کارکرد های تربیتی مودت اهل بیت علیهم السلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان (نویسنده مسئول)

2 عضو هیئت علمی و استادیار گروه علوم تربیتی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

3 دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

چکیده

محبت از صفات حیات و دارای مراتب است که در تربیت انسان نقش آفرینی ویژه‌ای دارد. پژوهش حاضر که با هدف بازشناسی و تبیین کارکردهای تربیتی مودت اهل بیت علیهم السلام به رشته تحریر در آمده است، از نوع تحقیقات کیفی است و با روش تحلیل محتوا و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به بررسی موضوع پرداخته است. قرآن کریم در آیات متعددی موضوع محبت را مورد توجه قرارداه است و به لحاظ نقش زیر بنایی محبت در تعالی یا انحطاط انسان، برخی از محبت‌ها را به صراحت نهی فرموده و بر برخی محبت‌ها تأکید می‌ورزد. از جمله محبتهای ایجابی قرآن، مودت قربای نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله است که می‌تواند بسترساز تعالی انسان برای عبودیت حق تعالی و نیل به کمال نهایی باشد.نتیجه پژوهش، شناسایی بخشی از کارکردهای تربیتی مترتب بر مودت اهل بیت علیهم السلام، در حوزه فردی و اجتماعی بود که عبارت هستند از: توسعه خودآگاهی، ژرفابخشی به فهم معارف قرآنی، تزکیه و تطهیر نفس به دو صورت تطهیر فعالانه وتطهیر تصرفی، تألیف حبی و ایمن سازی محب از مخاطرات روانی، اخلاقی و معنوی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Educational functions of Ahlul Bayt love

نویسندگان [English]

  • fateme hashemi 1
  • mohammad najafi 2
  • hasanali bakhtiar nasrabadi 3
1 Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Isfahan
2 Assistant Professor at the University of Isfahan, Iran, Faculty of Education and Psychology
3 Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Isfahan
چکیده [English]

Love is one of the attributes of life and has levels that play a special role in human education. The present study, which has been written with the aim of recognizing and explaining the educational functions of the Ahl al-Bayt (as), is a qualitative research and has studied the subject by content analysis method and using library resources. The Holy Qur'an pays attention to the issue of love in several verses and in terms of the underlying role of love in the transcendence or decline of man, explicitly forbids some loves and emphasizes some loves. Among the positive loves of the Qur'an is the love of the relatives of the Holy Prophet of Islam, peace be upon him and his family, which can be the bedrock of human transcendence for worshiping the Almighty and achieving ultimate perfection. The result of this research is identifying some educational functions related to the love of Ahl al-Bayt. It was in the individual and social spheres, which are: development of self-awareness, deepening of understanding of Quranic teachings, cultivation and purification of the soul in two forms: active purification and possession purification, love writing and immunization of the lover from psychological, moral and spiritual dangers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Love . kindness .Ahl al
  • Bayt . educational function
*قرآن، ترجمه آیت‎الله ناصر مکارم شیرازی.
1. ابن‎فارس، احمد (1404)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
2. احمدی‎نژاد، فاطمه و سکینه حاجی ده‎آبادی (پاییز 1393)، «آثار محبت اهل‎بیتb در قرآن»، مجله قرآنی کوثر، ش51، ص1−11.
3. ازهری، ابومنصور محمد بن احمد (بی‎تا)، تهذیب اللغه، بیروت: دار احیا التراث العربی.
4. امام خمینی، روح الله (1380)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی.
5. امام خمینی، روح الله (1383)، آداب الصلوه (آداب نماز)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
6. امام خمینی، روح الله (1387)، امامت و انسان کامل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
7. انصاری (ابن‎دباغ)، عبدالرحمن‎بن‎محمد (بی‎تا)، عشق اصطرلاب اسرار خداست، ترجمه قاسم انصاری، تهران: طهوری.
8. انصاریان، حسین (1384)، اهلبیت عرشیان فرشنشین، قم: دارالعرفان.
9. بی‎ریا، ناصر و همکاران (1383)، روانشناسی رشد، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
10. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1366)، غررالحکم و دررالکلم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
11. جان‎بزرگی، مسعود و همکاران (1390)، آموزش اخلاق، رفتار اجتماعی و قانونپذیری به کودکان، تهران: ارجمند.
12. جوادی آملی، عبدالله (1382)، سرچشمه اندیشه، ج1، قم: اسراء.
13. حرعاملی، محمدبن‎حسن (1409)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت.
14. دلشاد تهرانی، مصطفی (1380)، سیری در تربیت اسلامی، تهران: ذکر.
15. دوانی، محمدبن‎اسعد (1391)، اخلاق جلالی، ترجمه و تصحیح عبدالله مسعودی آرائی، تهران: اطلاعات.
16. دیانی، فروز و حسن مشکاتی (1396)، «تربیت دینی در عصر حاضر با رویکرد محبت اهل‎بیتb»، فصلنامه معارف قرآن و عترت، ش6، ص 65−87.
17. راغب اصفهانى، حسین‎بن‎محمد (1383)، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه سیدغلامرضا خسروی حسینی، تهران: بی‎جا.
18. رضاداد، عبدالله (1379)، «تدبری دیگر در آیه مودت، تقریر بحث آیت‎الله شیخ محمدرضا جعفری»، گلستان قرآن، ش46، ص27−29.
19. سهروردی، شهاب‎الدین ابوالفتح (1373)، مجموعه مصنفات سهروردی، ج 3، تصحیح سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
20. شامی، کریم (1394)، «نقش محبت اهل‎بیتb در کمال انسان و رشد فضائل اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی و علامه بحرانی»، فرهنگ پژوهش، ش20−21، ص151−182.
21. شمشیری، بابک (1385)، تعلیم و تربیت از منظر عشق و عرفان، تهران: طهوری.
22. صدوق، محمدبن علی (1378)، عیون الاخبار، ترجمه غفاری، تهران: جهان.
23. طاهرزاده، اصغر (1390)، مبانی نظری و عملی محبت اهلبیتb، اصفهان: لب المیزان.
24. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1367)، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر همدانی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
25. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، چ 5، قم: جامعه مدرسین.
26. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1376)، تفسیر المیزان، ترجمه آیت‎الله ناصر مکارم شیرازی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
27. طباطبایی، سیدمحمدرضا (1379)، صرف ساده، قم: دارالعلم.
28. فارابی، ابونصر محمد (بی‎تا)، رساله فی اعضاءالحیوان، تحقیق دکتر عبدالرحمن بدوی، بیروت: دار اندلس.
29. فارابی، ابونصر محمد (1374)، آرا اهل المدینه الفاضله، بیروت: دار مکتبه الهلال.
30. فرانکل، ویکتور (1371)، فریاد ناشنیده برای معنا، ترجمه علی علوی‎نیا و مصطفی تبریزی، تهران: یادآوران.
31. فراهیدى، خلیل‎بن‎احمد (1410ق)، کتاب العین، قم: هجرت.
32. فصیحی، امان الله (1398)، «بررسی کارآمدی نظریه کارکردگرایی»، معرفت فرهنگی اجتماعی، دوره اول، ش2، ص109−131.
33. قرائتی، محسن (1378)، تفسیر نور، قم: در راه حق.
34. کلینى، محمدبن‎یعقوب (1365)، اصول الکافى، تهران: دارالکتب الإسلامی.
35. گروه نویسندگان (1384)، فلسفه تعلیم و تربیت، ج1، قم: دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.
36. لطیفیان، مرتضی و دیبا سیف (1386)، «بررسی تأثیر خودآگاهی بر اختلالات روابط بین فردی دانشجویان»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش52، ص135−163.
37. متقی، زهره؛ کمال نصرتی‎هشی و محمد نجفی (1394)، «تحلیل محتوای کتب درسی دینی دوره متوسطه با تأکید بر رویکرد تربیتی محبت اهل‎بیتb، مشرق موعود، ش36، ص103−124.
38. مجلسى، محمدباقر (1404ق)، بحارالانوار، بیروت: الوفاء.
39. مصباح یزدی، محمدتقی (1388)، انسانسازی در قرآن، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
40. مطهری، مرتضی (بی‎تا)، ولاءها و ولایتها، [بی‎جا]: دفتر انتشارات اسلامی.
41. مطهری، مرتضی (1383)، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: صدرا.
42. نگری، میرزا حسین (1400)، نقش محبت اهلبیتb در تربیت انسان، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیه.
43. نوری، میرزا حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسه آل‎البیت.