زینلی, محمدعلی. (1398). مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل «برنامۀ فلسفه برای کودکان». فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 14(28), 139-157. doi: 10.30471/edu.2019.1525
محمدعلی زینلی. "مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل «برنامۀ فلسفه برای کودکان»". فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 14, 28, 1398, 139-157. doi: 10.30471/edu.2019.1525
زینلی, محمدعلی. (1398). 'مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل «برنامۀ فلسفه برای کودکان»', فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 14(28), pp. 139-157. doi: 10.30471/edu.2019.1525
زینلی, محمدعلی. مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل «برنامۀ فلسفه برای کودکان». فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 1398; 14(28): 139-157. doi: 10.30471/edu.2019.1525
مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل «برنامۀ فلسفه برای کودکان»
هدف این مقاله، استنباط مهارت‌های عقل‌ورزی در قرآن کریم و ارائۀ پیشنهادهایی برای اصلاح یا تکمیل برنامۀ رایج «فلسفه برای کودکان» است. روش پژوهش، معناشناسی واژۀ عقل با استفاده از روابط همنشینی و جانشینی و استخراج مهارت‌های عقل‌ورزی براساس آن است.
دستاورد این پژوهش، به‌دست دادن اصول و شیوه‌هایی برای پرورش مهارت‌های عقل‌ورزی است که ذیل سه عنوان کلی «هوشیاری نسبت به علامت‌ها و فهم دلالت آنها»، «علم و شناخت» و «هدایت» ارائه شد. براساس این نتایج، پیشنهادهایی برای اصلاح یا تکمیل برنامۀ «فلسفه برای کودکان» مطرح شد؛ مانند علامت‌شناسی فعال، توجه به ارزشمندی علوم نافع، اهمیت یقین در علوم سرنوشت‌ساز، آشنایی با مراتب شناخت و عوامل رشد یا نقصان آنها، شناخت قلب معنوی، شناخت عقل و جهل و جنودشان و اتصاف به صفات ریشه‌ای، دقت بسیار در موازین سخن، رعایت آداب کلاس و درس، تشویق دانش‌آموزان به احسان و ایثار و... .
همچنین، پیشنهاد شد پژوهش‌های مشابهی برای همه واژه‌های مربوط به عقل در قرآن انجام شود تا نقشۀ راه جامع درباره عقل‌ورزی از دیدگاه اسلام به‌دست آید.
The Skills of Reasoning in the Holy Qur'an and its Implications for the Correction or Completion of the "Philosophy for Children" Program
نویسندگان [English]
MohammadAli Zeinali
Qom Seminary
چکیده [English]
The purpose of this research is to infer the skills of reasoning from the Holy Qur'an and to make suggestions for correcting or completing the current "philosophy for children" program.
The research method is the semantic study of the term 'reason' using the syntagmatic and paradigmatic relations and the extraction of reasoning skills based on it.
The findings of this research are the principles and methods for developing reasoning skills, which are presented in three general topics: "being alert to signs and understanding their implications," "knowledge and cognition," and "guidance." Based on these results, suggestions were made for the correction and completion of the "Philosophy for Children" program, such as ‘active recognition of signs’, ‘focus on the value of the useful sciences’, ‘full attention to vital sciences’, ‘familiarity with the levels of cognition and their growth or decline factors’, ‘the recognition of the spiritual heart’, ‘understanding of the wisdom and ignorance and their armies, and acquiring fundamental personality traits’, ‘being careful about the rules of speaking’, ‘the observance of class and studying rules’, ‘encouraging students to be kind and devotee’ ...
It was also suggested that similar researches should be done for all of the words related to wisdom in the Qur'an in order to arrive at a comprehensive roadmap for reasoning from Islamic viewpoint.
کلیدواژه‌ها [English]
Quran, reason, Semantics, Philosophy for Children, Intellectual Training
مراجع
* قرآن کریم.
ابن‌بابویه، محمد بن على (1362)، الخصال، چ1، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ایمانی، معصومه؛ فرزانه تاج‌بخش و لعیا رحیم‌زاده (1394)، روش تدریس فلسفه و کودک، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
تمیمی‌آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410ق)، غرر الحکم و درر الکلم، چ2، قم: دارالکتاب الإسلامی.
حسینی خامنه‌ای، سیدعلی (1393)، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، چ4، تهران: مؤسسه فرهنگی ایمان جهادی.
خلعتبری، حسام‌الدین و زهرا آقاجعفری (1393)، «ارزیابی اهداف برنامه آموزش فلسفه به کودکان از دیدگاه تفکر در اندیشه اسلامی»، فلسفه و کودک، س2، ش1 و 2، ص45−70.
خمینی، سیدروح‌الله (1377)، شرح حدیث «جنود عقل و جهل»، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی‌تا)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم.
رشتچی، مژگان (1394)، اصول تسهیل‌گری و ویژگی‌های تسهیل‌گر حلقه کندوکاو، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ستاری، علی (1391)، «بررسی و نقد برنامه فلسفه برای کودکان از منظر حکمت متعالیه»، تفکر و کودک، س3، ش6، ص88−113.
سلیمانی ابهری، هادی (1387)، «آموزش فلسفی کودکان درنظام تعلیم و تربیت اسلامی»، فصلنامه علمی−پژوهشی دانشگاه قم، س10، ش1، ص199−218.
صادقی هاشم‌آبادی، محمد و سیدمحمدکاظم علوی (1393)، «فلسفه برای کودکان»، اسلام و پژوهش‌های تربیتی، س6، ش2، ص59−78.
ابتدای صفحه