجانی, مسعود. تحلیل محتوای کتب منبع رشته‌های مشاوره و روانشناسی بالینی دانشگاه‌های ایران از لحاظ میزان توجه به نیازهای دینی/ معنوی. دوفصلنامه علمی پژوهشی تربیت اسلامی, 1397; 13(27): 100-85. doi: 10.30471/edu.2018.1465
تحلیل محتوای کتب منبع رشته‌های مشاوره و روانشناسی بالینی دانشگاه‌های ایران از لحاظ میزان توجه به نیازهای دینی/ معنوی
1مدیرگروه روانشناسی دانشکده الهیات و معارف اسلامی هدی
2مسئول مرکز تخصص اخلاق
چکیده
کتب منبع دانشگاهی یکی از منابع مهم یادگیری و آموزش دانشجویان است. به دلیل این اهمیت و با توجه به نقش مهم نیازهای دینی/ معنوی در سلامت روان، پنج کتاب منبع رشته‌های مشاوره و روانشناسی بالینی با نظر استادان و کارشناسان انتخاب و از نظر میزان توجه به برخی واحدهای دینی/ معنوی مانند ایمان به خدا یا خداباوری، اعتقاد به آخرت یا معاد، باورهای مذهبی، اعتقاد به روح یا روان غیرمادی، مناسک یا رفتارهای مذهبی (مثل نیایش، دعا، نماز، روزه و...)، خواندن کتاب مقدس، انگیزه یا هدف‌های معنوی، گذشت یا بخشش، توبه یا بخشیده‌شدن و شکر الهی، با روش تحلیل محتوا بررسی شدند.
یافته‌ها نشان می‌دهد واحد ایمان به خدا یا خداباوری فقط در یکی از کتاب‌ها و آن هم به صورت محدود (چهار بار) بیان شده است. واحدهای توبه، شکر الهی، خواندن کتاب مقدس و اعتقاد به روح یا روان غیرمادی، در هیچ‌کدام از کتاب‌های منبع آورده نشده است. اعتقاد به آخرت در دو کتاب (یک بار با نگاه مثبت و چهار بار با نگاه منفی)، باورهای مذهبی در همه کتاب‌ها (26 بار با نگاه مثبت و پنج بار با نگاه منفی) آورده شده است. رفتارهای مذهبی در سه کتاب (شش بار)، انگیزه یا اهداف دینی/ معنوی در دو کتاب (پنج بار) و بخشش فقط در یک کتاب (یک بار) با نگاه مثبت مطرح شده است؛ بنابراین، واحد ایمان به خدا که موضوعی مهم است، فقط در یکی از کتاب‌ها مطرح شده، برخی واحدها در هیچ کتابی مطرح نشده و باورهای مذهبی و اعتقاد به آخرت در برخی از کتاب‌ها مورد تردید واقع شده است؛ از این رو بجاست با توجه به نقش مهم بعد دینی/ معنوی در سلامت روان، به‌ویژه در فرهنگ دینی جامعه ایران، از کتبی به‌عنوان منبع درسی دانشگاه‌ها استفاده شود که بیشتر به واحدهای دینی/ معنوی پرداخته، یا دست‌کم نگاه منفی به آنها نداشته باشند.
Content Analysis of Source Books of Consulting and Clinical Psychology Courses in Iranian Universities in terms of Paying Attention to Religious- Spiritual Needs
نویسندگان [English]
hassan ansari1؛ Masoud Azarbayejani2
1hoda univercity
2Associate Professor in Research Center of Seminary and University
چکیده [English]
One of the most important sources of learning and teaching for university students are the academic source books. Because of the importance of and given the important role of religious-spiritual needs in mental health, five source books in consulting and clinical psychology courses were selected by the professors and experts, and their contents were analyzed in terms of paying attention to some spiritual religious units such as faith in God, belief in the Hereafter, religious beliefs, belief in an immaterial soul or psyche, religious behaviors or rites (such as prayer), reading the scriptures, spiritual motivation or goals, forgiveness, repentance, and thanking God.
The findings show that faith in God has been stated only in one of the books and in a very limited way (4 times). Repentance, thanking God, belief in an immaterial soul or psyche and reading the scriptures have not been referred to in any of the books. Belief in the Hereafter has been mentioned in two books (once positively and four times with a negative look), and religious beliefs has been mentioned in all books (26 times with a positive look and 5 times with a negative look); religious behaviors has been referred to in three books (6 times), spiritual/ religious goals in two books (5 times), and forgiveness only in one book (1 time) with a positive view. So, ‘faith in God’ as an important matter has been mentioned only in one of the books, some units not have appeared in any of the books, and belief in the hereafter and religious beliefs have been challenged in some books. Thus, in view of the important role of the religious/ spiritual dimension in mental health, it is necessary to use those textbooks in university courses that have paid more attention to religious/ spiritual units or, at least, have no negative look at them.
ابتدای صفحه