تبیین مبانی دین شناختی تربیت دینی و دلالتهای آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

هدف این مقاله بررسی مبانی دین‌شناختی تربیت دینی و استخراج دلالت‌های تربیتی آنها است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی−تفسیری برای کشف و توضیح مبانی و از روش استنتاجی برای استخراج دلالت‌های تربیتی استفاده شده است. مبانی‌ای که در این مقاله بررسی شده‌اند عبارتند از: الهی بودن مبدأ و منشأ دین؛ سازگاری دین با فطرت بشر و نیازمندی همیشگی به دین؛ پیامبر، برگزیده و فرستادۀ خدا؛ سعادت دنیوی و اخروی، هدف دین؛  جهانی و ابدی و در عین حال ناظر به نیازهای منطقه‌ای و زمانی بودن. در ذیل هر مبنا، دلالت‌های تربیتی آن نیز بیان شده است. در مجموع نه دلالت تربیتی به دست آمد که ضرورت همیشگی تربیت دینی؛ بی‌نیازی از اجبار و تحمیل، انعطاف‌پذیری، طرد سکولاریسم تربیتی و علمی برخی از این دلالت‌ها هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Theological Foundations of Religious Education and Its Implications

نویسنده [English]

  • Mohammad Davoudi
An Associate Professor, the Department of Educational Sciences, Research Institute of Hawzeh and University, Qom, Iran
چکیده [English]

This study seeks to study the theological foundations of religious education and extract their educational implications. For this purpose, in order to discover and explain the foundations, the descriptive-interpretive method was used, and to extract educational implications, the deductive method was used. The foundations discussed in this study were: the divine origin of religion; the compatibility of religion with human nature and the permanent need for religion; the Prophet, who was chosen and sent by Allah; worldly and otherworldly happiness, which is the purpose of religion; universal and eternal and at the same time it meets the local needs and needs of every time. Furthermore, following the foundations, their educational implications were presented. In total, 9 educational implications were obtained. Some of these implications consisted of the constant necessity for religious education, no need for coercion and imposition, flexibility, the rejection of educational and scientific secularism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the foundations of religious education
  • the philosophy of religious education
  • divine nature
  • worshiping
  • educational secularism
  • tolerance and remission
  1. قرآن کریم
  2. بازرگان، مهدی (1374)، «خدا و آخرت هدف بعثت انبیاء»، کیان، شمارۀ 28، ص46−61.
  3. جوادی آملی، عبدالله (1377)، شریعت در آینه معرفت، قم: اسراء.
  4. جوادی آملی،عبدالله (1384)، انتظار بشر از دین، قم: اسراء.
  5. سروش، عبدالکریم (1372)، «باور و داور» در فربه‎تر از ایدئولوژی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی صراط، ص79−97.
  6. سروش، عبدالکریم (1376)، «ایدئولوژی و دین دنیوی» در مدارا و مدیریت، تهران: مؤسسۀ فرهنگی صراط، ص175−225.
  7. شیروانی،‎ علی و همکاران (1391)، مباحثی در کلام جدید، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  8. صادقی، هادی (1391)، درآمدی بر کلام جدید، قم: طه و معارف.
  9. صفار، محمد بن حسن (1404ق)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم‏، تصحیح محسن کوچه‎باغی، قم: مکتبة آیت‎الله المرعشی.
  10. شعرانی، عبدالوهاب(بی‌تا)، الیواقیت و الجواهر فی بیان عقاید الاکابر، ج2، [بی جا]، مطبعة المیمنیة
  11. طباطبایی (علامه)، محمدحسین (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
  12. طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح فضل‎الله طباطبایی یزدی و هاشم رسولی محلاتی، تهران: ناصرخسرو.
  13. طوسی، محمد بن حسن (بی‎تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح احمد حبیب عاملی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  14. فخر رازی، محمدبن عمر (1420ق)، التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  15. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (1415ق)، تفسیر الصافی، تصحیح حسین اعلمی، تهران: مکتبة الصدر.
  16. مطهری، مرتضی (1390)، ختم نبوت، تهران: صدرا.
  17. مطهری، مرتضی (1381)، اسلام و نیازهای زمان، چاپ 19، تهران: انتشارات صدرا.
  18. مطهری، مرتضی (1375)، فطرت، چاپ هشتم، تهران: صدرا.
  19. طریحی، فخر الدین بن محمد (1375)، مجمع البحرین، تصحیح احمد حسینی اشکوری، تهران، مرتضوی.
  20. خسروپناه، عبدالحسین (1386)، انتظارات بشر از دین، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.