ارشدی, وحید, ظفرمند, آزاده, خدادوست, زهرا, شیرزاد, زینب. (1400). پیشبینی ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی مورد تأکید اسلام مبتنی بر رفاه ذهنی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و دلالتهای تربیت اقتصادی آن. فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 16(35), 113-141. doi: 10.30471/edu.2020.6507.2248
وحید ارشدی; آزاده ظفرمند; زهرا خدادوست; زینب شیرزاد. "پیشبینی ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی مورد تأکید اسلام مبتنی بر رفاه ذهنی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و دلالتهای تربیت اقتصادی آن". فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 16, 35, 1400, 113-141. doi: 10.30471/edu.2020.6507.2248
ارشدی, وحید, ظفرمند, آزاده, خدادوست, زهرا, شیرزاد, زینب. (1400). 'پیشبینی ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی مورد تأکید اسلام مبتنی بر رفاه ذهنی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و دلالتهای تربیت اقتصادی آن', فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 16(35), pp. 113-141. doi: 10.30471/edu.2020.6507.2248
ارشدی, وحید, ظفرمند, آزاده, خدادوست, زهرا, شیرزاد, زینب. پیشبینی ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی مورد تأکید اسلام مبتنی بر رفاه ذهنی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و دلالتهای تربیت اقتصادی آن. فصلنامه علمی تربیت اسلامی, 1400; 16(35): 113-141. doi: 10.30471/edu.2020.6507.2248
پیشبینی ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی مورد تأکید اسلام مبتنی بر رفاه ذهنی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و دلالتهای تربیت اقتصادی آن
1گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد
2کارشناس ارشد مطالعات برنامه درسی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد - - مشهد- دانشگاه فردوسی مشهد- پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی
3دانشجوی دکترای اقتصاد ایران دانشکده علوم اداری و اقتصاد - - مشهد- دانشگاه فردوسی مشهد- پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی
4دانشجوی دکترای آموزش عالی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان
چکیده
آموزههای اسلامی و تجارب بشری نشان میدهد این امکان وجود دارد که در زندگی هر انسانی، آسایش و رفاه مادی (رفاه عینی) حاصل شده، ولی به دلائلی احساس رضایتمندی از زندگی و شادکامی (رفاه ذهنی) حاصل نشود. پژوهش حاضر به دنبال تبیین این موضوع است که نهادینه کردن ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی مورد تأکید اسلام در کنار تربیت اقتصادی، ظرفیت این را دارد که علاوهبر تأمین رفاه عینی منجر به افزایش رفاه ذهنی شود. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی−پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه و با روش نمونهگیری تصادفی از 451 دانشجو از جامعۀ دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، روابط بین ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی صبر، خلاقیت، اعتماد به نفس، عزت نفس و ریسکپذیری با رفاه ذهنی مورد بررسی قرار گرفته است. یافتههای این مطالعه نشان میدهد ارتباط مستقیم معنیدار، میان متغیرهای مذکور با رفاه ذهنی وجود دارد؛ همچنین بر مبنای تحلیل رگرسیونی، اعتماد به نفس، صبر و عزت نفس بهطور معناداری میتوانند رفاه ذهنی دانشجویان را افزایش دهند. نظام تعلیم و تربیت هر جامعهای به واسطۀ شناخت متغیرهای پیشبینیکننده معنادار در به وجود آمدن این حالت و با استفاده از ابزارهای خود، در جهت افزایش رضایتمندی از زندگی میتواند نقش خود را ایفا کند.
Predicting the moral and personality traits emphasized by Islam based on the Subjective well-being (SWB)of students of Ferdowsi University of Mashhad and the implications of its economic education
نویسندگان [English]
VAHID ARSHADI1؛ azadeh zafarmand2؛ zahra khodadoust3؛ zeynab shirzad4
1Assistant Professor of Economics
Department of Islamic Economics, Research Center of Islamic Studies in the Humanities
Ferdowsi University Of Mashhad (FUM)
2curriculum Institute for Islamic Studies in Humanities, Ferdowsi University of Mashhad - - ferdowsi university of mashhad
3Institute for Islamic Studies in Humanities, Ferdowsi University of Mashhad - - ferdowsi university of mashhad
4PhD student in higher education isfahan university
چکیده [English]
Islamic teachings and human experiences show that it is possible that in the life of every human being, material comfort and well-being (objective well-being) is achieved, but for some reason a sense of life satisfaction and happiness (subjective well-being) is not achieved. The present study seeks to explain that the institutionalization of personality and moral characteristics emphasized by Islam along with economic education, has the capacity to increase the Subjective well-being (SWB) in addition to providing objective well-being. In this study, using descriptive-survey method and using a questionnaire tool and random sampling method of 451 students from the student community of Ferdowsi University of Mashhad, the relationships between moral and personality traits of patience, creativity, self-esteem, self-esteem and risk-taking with Subjective well-being (SWB) has been examined. The findings of this study show that there is a significant direct relationship between these variables and Subjective well-being. Also based on regression analysis, self-confidence, patience and self-esteem can significantly increase students' Subjective well-being. The education system of any society can play its role in increasing life satisfaction by recognizing significant predictor variables in the creation of this state and using its tools.
1. آقابابایی، ناصر؛ محمدتقی تبیک و جواد حاتمی (1393)، «رابطه صبر با شخصیت، سلامت روانی، و رضایت از زندگی»، پژوهشهای کاربردی روانشناختی، سال 5، شماره 2، ص17−28.
2. احمدپور داریانی، محمود و امیر عرفانیان (1386)، «نقش و جایگاه کارآفرینی در نیل به رشد و توسعه اقتصادی»، مجله اقتصادی، شماره 69 و 70، ص1−18.
3. بارگاهی، حسین و نرگس کبیری (1394)، «رفاه ذهنی و تأثیر اعتماد اجتماعی بر آن (مطالعه موردی جوانان ساکن شهر تهران)»، فصلنامه مطالعات جامعهشناختی جوانان، سال 6، شماره 20، ص9−32.
4. برادران، مراد و نسرین حسینپور (1391)، «رابطۀ سرمایۀ اجتماعی با رفاه ذهنی کارکنان وزارت رفاه و تأمین اجتماعی»، فصلنامه علمی−پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 13، شماره 49، ص35−56.
6. بروتون، کیت؛ برینلیان پلاتس (1388)، اعتماد به نفس به زبان ساده: اعتماد به نفس خود را تقویت کنید و به هدفهایتان برسید، ترجمه مهدی قراچهداغی، تهران: آسیم.
7. پسندیده، عباس (1395)، الگوی اسلامی شادکامی، چاپ سوم (ویراست دوم)، قم: انتشارات دارالحدیث.
8. پیغامی، عادل و سمانه منصوری (1393)، «مطالعه تطبیقی ادبیات اقتصاد تابآور و برنامهریزی رفاه اجتماعی؛ ارائه یک مدل مفهومی ترکیبی»، فصلنامه آفاق امنیت، سال 7، شماره 25، ص89−114.
9. تشکری صالح، پروین؛ مهدی خداپرست مشهدی و مهدی فیضی (1397)، «ترجیح زمانی و اکنونگرایی در رفتار بین دورهای جوانان ایران (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه مشهد)»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال 18، شماره 3، ص79−102.
10. توانایی، محمدحسین و الهه سلیمزاده (1389)، «بررسی تأثیر مثبتاندیشی از دیدگاه قرآن و حدیث»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم، سال 2، شماره 7، ص39−63.
11. حرانی، ابنشعبه (1363)، تحف العقول عن آل الرسولs، چاپ علیاکبر غفاری، قم.
13. خرمایی، فرهاد؛ اعظم فرمانی و اسماعیل سلطانی (1393)، «ساخت و بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس صبر»، فصلنامه اندازهگیری تربیتی، سال 5، شماره 17، ص83−100.
14. دبیری، سولماز؛ علی دلاور و غلامرضا صرامی و محمدرضا فلسفینژاد (1391)، «تدوین مدل روابط سبکهای فرزندپروری، شخصیت، عزت نفس و شادکامی: الگوی تحلیل مسیر»، فصلنامه خانوادهپژوهی، سال 8، شماره 30، ص141−159.
15. دهقانپور، علیرضا و نرگس ضرغامیفر (1398)، موانع رضایت از زندگی از دیدگاه قرآن و روایات، کنفرانس بینالمللی علوم انسانی، اجتماعی و سبک زندگی، گرجستان: دانشگاه پیام نور مرکز بینالملل گرجستان.
16. الآمدی، عبدالواحد (۱۴۲۹)، غرر الحکم و درر الکلم، تحقیق السید مهدی الرجایی، قم: مؤسسة دارالکتاب الاسلامی.
17. درویشی، باقر؛ مهدی امیدی و فرشته عصمت (1395)، «رویکرد چند بعدی به رفاه ذهنی مطالعه موردی: کارکنان دانشگاه ایلام»، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال 10، شماره 36، ص75−100.
18. دلالنصیری، سمانه؛ عبادالله احمدی و مجید برزگر (1391)، «رابطه خلاقیت و نوآوری با رضایت شغلی در شاغلان صنایع دستی شیراز»، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، سال 2، شماره 3، ص169−204.
19. ربانی، رسول؛ وحید قاسمی و محمد عباسزاده (1388)، «رابطه ابعاد مادی و غیر مادی رفاه اجتماعی با مشارکت شهروندان در امور شهری»، فصلنامه علمی−پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 9، شماره 32، ص91−108.
20. سبزه، بتول (1394)، «طراحی الگوی برنامه درسی کارآفرینی برای کودکان پیش از دبستان و ارزشیابی آن از دیدگاه متخصصان برنامه درسی کارآفرینی و مربیان»، فصلنامه مطالعات پیش دبستانی و دبستان، سال 1، شماره 1، ص113−140.
21. سلیمانی، محمد؛ مهدی کیانی و ایمان عابدی (1398)، «بررسی اثرات بالقوه دینداری بر فقر ذهنی در ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال 19، شماره 73، ص155−181.
32. قاسمی، وحید؛ زهرا طاهری و مرضیه مهربانی (1392)، «تبیین رفاه اجتماعی و تأثیر آن بر احساس امنیت (مطالعه موردی شهر اصفهان)»، فصلنامه برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال 5، شماره 17، ص131−176.
33. کلانتری ، ابراهیم؛ اسماعیل کلانتری و فاطمه محمودی (زمستان 1392)، «شناسایی مؤلفههای سبک زندگی اسلامی در حوزه کسب و کار از دیدگاه برخی آیات و روایات»، پژوهشنامه اخلاق، سال 6، شماره 22، ص33−58.
34. گال، مردیت؛ والتر بورگ و جویس گال (1383)، روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی، ج2، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
36. محبوبی، رضا (1393)، «بررسی رابطه دینداری و احساس رفاه اجتماعی (رفاه ذهنی)»، رساله دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
37. محمدی ریشهری، محمد (1384)، میزان الحکمه، ج9، قم: دارالحدیث.
38. مدیری، فاطمه و تقی آزادارمکی (1392)، «بررسی تفاوتهای جنسیتی در رفاه ذهنی ایرانیان»، مجلۀ علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی، سال 10، شماره 2، ص225−242.
39. مذبوحی، سعید؛ محمد شرفی و مینا مقدم (1391)، «برنامه درسی آموزش کارآفرینی: هدف، محتوا، روش تدریس و شیوه ارزشیابی»، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، سال 1، شماره 3، ص97−130.
40. مظلومی محمودآباد، سیدسعید؛ علی مهری و محمدعلی مروتی شریفآباد (1384)، «ارتباط بین اعتماد به نفس و خودکارآمدی با رفتارهای بهداشتی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد»، مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، سال 3،شماره 2، ص111−117.
41. ملکی، امیر و مراد برادران (1394)، «تحلیل وضعیت رفاه ذهنی در نظامهای رفاهی با تأکید بر ایران»، فصلنامه علمی−پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 15، شماره 58، ص7−36.
42. موسیزاده، زهره و فاطمه صنعتی (1396)، «تبیین مؤلفههای تربیت اقتصادی براساس آموزههای اسلامی»، دو فصلنامه علمی−پژوهشی تربیت اسلامی، سال12، شماره 24، ص73−97.
43. نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج11، ص263.
44. نیلی، فرهاد و بهزاد بابازاده خراسانی (1391)، «شناسایی عوامل مؤثر بر رفاه ذهنی در ایران»، فصلنامه پژوهشهای پولی و بانکی، سال 6، شماره 14، ص27−48.
45. هرمزینژاد، معصومه؛ منیجه شهنی ییلاق و بهمن نجاریان (1379)، «رابطه ساده و چندگانه متغیرهای عزت نفس، اضطراب اجتماعی و کمالگرایی با ابراز وجود دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز»، مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، سال 7، شماره 3 و 4، ص29−50.
46. هزارجریبی، جعفر و رضا صفریشالی (1391)، آناتومی رفاه اجتماعی، تهران: جامعه و فرهنگ.
47. Beder, Sharon (2006), “The Role of Economic Education in Achieving Capitalist Hegemony”, State of Nature, 2, September/October 2006. https://ro.uow.edu.au/artspapers/67.
48. Diener, Ed; Oishi, Shigehiro; Lucas, Richard E., (2003), “Personality, Culture, And Subjective Well-Being: Emotional and Cognitive Evaluations of Life”, Annual Reviews Psychol, (54):403−25.
49. Du H, King RB, Chi P., (2017), “Self-esteem and subjective well-being revisited: The roles of personal”, relational, and collective self-esteem, PLoS one. 12(8), e0183958.IF:2.806.
50. Dohmen, T., Enke, B., Falk, A., Huffman, D., & Sunde, U., (2015), Patience and the wealth of nations, Unpublished manuscript, University of Bonn.
51. Eysenck, H. J., & Eysenck, S. B. G. (1976). Psychoticism as a Dimension of Personality. London: Hodder & Stoughton.
52. Hills, Peter. Argyle, Michael. (2002), “The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being”, Personality and Individual Differences 33, (2002) 1073−1082.
53. Lun, V. M. −C., & Bond, M. H., (2013), “Examining the relation of religion and spirituality to subjective well-being across national cultures”, Psychology of Religion and Spirituality, Vol.5, No.4, PP. 148-156.
54. Padhy, Meera, Rana, Suvashisa; Mishra, Manisha (2011), “Self Esteem and Subjective Wellbeing: Correlates of Academic Achievement of Students”, The International Journal’s Research Journal of Social Science & Management, Vol.01, No. 07, PP. 148-156.
55. Tamannaeifar, Mohammad Reza; Motaghedifard, Mahshad. (2014), “Subjective well-being and its sub-scales among students: The study of role of creativity and self−efficacy”, Thinking Skills and Creativity , 12 , 37−42.
56. Torrance, E. P. (1974).The Torrance Tests of Creative Thinking–Norms—Technical Manual Research Edition—Ver-bal Tests, Forms A and B—Figural Tests, Forms A and B.Princeton NJ: Personnel Press.
57. Valickiene, Rasa Pilkauskaite, (2015), “The Role Of Character,Confidence, And Connection On Contribution And Subjective Well-Being”, Procedia−Social and Behavioral Sciences, 197, 265−270.