بررسی هم‌کناری تفکر انتقادی و ابعاد دین‌داری در میان دانشجویان کارشناسی ارشد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه الزهراء

2 استاد جامعه شناسی گروه علوم اجتماعی، دانشگاه الزهراء

چکیده

اهمیت به کارگیری روش‌های تربیت دینی با رویکردهای عقلانی و به کارگیری تفکر انتقادی در تربیت در روزگار کنونی مورد توجه اندیشمندان تعلیم و تربیت قرار دارد. اما امکان هم‌کناری گزاره‌های دینی اسلامی با مؤلفه‌های تفکر انتقادی ملزم به بررسی‌های نظری و تجربی گسترده است. تحقیقات صورت گرفته در خارج از ایران نشان از رابطه منفی این دو مؤلفه دارد. این مقاله بر آن است به بررسی رابطۀ تفکر انتقادی و ابعاد اصلی دینداری (بعد باور، مناسک و تجربه) دانشجویان را با استفاده از روش کمی پیمایش و با ابراز پرسشنامه بپردازد. جامعه آماری را دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه‌های الزهرا، امام صادقg و شهید بهشتی؛
از مجموع دانشگاه‌های دولتی تهران، تشکیل می‌دهند. تعداد نمونۀ تحقیق از طریق فرمول کوکران و با روش نمونه‌گیری متناسب با حجم 370 نفر تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد که بین میزان تفکر انتقادی و ابعاد دینداری؛ باور، مناسک و تجربه، رابطۀ معنادار و مثبت وجود دارد. همچنین از بین خرده مقیاس‌های تفکر انتقادی، خرده مقیاس ذهن باز با هیچ‌یک از ابعاد رابطه معناداری ندارد. در مورد بعد باور، علاوه‌بر ذهن باز، کنجکاوی نیز رابطه معناداری با این بعد ندارد. از دیگر نتایج این پژوهش بالا بودن میزان ابعاد باور و تجربه در بین دانشجویان و پایین بودن میزان بعد مناسک در بین آنان می‌باشد. از نظر میزان تفکر انتقادی نیز 20 درصد از دانشجویان در سطح بالایی از تفکرانتقادی قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of adjacency of critical thinking and aspects of religiosity among MA students

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Amo Abdollahi 1
  • Khadijeh Safiri 2
1
2
چکیده [English]

Nowadays the importance of critical thinking in training of scholars has been emphasized. The problem, however, is that the adjacency of Islamic religious  propositions with critical thinking requires theoretical and experimental evaluation.  This paper aims at investigation the relationship between critical thinking and main aspects of religiosity(beliefs, customs, and experience) through a quantitative survey and questionnaire.  The sample consisted of MA students (350) in Alzahra University, Imam Sadegh University, and shahid Beheshti Universitys. The sampling was dome through Kukran formula. The results reveal that there is a positive and meaningful relationship between critical thinking, aspects of religiosity, beliefs, and customs. From among the sub-scales of critical thinking, the open mind scale had no meaningful relationship with other aspects. In addition, belief in curiosity had no relationship with other aspects. Moreover, the findings revealed highness of aspects of beliefs and experience and lowness of customs among the students. In term of critical thinking, 20% of the participants showed high level of critical thinking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • critical thinking
  • religiosity
  • rational approach
  • cognitive style
  • cultural transmission