واکاوی روش‌های آموزش دینی مبتنی بر تجربه زیسته آموزگاران و متخصصان علوم دینی و تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری برنامه ریزی درسی/دانشگاه اصفهان

2 گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

3 استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، واکاوی تجربه‌های زیسته آموزگاران و متخصصان علوم دینی و تربیتی، دربارۀ روش‌های تدریس دینی در دوره دوم دبستان است. برای دستیابی به این هدف، از مصاحبه نیمه ساختاریافته با آموزگاران و متخصصان، استفاده شد و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات، از روش کدگذاری و مقوله‌بندی بهره گرفتیم. آموزگاران و متخصصان بر استفاده از روش‌هایی در آموزش دینی تأکید داشتند که بستر لازم برای تفکر و استدلال و قضاوت در دانش‌آموزان را ایجاد کند. روش‌های آموزش دینی، باید افزون‌بر بهره برداری از مفاهیم دین در تلفیق با علوم دیگر، فرصت بحث، مناظره، تجربه دینی و عملیاتی کردن مفاهیم دینی را در اختیار دانش‌آموزان قرار دهد. همچنین پرکاربردترین روش‌هایی که آموزگاران در آموزش دینی استفاده می‌کردند، شامل داستان‌گویی، تلفیق با دروس مختلف، پروژه یا واحدکار، ایفای نقش  ونمایشی، مباحثه و پرسش و پاسخ، فرصت تجربه، قضاوت عملکرد و تمثیل وتشبیه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exploring the Methods of Religious teaching Based on of the School Teachers’ and Religious and Teaching Experts’ the Lived Experiences

نویسندگان [English]

  • Maryam Sharifi Darvazeh 1
  • Ahmad Reza Nasr Isfahani 2
  • Seyyed Ebrahim Mirshah Jafari 3
1 A Ph.D. Student in Curriculum, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Corresponding Author, A Professor in the Department of Educational Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 A Professor in the Department of Educational Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

This study seeks to explore the methods of the religious teaching based on school teachers’ and religious and teaching experts’ the lived experiences on the religious teaching methods at senior elementary schools. For this purpose, a semi-structured interview with the teachers and experts was used and data coding and categorization were used to analyze the data. The Teachers and experts emphasized the use of methods in religious teaching to create students the necessary grounds for thinking, arguing and judging. The methods of religious teaching not only should take advantage of the concepts of religion in combination with other sciences, but also should provide students with the opportunity to discuss, debate, experience religion, and practice religious concepts. Furthermore, the most widely used methods used by teachers in religious teaching include storytelling, integration with different courses, project or unit of work, role-playing, discussion, and question and answer, opportunity for experience, performance judgment, and allegory and simile.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religious teaching
  • teaching method
  • lived experiences
  • senior elementary school

مراجع

  1. 1.    استراس، آنسلم؛ وکوربین، جولیت (1390)، اصول روش تحقیقی کیفی(نظریه مبنایی رویه‌ها و روش‌ها)، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  2. اسماعیلی مبارکه، محمد (1391)، روش تدریس و کلاس‌داری تبلیغی، قم: مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه.
  3. اسماعیلی مبارکه، محمد (1395)، جذاب‌سازی کلاس‌های دینی کودکان و نوجوانان، قم: مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه.
  4. بهلولی فسخودی، محسن و ضرغامی، سعید (1397)، «دلالت‌های دانش ضمنی برای یادگیری و تدریس با تأکید بر دیدگاه مایکل پولانی»، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، 8 (1)، ص5−20.
  5. جوادی آملی، عبدالله (1383)، حق و تکلیف در اسلام، قم: اسرا.
  6. ساجدی، ابوالفضل (1386)، «ابزارها و روش‌های آسیب‌زا در تعلیم و تربیت دینی دانش‌آموزان»، فصلنامه کتاب نقد، (42)، ص3−32.
  7. شعبانی، حسن؛ مهرمحمدی، محمود (1379)، «پرورش تفکر انتقادی با استفاده از شیوه مسئله محور»، مدرس، 4 (1)، ص115−124.
  8. شعبانی ورکی، بختیار (1377)، «روﯾﮑﺮدی ﻓﺮاﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻪ نظریه‌های ﺗﺮﺑﯿﺖ دﯾﻨﯽ»، ﻧﺸﺮﯾﻪ داﻧﺸﮑﺪه اﻟﻬﯿﺎت مشهد، (42 و 42)، ص242−268.
  9. ﺷﻤﺸﯿﺮی، ﺑﺎﺑﮏ (1385)، ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ از ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺸﻖ و ﻋﺮﻓﺎن، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﻃﻬﻮری. 
  10. صفایی حائری، علی (1388)، تربیت کودک: نقش معلم، روش تربیت کودک، عوامل تربیت کودک، قم: لیلة القدر.
  11. صفایی حائری، علی (1385)، انسان در دو فصل، قم: لیلة القدر.
  12. ﮐﺮﯾﻤﯽ، ﻋﺒﺪاﻟﻌﻈﯿﻢ (1373)، ﺗﺮﺑﯿﺖ آﺳﯿﺐ‌زا، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات اﻧﺠﻤﻦ اوﻟﯿﺎ و ﻣﺮﺑﯿﺎن.
  13. ﮐﺮﯾﻤﯽ، ﻋﺒﺪاﻟﻌﻈﯿﻢ (1380)، «دﯾﻦدﻫﯽ ﯾﺎ دﯾﻦﯾﺎﺑﯽ»، مرکز مطالعات ﺗﺮﺑﯿﺖ اﺳﻼﻣﯽ، (6)، ص61−72.
  14. گال، مردیت؛ بورگ، والتر؛ وگال، جویس (1394)، روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ج2، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، تهران: انتشارات سازمان سمت و دانشگاه شهید بهشتی.
  15. مرکز فرهنگ و معارف قرآن‏ (1382)، دائرة المعارف قرآن کریم‏، ج7، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
  16. مکارم شیرازی، ناصر (1386)، پیام قرآن، ج1، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  17. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1371)، تفسیر نمونه، ج17، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  18. موحدی محصل طوسی، مرضیه؛ مهرمحمدی، محمود؛ صادق‌زاده، علیرضا؛ و نقی‌زاده، حسن (1392)، «نقد طبقه‌ﺑﻨﺪی‌ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد از روﻳﻜﺮدﻫﺎی تربیت دینی و اراﺋﻪ یک طبقه‌بندی مفهومی ﺟﺪﻳﺪ»، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، 3 (1)، ص137−158.
  19. همّت ﺑﻨﺎری، ﻋﻠﯽ (1380)، «ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ آسیب‌شناسی ﺗﺮﺑﯿﺖ دﯾﻨﯽ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن، ﺑﺎ تأکید ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ آسیب‌زا در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش و ﭘﺮورش»، مرکز مطالعات تربیت اسلامی، (6)، ص171−186.
    1. Court, D. (2013), Religious experience as an aim of religious education. British journal of Religious Education, 35(3), 251-263.
    2. Nurwanto, Cusack, M (2017), Addressing multicultural societies: Lessons from religious education curriculum policy in Indonesia and England. Journal of Religious Education, 64(3), 157-178.
    3. Walshe, K., & Teece, G. (2013), Understanding ‘religious understanding’ in religious education. British journal of religious education, 35(3), 313-325.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار