الگوی برنامه‎ درسی دانشگاه‎های مجازی علوم دینی بر مبنای یادگیری مشارکتی: مطالعه دانشگاه‎های مجازی قرآن و حدیث، جامعه ‌المصطفی و امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 گروه علوم تربیتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مبتنی بر یادگیری مشارکتی در دانشگاه‎های علوم دینی مجازی است. این پژوهش از نوع پژوهش‎های کیفی و مبتنی بر نظریه داده­‌بنیاد بود که مشارکت‎کنندگان در آن متخصصان برنامه‎­درسی، مدرسان و کارشناسان دانشگاه‎های قرآن و حدیث، جامعه ‎المصطفی و امام خمینی بودند. بر مبنای منطق نمونه‎گیری هدفمند و با استفاده از شیوه ملاک‎محور 31 نفر برای مصاحبه انتخاب شدند. تحلیل مصاحبه‎ها به شیوه داده‌بنیاد، 145 کد باز، 82 کد محوری و هفت کد انتخابی را آشکار ساخت که نشان می‎دهد در برنامه ‎درسی موجود این دانشگاه‎ها به تعامل و مشارکت چندان توجه نشده است. بر اساس الگوی پیشنهادی، با استفاده از رویکرد یادگیری مشارکتی می­توان عناصر برنامه­درسی مجازی شامل محتوا، فعالیت­های یادگیری و شیوه­های ارزشیابی را به­گونه ای طراحی کرد که معلمان از طریق شیوه­های تعاملی و ایجاد مشارکت، تعاملات دانشجویان با محتواهای متنوع، دانشجویان و استاد را به صورت فردی و گروهی افزایش دهند. بسط تعاملات بین دانشجویان  با استفاده از شیوه مشارکتی می­تواند به شکل­گیری اجتماع پژوهشی و بهبود کیفیت تجربه­ یادگیری دانشجویان کمک کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Curriculum Model of the Virtual Universities of Religious Sciences Based on Collaborative Learning: A Case Study of the Quran and Hadith University, Al-Mustafa International University and Imam Khomeini Education and Research Institute

نویسندگان [English]

  • Ali Enayati Novinfar 1
  • Farhad Seraji 2
1 A Ph.D. in Curriculum Planning, the Faculty of Humanities, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran,Corresponding Author
2 The Department of Educational Sciences, the Faculty of Humanities, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this study was to design a virtual curriculum model based on collaborative learning at the virtual religious universities. The study was a qualitative research according to the data-based theory. The research participants included experts and professors of the virtual curriculum at the Quran and Hadith University, al-Mustafa International University, and Imam Khomeini Education and Research Institute, who were selected using purposeful sampling method. Through criterion-based sampling method, 31 people of them were selected for interview. Data were analyzed through three open, axial, and selective coding stages that finally identified 145 open codes, 82 axial codes, and 7 selective codes, which showed that the existing curricula of these universities paid little attention to interaction and participation. According to the proposed model, using the collaborative learning approach, the elements of virtual curriculum, including content, learning activities, and evaluation methods, were designed in a way that that the teachers, through interactive and collaborative methods, could increase the students’ interactions with a variety of contents, with other students,  and with the teachers themselves, individually and in groups. Developing interactions among students through a collaborative approach could help establish the research community and improve the quality of students’ learning experiences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curriculum
  • virtual learning
  • collaborative learning
  • Islamic sciences
1. اشتروس، آنسلم و کوربن، جولیت (1385)، اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی؛ رویهها و شیوهها، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی: 1998).
2. دانش، یونس و مصطفی ظهیرنیا (1397)، «مطالعه کیفی پیامدهای استفاده از شبکه‌های اجتاماعی در بین دانشجویان دانشگاه هرمزگان»، فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 41 (3)، ص85−97.
3. سپهریان آذر، فیروزه (1395)، «تأثیر روش یادگیری مشارکتی جیگ‎ساو بر نیازهای اساسی روان‎شناختی دانش‎آموزان»، فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 13 (4)، ص21−30.
4. سراجی، فرهاد، محمد عطاران (1397)، یادگیری الکترونیکی: مبانی، طراحی، اجرا، ارزشیابی،. ویرایش سوم، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
5. صائمی، حسن؛ کوروش فتحی‎واجارگاه؛ محمد عطاران و احمدعلی فروغی ابری (1393)، «ارائه الگوی مبتنی بر شبکه‎های اجتماعی برای آموزش و بهسازی اساتید»، دو ماهنامه راهبردهای آموزش در پزشکی، 7 (3)، ص191−198.
6. مهدوی نسب، یوسف و خدیجه علی‎آبادی (1393)، «تأثیر وبلاگ بر یادگیری مشارکتی دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی»، فصلنامه روانشناسی تربیتی، 31 (3)، ص191−211.
7. مهرمحمدی، محمود (1383)، «تأملی در ماهیت نظام متمرکز برنامه‌ ریزی درسی»، فصلنامه تعلیم و تربیت، 17 (3)، ص45−69.
8. Anderson, L. W, & Krathwohl, D. R. (Eds.). (2001). A taxonomy for learning, teaching and assessing: A revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives.  New York : Longman.
9. Braun, V. and Clarke, V. (2006) Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3 (2), 77-101.
10. Creswell. J. W. (2014). Education Research: Planing. Conducating and Education Quantitative Research (4th) edition). Upper Saddle River. NJ: peason Education.Inc.
11. Downes, S. (2008). Types of Knowledge and Connective Knowledge. RetrievedMarch 11, 2018, from http://halfanhour.blogspot.com/2008/09/types-ofknowledge-and-connective.html
12. Fabry, Dee L. (2012). Using Student Online Course Evaluations to Inform Pedagogy. Journal of Research in Innovative Teaching, 5 (1), 45- 53.
13. Fenoglio, P. J. (2006), ‘Pinball’ engagement and connectivism: New understandings of learning in the 21st Century.
14. Gillies, J.; Thanh, N.; Richardson, (2010), Chinese elementary school problems’ perceptions of students’ classroom behavior problems. Educational Psychology. 29(2), 187-201.
15. Harasim, L. (2017). Learning theory and online technologies. Routledge.
16. Hixon, E., Barczyk, C., Buckenmeyer, J., & Feldman, L. (2011). Mentoring university faculty to become high quality online educators: A program evaluation. Online Journal of Distance Learning Administration, 14 (5).60-76.
17. Hung, N. M. (2014). Using ideas from connectivism for designing new learning models in Vietnam. International Journal ofInformation and Education Technology, 4 (1), 76-82.
18. Koc, E. M. (2016). A general investigation of ihe in-service training of English Language teacher at elementary school in Turkey. International Electronic Journal of Elementry Education, 8 (3), 455-466.
19. Milbourne, L. (2016). Assessing Information Technology and Business Alignment in Local City Government, Doctoral Thesis, Walden University.
20. Rosen, Y., & Rimor, R. (2016). Teaching and assessing problem solving in onlinecollaborative environment. In Professional Development and Workplace Learning: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications (pp. 254-269). IGI Global.
21. Sanchez J, Salinas A, Harris J. (2011). Education with ICT in South Korea and Chile. International Journal of Educational Development (IJED), 31 (2), 126-148.
22. van Rooij, S. W., & Zirkle, K. (2016). Balancing pedagogy, student readiness and accessibility: A case study in collaborative online course development. The Internet and Higher Education, 28, 1-7.
23. Wahlstedt, Ari, Pekkola, Samuli & Niemel, Marketta (2008). From elearning space to e-learning place, British Journal of Educational Technology, 39 (6), 1020–1030.
24. Zhu, C. (2012). Student satisfaction, performance, and knowledge construction in online collaborative learning. Journal of Educational Technology & Society, 15 (1), 127-136.