شناسایی مؤلفه‎های اخلاق حرفه‎ای ارزیابی عملکرد و بررسی رابطۀ آنها با بهره‎وری شغلی معلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه هرمزگان

2 استادیارمدیریت رفتارسازمانی ، دانشکده مدیریت، دانشگاه هرمزگان

3 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان

چکیده

در عصر حاضر رعایت اخلاق حرفه‎ای توسط مدیران منابع انسانی در حوزه‎های مختلف و از جمله در ارزیابی عملکرد، امری ضروری بوده و با اتخاذ تصمیمات منطقی و خردمندانه در این زمینه منافع بلندمدت سازمان تأمین می‎شود. هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‎های اخلاق حرفه‎ای مورد توجه مدیران مدارس در ارزیابی از عملکرد معلمان و بررسی تأثیر آنها در بهره‎وری شغلی معلمان می‎باشد. روش این پژوهش، آمیخته، راهبرد پژوهش در بخش کیفی تحلیل مضمون بوده است. به این منظور 16 مصاحبه با مدیران باسابقه مدارس ناحیه1 بندرعباس انجام شد. با تحلیل محتوای مصاحبه‎ها، مؤلفه‎های اخلاق حرفه‎ای شامل کرامت انسانی، عدالت و انصاف، امانت‎داری و رازداری، حقیقت‎گرایی، توجه به رشد و تعالی، رعایت قوانین و مقررات، انتقادپذیری، تعهد و تخصص، صداقت و شفافیت برای ارزیابی از عملکرد معلمان شناسایی شد. مؤلفه‎های شناسایی شده و به سه دسته مؤلفه‎های اخلاقی مورد توجه در برخورد با معلمان، مؤلفه‎های اخلاقی فردی مدیر و مؤلفه‎های اخلاقی مورد نیاز در محیط مدرسه تقسیم‎بندی شد. در بخش کمّی پژوهش، داده‌ها با استفاده از دو پرسشنامه (پرسشنامۀ محقق‌ساخته برای سنجش اخلاق حرفه‌ای ارزیابی عملکرد مدیران مدارس و پرسشنامه بهره‌وری هرسی و گلداسمیت برای سنجش میزان بهره‌وری معلمان) جمع آوری شده است. روایی و پایایی پرسشنامه‎ها مورد تأیید قرار گرفت. با تحلیل‎های آماری در بخش کمی پژوهش، فرضیه اصلی این پژوهش مورد تأیید قرار گرفت و نشان داد که رابطۀ مثبت و معناداری بین رعایت اخلاق‎حرفه‎ای در ارزیابی معلمان و بهره‎وری آنها وجود دارد. لذا می‎توان گفت در راستای بهبود بهره‎وری شغلی معلمان، مدیران مدراس باید مؤلفه‎های اخلاق حرفه‎ای شناسایی شده در این پژوهش را در ارزیابی عملکرد معلمان مورد توجه قرار دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Components of the Professional Ethics of Performance Appraisal and Examining Their Relationship to the Teachers’ Job Productivity

نویسندگان [English]

  • Hamid Roknaddini ghaledej 1
  • Mojgan Zarghamifard 2
  • Hossein zeinalipour 3
1 Master of Public Administration, Faculty of Management, Hormozgan University
2 Assistant Professor of Organizational Behavior Management, Faculty of Management, Hormozgan University
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Humanities, Hormozgan University
چکیده [English]

In the present era, observing professional ethics by human resource managers in various fields, including performance appraisal, is necessary, and long-term benefits of the organization are ensured by making rational and wise decisions. This study aims to identify the components of professional ethics considered by school principals when evaluating teachers’ performance, and seeks to study their effect on the teachers’ job productivity. The method of this study is mixed, and its strategy in the qualitative data is thematic analysis. For this purpose, 16 interviews were conducted with experienced school principals in District 1 of Bandar Abbas. By analyzing the content of the interviews, to evaluate the teachers’ performance, the components of professional ethics: human dignity, justice and fairness, trustworthiness and confidentiality, orientation to the truth, attention to growth and excellence, compliance with rules and regulations, acceptance of criticism, commitment and expertise, honesty, and transparency, were identified. These components were divided into three categories: the ethical components to be considered dealing with teachers, the principal’s personal and ethical components, and the ethical components needed in schools. The quantitative data of the study was collected according to two questionnaires: A researcher-made questionnaire to measure the professional ethics of evaluating the school principals’ performance, and Hersey and Goldsmith productivity questionnaire to measure the teachers’ productivity. The validity and reliability of the questionnaires were confirmed. By using statistical analysis in the quantitative data of the study, the main hypothesis of this study was confirmed, and it showed that there is a positive and significant relationship between the observance of professional ethics in the teachers’ evaluation and their productivity. Therefore, in order to improve the teachers’ job productivity, the principals of schools need to consider these components of professional ethics when evaluating teachers’ performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • performance Appraisal . professional ethics. office productivity
  • teachers
  • components of professional ethics
1. امیری، علی نقی؛ محمد همتی و مهدی مبینی (1389)، «اخلاق حرفه‌ای ضرورتی برای سازمان»، نشریه معرفت اخلاقی، 1 (4)، ص137−159.
2. ایران‎نژاد پاریزی، مهدی؛ زین العابدین امینی‎سابق و وحید اسدپور (1393)، «نقش مدیریت مشارکتی در ارتقاء اخلاق حرفه‎ای کارکنان ادارات مرکزی بانک مسکن»، فصلنامه مطالعات کمی در مدیریت، 5 (1)، ص149−174.
3. پورعزت، علی‎اصغر و میریعقوب سیدرضایی (1396)، ارزشیابی عملکرد دولت و حکومت، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاها (سمت).
4. دلاور، علی (1391)، روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران: انتشارات ویرایش.
5. دهقان‎مروستی، ساناز (1395)، «نقش مدیران آموزشی در ایجاد جوّ اخلاقی و حمایت‎های اجتماعی و رابطه آن با عملکرد سازمانی»، فصلنامه تعلیم و تربیت، (128)، ص101−122.
6. رهنورد، فرج اله و مجید خدابخشی (1390)، «مدل ساختاری بهبود بهره‌وری کارکنان تولیدی»، مجله مدیریت دولتی (دانش مدیریت)، 3 (7)، ص81−94.
7. جهانیان، رمضان و داود رجبلو (1396)، «مقایسه میزان بالندگی و بهره‌وری سازمانی، معلمان مدارس استثنایی و عادی استان البرز»، 32، ص63−84.
8. حدادیان، احمد؛ مرتضی بینش و زیبا نوروزی (1391)، «بررسی نگرش معلمان نسبت به نظام ارزیابی عملکرد کارکنان آموزشی در آموزش و پرورش شهرستان گرمسار»، مجله مدیریت فرهنگی، 6 (16)، ص125−128.
9. حسن‎پور،اکبر و هومان مهدوی (1397)، «راهکارهای ارتقای ابعاد اخلاقی در نظام ارزیابی عملکرد کارکنان»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 13 (3)، ص108−115.
10. خیاط‎مقدم، سعید و مهدیه طباطبایی‎نسب (1395)، «مؤلفه‎های اخلاق حرفه‎ای در مدیریت»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 11 (1)، ص127−136.
11. سرچهانی، زهرا؛ رحیم زارع، سیروس قنبری و عباس قلتاش (1397)، «آسیب‎شناسی نظام ارزیابی عملکرد مدیران مدارس»، دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه، 6 (2)، ص264−284.
12. سعادت، اسفندیار (1389)، مدیریت منابع انسانی، تهران: انتشارات سمت.
13. طاهری، شهنام (1389)، بهره‌وری و تجزیه و تحلیل در سازمان، (چاپ جدید) تهران: نشر هستان.
14. طبسی، زکیه (1390)، «رابطۀ اخلاق حرفه‌ای و اثربخشی مدیران مدارس متوسطه دخترانه شهر مشهد»، پایان‌نامه تحصیلی جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
15. عبداللهی، حسین و نرگس رئیسی (1397)، «ملاک‎های ارزیابی عملکرد مدیران مدارس متوسطه»، فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 3 (2)، ص1−12.
16. فتح‎الهی، افشین (1385)، «حفظ کارکنان توانمند راهبرد اصلی مدیران موفق»، نشریه همشهری، 15 (4177)، ص12.
17. قائدی، محمدرضا و علیرضا گلشنی (1395)، «روش تحلیل محتوا، از کمی‎گرایی تا کیفی‎گرایی»، نشریه روش‌ها و مدلهای روانشناختی، 7 (23)، ص57−82.
18. قرا ملکی، احد فرامرز (1385)، سازمانهای اخلاقی در کسب و کار، قم: انتشارات مجنون.
19. قربانی، مهدی (1390)، معیارهای رفتاری در مدیریت اسلامی، چاپ دوم، مشهد: انتشارات قاف.
20. کاظمی، مهرداد (1390)، «بررسی رابطه بین مؤلفه‎های اخلاق حرفه‎ای و احساس موفقیت در عملکرد مدیران آموزشی»، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم انسانی.
21. گلی، علی؛ علی خوزین؛ مجید اشرفی و آرش نادریان (1397)، «شناسایی مؤلفه‎های مسئولیت‎های اجتماعی و اخلاق حرفه‎ای کارکنان»، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 12 (2)، ص187−201.
22. محبی، سراج الدین و مهدی سوادی (1396)، «بررسی و تبیین عوامل پیش زمینه‌ای مؤثر بر تعهد سازمانی در میان کارکنان دانشگاهای آزاد اسلامی استان هرمزگان»، پژوهش‌های جامعه شناسی، (1)11، 151-167.
23. محمدی، طالب؛ رفیق حسنی و مجید محمدی (1398)،«آگاهی و نگرش معلمان نسبت به مفاهیم و احکام سند تحول بنیادین آموزش و پرورش»، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه، 7 (4)، ص31−57.
24. محمودی‎میمند، یوسف (1393)، «ارزیابی نظام جدید ارزشیابی عملکرد کارکنان آموزش و پرورش از دیدگاه مدیران و معلمان مقطع ابتدایی ناحیه 1 یزد»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
25. مطهری، مرتضی (1389)، مجموعه آثار، ج3، 25، 24، 22، 23، تهران: انتشارات صدرا.
26. مظاهری‎راد، حمید (1390)، مروری بر رفتار اخلاقی در سازمانها، پایگاه مقالات علمی مدیریت.
27. موسی‎زاده، رقیه و فریده شیدایی (1394). «بررسی مؤلفه‎های تأثیرگذار در ارزیابی عملکرد مدیران مدارس مقطع متوسطه دوم»، دومین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین‎المللی پژوهش‎های نوین در علوم انسانی، تهران: مؤسسه مدیران ایده‎پرداز پایتخت ویرا.
28. میرمحمدی، محمد (1393)، مفاهیم کلیدی نظام اداری، چاپ دوم، تهران: انتشارات نگاه دانش.
29. نخعی، حسن (1395)، «تحلیل و نقد برنامه ارزیابی عملکرد معلمان مقطع ابتدایی ناحیه 2 زاهدان»، پایاننامه کارشناسی ارشد در رشته علوم تربیتی گرایش مدیریت آموزشی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
30. همتی‎نژاد، مهرعلی؛ رحیم رمضانی‎نژاد؛ امیر رضایی‎کمنی؛ طاهر افشارنژاد و شهرام شفیعی (1387)، «ارزشیابی سیستم ارزشیابی عملکرد معلمان تربیت بدنی»، نشریه حرکت، 38، ص111−128.
31. یعقوبی، مریم؛ سکینه سقاییان‎نژاد اصفهانی، حسن ابوالقاسم گرجی، محسن نوروزی و فاطمه رضایی (1388)، «رابطۀ عدالت سازمانی با رضایت شغلی وتعهد سازمانی در بین کارکنان بیمارستان‎های منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان»، فصلنامه علمیپژوهشی مدیریت اسلامی، 12 (25)، ص25−32.
32. Bakopoulos, F, (2013), ethical Decision−making school principals in evaluating teachers, Chicago State University.
33. Cozier V. (2002) The moral profession: A study of moral development and professional ethics of faculty. Texas: University of Texas.
34. Karlin, B, (2014), "An Analysis of Principal Preparation Programs at Pennsylvania State School, Master Thesis, Seton Hall University Dissertations.
35. Marzuki, M., Subramaniam, N., Cooper, B., & Dellaportas, S. (2017). "Accounting academics’ teaching self-efficacy - and ethics integration in accounting courses: A Malaysian study", Asian Review of Accounting, 25 (1), 1−39.
36. Palanski, M. E., and Yammarino, F. J. (2007), "Integrity and leadership: Clearing the conceptual confusion", European Management Journal, 25, 171−184.
37. Scales, A, (2018), "The Effects of Organizational Commitment and Harmonious Passion on Voluntary Turnover Among Social Workers", A Mixed Methods Study, Dissertations, 15−32.
38. Simons, T, (2002), "Behavioral Integrity: The Perceived Alignment between Managers Words and deeds as a Research Focus", Organization Science, 13, 18−35.
39. Thomas, David R. (2006), A General inductive approach for qualitative data analysis, American Journal of Evaluation, 27 (2), 1−11.
40. Zarghamifard, M., & Danaeefard, H. (2020). “What drives leader integrity?”. International Journal of Business Governance and Ethics, 14 (1), 1−33.‏