تدوین و بررسی تأثیر بسته آموزشی «اضطراب از مرگ» مبتنی بر آموزش‎های ادیان ابراهیمی با تأکید بر تربیت اسلامی بر سلامت روان و اجتناب از مرگ بیماران سرطانی شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان

2 گروه روانشناسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان اصفهان ایران

3 استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

4 استاد گروه مشاوره دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

5 استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

این مقاله با هدف تدوین و بررسی تاثیر بسته آموزشی "اضطراب از مرگ" مبتنی بر آموزشهای ادیان ابراهیمی با تاکید بر تربیت اسلامی بر سلامت روان و اجتناب از مرگ بیماران سرطانی تدوین گردید. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون − پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. شرکت کنندگان از بین مراجعه کنندگان به بیمارستان سیدالشهدا (امید) اصفهان انتخاب گردیدند و با حجم نمونه 26 نفر (18 زن و 8 مرد) بصورت تصادفی در دو گروه آزمودنی (13=n) و کنترل (13=n) گمارش شدند. این بسته طی هفت جلسه درمان گروهی نود دقیقه ای برروی آزمودنی ها و هفت جلسه تمرین های ساده نوشتاری بدون انجام مداخله برای گروه کنترل اجرا گردید. برای مقایسه نتایج دو گروه از دو پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی − فرم کوتاه (91/0α= ) و پرسشنامه نیم رخ نگرش به مرگ وونگ و همکاران (88/0α=) استفاده شد. تحلیل داده ها نیز از روش آمار توصیفی - استنباطی تحلیل کواریانس با نرم افزاز SPSS-21 انجام گردید. بیماران گروه آزمودنی در مقایسه با گروه کنترل از بین شاخص های "نگرش به مرگ" در خرده مقیاس "اجتناب از مرگ" و "اضطراب از مرگ" کاهش معنادار و از بین شاخص های کیفیت زندگی در خرده مقیاس "سلامت روان" افزایش معناداری نشان دادند. نتایج به‎دست آمده نشان می دهد که آموزش نگرش به مرگ بر اساس رویکرد دینی می تواند به سلامت روان بیماران سرطانی کمک رساند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of a “Death Anxiety” Training Package Based on Abrahamic religions concentrating on Islamic Teaching on Mental Health and Death Avoidance of Cancer Patients in Isfahan, Iran

نویسندگان [English]

  • Seyed Ali Kolahdouzan 1
  • mohammad bagher kajbaf 2
  • Hamid Reza Oreyzi 3
  • Mohammad Reza Abedi 4
  • Fariborz Mokarian 5
1 دانشجوی دکترای روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان
2 Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran
4 Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran
5 Department of Internal Medicine, Faculty of Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

This article is intended to design a “death anxiety” training package based on Abrahamic religions concentrating on Islamic teaching and also to investigate the effectiveness of this training on psychological health and death avoidance of cancer patients in Isfahan city, Iran. This research is designed based on pre-test and posttest analysis including a control group. Twenty-six subjects (including 18 females and 18 males) were selected from cancer patients referred by Omid Hospital and Saba Oncological Clinic in Isfahan. Participants were randomly assigned to two groups (treatment group = 13 and control group = 13). The training package included seven weekly ninety-minute group sessions and the control group participated in seven sessions with some writing assignments with no purposeful training. Attendees filled up two questionnaires namely WHOQOL-BREF (α= 0.91) and DAP-R (α=0.88) in three time intervals: pre-test, posttest, and follow-up session held two month after final training session. SPSS-21 was used for data analysis. Comparing to the control group, subjects in the treatment group significantly increased in psychological health and significantly decreased in death anxiety and death avoidance. The result shows that training death attitude based on religious perspectives to cancer patients might help psychological health improvement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Death Anxiety . death avoidance . Psychological health . Abrahamic religions . Islamic teaching . cancer patients

مراجع

1. بشرپور، سجاد، وجودی، بابک، عطارد، نسترن (1391)، «ارتباط جهت‎گیری مذهبی و نگرش نسبت به مرگ با کیفیت زندگی و علائم‎سازی در زنان جسمانی»، فصلنامه روان شناسی سلامت، 2(3)، 80−97.
2. جات، س.، منتظری، ع.، هلاکویی نایینی، ک.، محمد، ک.، مجدزاده، س ر. (1385). استانداردسازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREF) ترجمه و روان سنجی گونه ایرانی. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 4(4)، 1−12.
3. صالحی، فرخنده، محسن زاده، فرشاد و عارفی، مختار. (1394)، «بررسی شیوع اضطراب از مرگ در بیماران مبتلا به سرطان سینه شهر کرمانشاه سال 1394»، بیماری‎های پستان ایران، 8(4)، 34−40.
4. یالوم، اروین. (1980)، روان‎درمانی اگزیستانسیال، ترجمه سپیده حبیب (1390)، تهران: نشر نی.
5. Abou Chaar, E., Hallit, S., Hajj, A., Aaraj, R., Kattan, J., Jabbour, H. & Rabbaa Khabbaz, L. (2018). Evaluating the impact of spirituality on the quality of life, anxiety, and depression among patients with cancer: an observational transversal study. Supportive Care in Cancer. 26:2581-2590.
6. Almasi, Z., Rafiemanesh, H. & Salehiniya, H. (2015), “Epidemiology characteristics and trends of incidence and morphology of stomach cancer in Iran”, Asian Pac J Cancer Prev, 16(7):2757–2761.
7. Aukst-Margetic, B., Jakovljevic, M., Margetic, B., Biscan, M. & Samija, M. (2005). “Religiosity, depression and pain in patients with breast cancer”, General Hospital Psychiatry, 27, 250-255.
8. Aukst-Margetic, B. & Margetic, B. (2005). “Religiosity and health outcomes: review of literature”, Coll Antropology, 29, 365-371.
9. Becker, E. (1973). The Denial of Death. New York: The Free Press, 11-25.
10. Braam, A.W., Van den Eeden, P., Prince, M.J., et al. (2001). Religion as a cross-cultural determinant of depression in elderly Europeans: results from the EURODEP collaboration. Psycholo Med, 31, 803-814.
11. Casso, D., Buist, D.S., Taplin, S. (2004), “Quality of life of 5-10 year breast cancer surviviors diagnosed between age 40 and 49”, Health and Quality of Life Outcomes, 2(25). https://hqlo.biomedcentral.com/articles/10.1186/1477-7525-2-25.
12. Center, M., Siegel, R. & Jemal, A. (2011), Global cancer facts & figures. 2nd ed. Atlanta: American Cancer Society, 1–52.
13. Dolatkhah, R., Somi, M.H., Kermani, I.A., et al. (2015), “Increased colorectal cancer incidence in Iran: a systematic review and meta-analysis”, BMC Public Health, 15: 997.
14. Farhood, B., Geraily, G. & Alizadeh, A. (2018). “Incidence and Mortality of Various Cancers in Iran and Compare to Other Countries: A Review Article”, Iran J Public Health, 47(3),309-316.
15. Feifel, H. & Branscomb, A. (1973), “Who‘s afraid of death?”, Journal of Abnormal Psyhology, 81: 38-45.
16. Hilderbrand, M.W., Host, H.H., Binder, E.F., Carpenter, B., Freedland, K. E., Morrow-Howell, N., Baum, C. M., Dore, P., Lenze, E. J. (2012), “Measuring Treatment Fidelity in a Rehabilitation Intervention Study”, American journal of physical medicine & rehabilitation, Association of Academic Physiatrists, DOI: 10.1097/PHM.0b013e31824ad462.
17. Koenig, H.G., Cohen, H.J., Blazer, D.G. et al. (1992). “Religious coping and depression among elderly, hospitalized medically ill men”, Am J Psychiatry, 149, 1693-1700.
18. Koening, H.G., George, L.K. & Peterson, B.L. (1998), “Religiosity and remission of depression in medically ill older patients”, American Journal of Psychiatry, 155, 536-542.
19. Mahdavi, A., Jenaabadi, H., Mosavimoghadam, S. R., Shojaei Langari, S. S. & Gholamali Lavasani, M. (2019), “Relationship Between Mental, Existential, and Religious Well Being and Death Anxiety in Women With Breast Cancer”, Archives of Breast Cancer, 6(1), 29-34.
20. McBride, J.L., Arthur, G., Brooks, R. & Pilkington, L. (1998), “The relationship between a patients’s spirituality and health experiences”, Family Med, 30, 122-126.
21. McCullough, M.E., Hoyt, W.T., Larson, D.B., Koenig, H.G. & Thoresen, C. (2000), “Religious involvement and mortality: a Meta-analytic review”, Health Psychology, 19, 211-222.
22. Menzies, R.E., Sharpe, L. & Dar-Nimrod. (2019), “The relationship between death anxiety and severity of mental illnesses”, British Journal of Clinical Psychology, https://doi.org/10.1111/bjc.12229.
23. Meyers, K. H. (2009), “The truth about death and dying”, Second edition, Infobase Publishing, 104-109.
24. Neimeyer, R., Wittkowski, J., Moser, R. (2010), “Psychological research on death attitudes: an overview and evaluation”, Death Studies, 28(3), 309-340.
25. Ochayon, L., Zelker, R., Kaduir, L. & Kadmon, I. (2010), “Relationship between severity of symptoms and quality of life in patients with breast cancer receiving adjuvant hormonal therapy”, Oncol Nurs Forum, 37(5), E349-358. Doi: 10.1188/10.ONF.E349-E358.
26. Talaiezadeh, A., Tabesh, H., Sattari, A., et al. (2013), “Cancer incidence in southwest of iran: first report from khuzestan population-based cancer registry, 2002–2009”, Asian Pac J Cancer Prev, 14(12), 7517–22.
Wong, P., Reker, G. & Gesser, G. (1994), “The death attitude profile-revised (DAP-R): a multidimensional measure of attitudes towards death: In R. A. Neimeyer (Ed.)”, Death anxiety handbook: Research, Instrumentation, and Application (pp. 121-148), Washington: Taylor & Francis.
فصلنامه علمی تربیت اسلامی
دوره 16، شماره 37
مهر 1400
صفحه 121-139

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار