دلالت‎های تربیتی دعای عرفه در ساحت تربیت توحیدمدار با تکیه بر روش‎های تربیت اخلاقی عرفانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

هدف پژوهش حاضر بیان روش‎های تربیت اخلاقی عرفانی در ساحت تربیت توحیدمدار با تکیه بر دعای عرفه، با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. سؤال پژوهش این است که روش‎های تربیت اخلاقی عرفانی در کلام و بیان حضرت امام حسینj در دعای عرفه چیست؟
یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد: 1. دعای عرفه از آغاز تا انجام بر مدار توحید ایراد شده و با وجود مضامین متکثر و متعدد یک متن جامع و به هم پیوسته در موضوع توحید و مشحون از دلالت‎های تربیتی است؛ 2. در منشور تربیتی دعای عرفه، روش‌های ویژه‌ای برای پرورش دادن و ربّانی شدن انسان مورد تأکید قرار گرفته، و در ساحت تربیت اخلاقی عرفانی مشتمل بر روش‌های تربیتی در خور توجه است؛ 3. روش‎های تربیت اخلاقی عرفانی دعای عرفه در دو زمینه خودتربیتی و دیگرتربیتی است. در این مقاله روش‎هایی که در هر دو زمینه کاربرد دارد مورد بررسی قرار گرفته است؛ 4. در این مقاله روش یادآوری نعمت‎های خداوند، روش تربیتی تضرع، روش تربیتی ایجاد امید، روش مثبت‎اندیشی، روش آخرت‎گرایی، روش التزام به اخلاق و روش محبت مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Educational Denotations of ʿArafa Prayer in the Sphere of Monotheistic Education with an Emphasis on the Methods of Moral-Mystical Education

نویسنده [English]

  • Mohammad Beheshti
چکیده [English]

The present study aims at explaining the methods of moral-mystical education in the sphere of monotheistic education with an emphasis on ʿArafa prayer, using a descriptive-analytical research method. The research question is as follows: "what are the methods of moral-mystical education in Imam Hussein's sayings in ʿArafa prayer?"
The findings of the study show that:
(1) ʿArafa prayer is based on monotheism from the beginning to the end, and it is – despite its plural themes – a comprehensive and continuous text as regards monotheism, and is full of educational denotations.
(2) In the educational charter of ʿArafa prayer, special methods have been emphasized for nurturing a divine human being, and it contains considerable educational methods in the sphere of moral-mystical education.
(3) The moral-mystical methods in ʿArafa prayer are in two spheres of self-education and educating others. Both methods have been investigated in this article.
(4) In this article, the method of 'recalling God's blessings', 'the educational method of supplication', 'the educational method of creating hope', 'the method of positive-thinking', 'the method of leaning towards hereafter', 'the method of commitment to morality' and 'the method of affection' have been investigated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Hussein
  • ʿArafa prayer
  • monotheism
  • methods of moral-mystical education
قرآن کریم
1. آذرنوش، آذرتاش (1384)، فرهنگ معاصر عربیفارسی، تهران: نشر نی.
2. ابن‎‎طاووس، علی‎بن‎موسی (1417ق)، اقبالالاعمال، مؤسسه الاعلمی، بیروت.
3. ابن‎‎منظور، محمدبن‎مکرم (1408ق)، لسانالعرب، بیروت: داراحیاء التراث‎العربی.
4. راغب‎اصفهانی، ابی‎‎القاسم (1332)، المفردات، تهران: المکتبة المرتضویه.
5. آملی، سیدحیدر (بی‎‎تا)، جامعالاسرار و منبعالانوار، تهران: انجمن ایران‎‎شناسی.
6. بهشتی، محمد (1398)، آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن، (امام خمینی) ج6، سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
7. دهخدا، علی‎‎اکبر (1334)، لغت‎‎نامه دهخدا، تهران: مؤسسه دهخدا.
8. سیدابن‎طاووس، علی‎ابن‎موسی (1417ق)، اقبالالاعمال، بیروت: مؤسسه الاعلمی.
9. سیدابن‎طاووس، علی‎ابن‎موسی (1375)، مصباحالزائر، قم: مؤسسه آل‎‎البیت.
10. صافی، لطف‎‎الله (1378)، نیایش در عرفات، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
11. طباطبایی، محمدحسین (بی‎‎تا)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: منشورات جامعه مدرسین.
12. فیض‎کاشانی، ملامحسن (1383ق)، الحقایق فی محاسنالاخلاق، قم: مؤسسه النشرالاسلامی.
13. فیض‎کاشانی، ملامحسن (1342ق)، الکلماتالمکنونه، تهران: انتشارات فراهانی.
14. فیض‎کاشانی، ملامحسن (1383ق)، المحجۀالبیضاء، قم: مؤسسه النشرالاسلامی.
15. فیض‎کاشانی، ملامحسن (1418ق)، النخبۀ فی الحکمة الالهیه و الاحکامالشرعیه، قم: سازمان تبلیغات.
16. فیض‎کاشانی، ملامحسن (1377)، علم‎‎الیقین، قم: انتشارات بیدار.
17. قمی، شیخ‎عباس (بی‌تا)، ‎‎مفاتیحالجنان، انتشارات اسلامی، تهران.
18. کلینی، محمد (1365ش)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
19. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، بیروت: مؤسسه ‎الوفا.
20. محمدی ری‎‎شهری، محمد (1388)، دانشنامه امام حسینj، قم: سازمان چاپ و نشر، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
21. موری، ادوارد (1363)، انگیزش و هیجان، ترجمه محمدتقی براهنی، تهران: شرکت سهامی چهر.
22. موسوی‎خمینی، سیدروح‎‎الله (1370)، آدابالصلاة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
23. موسوی‎خمینی، سیدروح‎‎الله (1388)، شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
24. موسوی‎خمینی، سیدروح‎‎الله (1391)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.