از فلسفه کنش تا فلسفه دانشگاه؛ درآمدی بر برنامه‌ریزی آموزشی بومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (نویسنده مسئول)

2 دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

کنشهای انسانی همواره با نیاز آغاز می‌شوند، و درپی نیاز کنش رخ می‌دهد. از این رو نیازسنجی اساسی‌ترین عنصر در فرایند برنامه‌ریزی آموزشی است. از دیگر سو دانشگاه به مثابه یک نهاد اجتماعی، در معنایی عام، هویتی اجتماعی است که برای رفع نیازهای افراد بوجود آمده است و در راستای تحقق نیازهای انسانی وظایف آن تعریف می‌شود. برای شکل‌گیری هویت برنامه‌ریزی آموزشی لزوماً مفاهیم مرتبط با آن که عبارتند از «نیاز»، «کنش» و «نهاد» باید تعریف خود را بیابند. از این رو برنامه‌ریزی آموزشی، مفهومی است وابسته به تعریف ما از این هویات سه‌گانه، و خود بخشی از عنصر دوم، یعنی کنش بشمار می‌آید. در اینصورت در برنامه‌ریزی آموزشی این سه مرحله اساسی از ویژگی بنیادین دارند:
1) نیازسنجی
2) تعریف کنش کنش‌گران به مثابه هدف برنامه‌ریزی درسی (اعم از معلمان، متعلمان و مجریان)؛
3) تعریف نهاد مربوطه در برنامه‌ریزی درسی (اعم از مدرسه، دانشگاه یا حوزه).
در اولین گام بدون طی مرحله نیازسنجی و تشخیص سلسله مراتبی از نیازهای کلان فردی و اجتماعی نمی‌توانیم درکی درست از نحوه کنشی که باید انجام داده شود داشته باشیم. در مرحله بعد چون کنشهای اجتماعی به جهت برخورداری از هویت اجتماعی لزوماً درون نهاد شکل میگیرند، بدون داشتن تعریفی مطلوب از دانشگاه نمی‌توانیم برنامه‌ریزی آموزشی مطلوب داشته باشیم. پیدا کردن مسیر استاندارد برای رسیدن به این مدل از راه بررسی عناصر اصلی در فلسفه کنش می‌گذرد. چرا که فلسفه کنش عناصر اصلی یک کنش چه در سطح فردی و چه نهادی را در اختیار ما می‌نهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

From Philosophy of Action to the Philosophy of University: An Introduction to Indigenous Educational Planning

نویسندگان [English]

  • Hadi Mousavi 1
  • Seyyed Hamid Reza Hassani 2
1 Corresponding Author, An Assistant Professor, Research Institute of Hawzeh and University, Qom, Iran
2 An Associate Professor, Research Institute of Hawzeh and University, Qom, Iran
چکیده [English]

A Human action always starts with a need, and the action occurs following the need. Thus, need assessment is the most basic element in the educational planning process. In a general sense, a university as a social institution is a social identity which has been shaped to meet human beings’ needs, and its duties are defined according these needs. In order to shape the identity of educational planning, the concepts necessarily related to it, including ‘need’, ‘action’ and ‘institution’, should find their definitions. Therefore, educational planning is a concept which depends on our definition of three identities and itself is a part of the second one i.e. action. Thus, in educational planning, these three basic steps have a fundamental feature:
1. Assessing educational needs;
2. Defining the action of actors (including teachers, students and facilitators) as the goal of curriculum planning;
3.Defining the relevant institution in curriculum planning (including a school, university or seminary (hawzeh)).
Without assessing needs and identifying the hierarchy of macro individual and social needs, it is not possible that we understand correctly how the action should be done. Since social actions, because of its social identity, are necessarily formed within the institution, we cannot have desirable educational planning without a proper definition of a university. The standard route to reach this model is realizable through examining the main elements in the philosophy of action because philosophy of action provides us with the basic elements of an action both individually and institutionally.

کلیدواژه‌ها [English]

  • localization of curriculum
  • need-assessment
  • human action
  • university institution
  • macro curriculum planning strategies
  • the philosophy of curriculum planning
  1. ابراهیم‏آبادی، حسین (1393)، سیاست‌گذاری فرهنگی آموزش عالی؛ ایده، تجربه، راهبرد، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری.
  2. ارسطو (1385)، اخلاق نیکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
  3. بارو، رابین و ودز، رونالدو (1376)، درآمدی بر فلسفه آموزش و پرورش، ترجمه فاطمه زیباکلام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  4. حسنی، سیدحمیدرضا و هادی موسوی (1391)، «ساخت و عامل در نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و نظریه ساخت‌یابی گیدنز»، نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، ش3، ص129−159.
  5. کافمن، راجر و هرمن، جری (1393)، برنامه‌ریزی استراتژیک در نظام آموزشی، ترجمه فریده مشایخ و عباس بازرگان، تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش.
  6. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1416)، نهایة الحکمة، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  7. ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  8. موسوی، هادی و سیدحمیدرضا حسنی (1394)، «مواجهه تخنه ارسطو با فلسفه تکنولوژی هایدگر»، روش‌شناسی علوم انسانی، ش85، ص31−46.
  9. موسوی، هادی (1392)، «هستی‌شناسی پیچیدگی»، روش‌شناسی علوم انسانی، ش76، ص91−112.
    1. Abbott, Ann A. (1981), Durkheim's Theory of Education: A Case of Mainstreaming, Peabody Journal of Education, July, 235-241.
    2. Barbazette, Jean (2006), Training Needs Assessment, San Francisco: Pfeiffer.
    3. Gupta, Kavita (2007), Practical Guide to Needs Assessment, San Francisco: Pfeiffer.
    4. Hatch, Mary jo (2013), Organization Theory, Oxford & New York: Oxford University press.
    5. Lukes, Steven (1985), Emile Durkheim, California: Stanford university press.
    6. Morgan, Gareth, (2006), Images of Organization, London: sage.
    7. Moya, Carlos J. (1990), The Philosophy of Action, UK: Polity press.