مؤلفه‎های رفتاری و هیجانی سبک زندگی عفیفانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

2 استادیار گروه علوم تربیتی مجتمع آموزش عالی علوم انسانی وابسته به جامعه المصطفی (ص) العالمیه، قم، ایران

چکیده

سبک زندگی عفیفانه یکی از انواع گوناگون سبک زندگی است که قلمرو گسترده‎ای را دربردارد و به ویژگی‎های حوزه روابط میان‎فردی می‎پردازد و مشتمل بر اصول و قواعدی است که موجب ایجاد و تداوم عفاف در حیطه‎های مختلف زندگی می‎گردد. پژوهش کنونی با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی و به‎منظور بررسی مؤلفه‎های رفتاری و هیجانی سبک زندگی عفیفانه با نگرش به منابع اسلامی انجام شده است. یافته‎ها حاکی از آن است که عدم جلوه‎گری و اجتناب از عوامل تحریک‎کننده، ارضای نیازهای جنسی در بسترهای عفیفانه، هم‎افزایی برای توفیق در حفظ عفاف، قناعت به داشته‎ها و صیانت از سرمایه‎ها، ایجاد و افزایش رفتارهای عفیفانه و کاهش و حذف رفتارهای غلط ضد عفاف از جمله مهم‎ترین مؤلفه‎های رفتاری سبک زندگی عفیفانه در منابع اسلامی است. همچنین، با کنترل ترس و اضطراب از تصمیمات و اقدامات عفیفانه، علاقه به زندگی سالم و آینده روشن و ندامت از خطاهای گذشته، انتظار و شوق برای تکامل و رشد، شادی و رضایت خاطر از حرکت در مسیر ارزشمند عفاف، محبت و عشق به خداوند و خوش‎بینی و امید به یاری او، تقویت حیا و کنترل و هدایت صحیح هیجانات جنسی می‎توان به عوامل هیجانی سبک زندگی عفیفانه دست یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Behavioral and Emotional Components of Chaste Lifestyle

نویسندگان [English]

  • Mohammad ali Abbasi 1
  • Hossein Karamad 2
1 Ph.D. student of psychology at Research institute of Hawzah & university, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Higher Education Complex of Humanities, Al-Mustafa University, Qom. Iran
چکیده [English]

A chaste lifestyle is one of the various types of lifestyle that contains a wide scope and studies the characteristics of interpersonal relationships. This lifestyle consists of the principles and rules that create and maintain chastity in various areas of life. In order to study the behavioral and emotional components of the chaste lifestyle with an approach to Islamic sources, this study has been conducted using analytical and descriptive methods. The findings show that not showing off, avoiding stimulating factors, satisfying sexual needs in chaste contexts, having synergism for success in maintaining chastity, contenting with possessions and protecting them, creating and increasing chaste behaviors, and reducing and eliminating anti-chastity wrong behaviors are among the most important behavioral components of a chaste lifestyle in Islamic sources. Furthermore, by control of fear and anxiety about chaste decisions and actions, interest in a healthy life and a bright future, repentance from past errors, expectation and enthusiasm for evolution and development, happiness and satisfaction of moving on the valuable path to chastity, affection and love for Allah, optimism and hope for His help, and strength of modesty and correct control and guidance of sexual emotions, we can achieve the emotional components of a chaste lifestyle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lifestyle
  • chastity
  • behavioral components
  • emotional components
  • chaste lifestyle
  1. *قرآن کریم.

    1. ابن ابی‎الحدید، عبدالحمیدبن‎هبت‎الله (1404ق)، شرح نهجالبلاغه، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم؛ قم: مکتب آیت‎الله مرعشی نجفی.
    2. ابن‎بابویه، محمدبن‎علی (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، تصحیح علی‎اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    3. ابن‎حیون، نعمان‎بن‎محمد مغربی (1385ق)، دعائم الاسلام، تصحیح آصف فیضی، قم: مؤسسه آل‎البیتb.
    4. ابن‎همام اسکافی، محمدبن‎همام بن سهیل (1404ق)، التمحیص، قم: مدرسه الامام المهدیj.
    5. آیزنک، مایکل و مارک کین (1389)، روانشناسی شناختی، ترجمه اکبر رهنما و محمدرضا فریدی، تهران: آییژ.
    6. بانکی‎پورفرد، امیرحسین (1389)، حیا، اصفهان: حدیث راه عشق.
    7. برخورداری، زینب (1392)، عفافگرایی در غرب، قم: دفتر نشر معارف.
    8. تمیمی‎آمدی، عبدالواحد‎بن‎محمد (1366)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، تصحیح مصطفی درایتی، قم: دفتر تبلیغات.
    9. چیت‎چیان، هانی و احمدرضا اخوت (1397)، عفاف: جاودانهخواهی لذت به همراه بایدها و نبایدهای بیان مسائل جنسی به کودکان و نوجوانان، تهران: قرآن و اهل‎بیت نبوتb.
    10. حسینیان، حامد (1390)، صدفی برای مروارید (بررسی کارکردهای حجاب)، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    11. حلوانی، حسین‎بن‎محمد بن حسن بن نصر (1408ق)، نزهه الناظر و تنبیه الخاطر، قم: مدرسه الامام المهدیj.
    12. راغب اصفهانی، حسین‎بن‎محمد (1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، لبنان: دارالشامیه.
    13. رضایی، مهدی (پاییز1391)، «تأثیر شیوه آموزش ارزش‎های دینی بر تربیت منش عفاف در دانش‎آموزان مبتنی بر دیدگاه منش‎پروری توماس لیکنا»، مجله پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال بیستم، دوره جدید، ش16: 117−
    14. رضوی ده‎جمالی، سیدجمال‎الدین (1396)، «بررسی تطبیقی روش‎های درونی‎سازی عفاف در روان‎شناسی و منابع اسلامی»، پایاننامه ارشد، گروه توسعه و تبلیغ فرهنگ دین، گرایش مشاوره، دانشگاه معارف اسلامی.
    15. رنجبر، زهره‎سادات (1393)، «جایگاه عفاف در سبک زندگی اسلامی»، پایاننامه ارشد، گروه: مدرسی معارف اسلامی، گرایش آشنایی با منابع اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی.
    16. سادوک، بنجامین جیمز، ویرجینیا آلکوت سادوک و پدرو روئینز (1398)، خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری/روانپزشکی بالینی، ترجمه فرزین رضاعی؛ تهران: کتاب ارجمند.
    17. سالاری‎فر، محمدرضا، مهدی بیاتی و حسن سالاری‎پور (مهر 1396)؛ «مدل نظری آسیب‎شناسی تربیت عفاف و حجاب در ایران»، فصلنامه علمی تربیت اسلامی، دوره 12، شماره 25، ص95−
    18. سالاری‎فر، محمدرضا؛ مهدی بیاتی، سیدجمال‎الدین رضوی و حسن سالاری‎پور (1397)، درآمدی بر مبانی و روشهای روانشناختیتربیتی عفاف و حجاب، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، معاونت پژوهشی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    19. سالاری‎فر، محمدرضا؛ مسعود آذربایجانی، محمد کاویانی، سیدمهدی موسوی اصل، اکبر عباسی و محمدتقی تبیک (1398)، روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی (ویراست دوم)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    20. سانتراک، جان دبلیو (1393)، زمینه روانشناسی سانتراک (همراه با راهنمای درسی)، ترجمه مهرداد فیروزبخت، تهران: رسا.
    21. سیف، علی‎اکبر (1396)، تغییر رفتار و رفتاردرمانی: نظریه و روشها، تهران: دوران.
    22. شجاعی، محمدصادق (1389)، نظریه‎های انسان سالم با نگرش به منابع اسلامی: با همکاری مجتبی حیدری، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
    23. .......................(1395)، انگیزش و هیجان، نظریههای روانشناختی و دینی، قم: جعفری.
    24. .......................(1396)، درآمدی بر روانشناسی تنظیم رفتار با رویکرد اسلامی، قم: دارالحدیث.
    25. شرفی، محمدرضا (1398)، در حریم دل: رویکردی روانشناختی، فلسفی و تربیتی به عفاف و حجاب، تهران: مدرسه.
    26. شریف‎الرضی، محمدبن‎حسین (1414ق)، نهجالبلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم: هجرت.
    27. شلیت، وندی و نانسی لی دموس (1389)، دختران به عفاف روی میآورند، ترجمه و تلخیص سمانه مدنی و پریسا پورعلمداری، قم: دفتر نشر معارف.
    28. شولتز، دوان پی. و سیدنی الن شولتز (1397)، نظریههای شخصیت، ویراست دهم، 2013، تهران: ویرایش.
    29. صادقی‎بنیس، منیژه (1394)، نگرش و تغییر آن، تهران: ساوالان.
    30. طبرسی، علی‎بن‎حسن (1385ق)، مشکاه الانوار فی غرر الاخبار، نجف: المکتبه الحیدریه.
    31. طیبی، ناهید (1390)، عطر عفاف، نگرشی نو بر عفاف، قم: انتشارات جامعه الزهراh.
    32. طیبی‎نیا، موسی و حبیب احمدی (زمستان1392)، «مدل‎یابی معادلات ساختاری حجاب و عفاف»، فصلنامه زن و جامعه، سال چهارم، ش4: 45−
    33. عاملی، شیخ حر (1409ق)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل‎البیتb.
    34. فتاحی اردکانی، محسن (1392)، عفاف در گستره زندگی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    35. فرانکن، رابرت (1388)، انگیزش و هیجان، ترجمه حسن شمس‎اسفندآباد، غلامرضا محمودی و سوزان امامی‎پور، تهران: نشر نی.
    36. کارآمد، حسین و محمدعلی عباسی (تابستان1400)، «مؤلفه‎های شناختی و فراشناختی سبک زندگی عفیفانه»، فصلنامه علمی تربیت اسلامی، دوره 16، ش36: 113−
    37. کراجکی، محمدبن‎علی (1394ق)، معدن الجواهر و ریاضه الخواطر، تصحیح احمد حسینی، تهران: المکتبه المرتضویه.
    38. کرمی، محمدتقی و سیدعبدالرسول علم‎الهدی (تابستان1394)، «ارتباط عفیفانه به مثابه نظریه‎ای فرهنگی−ارتباطی»، مجله علوم اجتماعی، معرفت فرهنگی اجتماعی، ش23، ص27−
    39. کریمی، یوسف (1396)، روانشناسی اجتماعی (نظریهها، مفاهیم و کاربردها)، ویراست سوم با تجدیدنظر و اضافات، تهران: ارسباران.
    40. کلینی، محمدبن‎یعقوب (1407ق)، الکافی، تصحیح علی‎اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    41. کلاینک، کریس‎ال (1383)، کنار آمدن با چالشهای زندگی، ترجمه محمد نریمانی و اسماعیل ولی‎زاده حقی، مشهد: به‎نشر.
    42. گیدنز، آنتونی (1387)، تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان؛ تهران: نشر نی.
    43. مؤسسه رشد جوانان آمریکا (1394)، بازگشت غرب به عفاف براساس پژوهش مؤسسه رشد جوانان آمریکا(IYD)، ترجمه محمد زارعی توپخانه و عباسعلی هراتیان، کرج: تلاوت آرامش.
    44. مجلسی، محمدباقر‎بن‎محمد تقی (1403ق)، بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    45. مصباح یزدی، محمدتقی (1382)، به سوی او، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
    46. مهدوی کنی، محمدسعید(1393)؛ دین و سبک زندگی؛ تهران: دانشگاه امام صادقj.
    47. نراقی، مهدی (1372)، علم اخلاق اسلامی، ترجمه کتاب جامع‎السعادات، تألیف، ترجمه و گزینش جلال‎الدین مجتبوی؛ تهران: حکمت.
    48. نوری، حسین‎بن‎محمد تقی (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم: مؤسسه آل‎البیتb.
    49. نولن−هوکسما، سوزان؛ باربارا فردریکسون، جف لافتس و ویلم وگنار (1395)، زمینه روانشناسی اتکینسون و هیلگارد، ترجمه مهدی گنجی، تهران: ساوالان.
    50. واعظی، زینب (1395)، «بررسی جایگاه عفت در ارتباطات میان‎فردی از منظر آیات و روایات»، پایاننامه ارشد، گروه تبلیغ و ارتباطات فرهنگی، دانشکده علوم سیاسی، اجتماعی و تاریخ؛ دانشگاه باقرالعلومj.
    51. وفایی، اعظم (1390)، صدف عفاف، تهران: کانون اندیشه جوان.
    52. هرگنهان، دکتر بی.آر. و میتو اچ. اُلسون (1387)، مقدمهای بر نظریههای یادگیری (ویرایش هفتم)، ترجمه دکتر علی‎اکبر سیف، تهران: دوران.
    53. یوهانسن، ثور (1391)، دین و معنویت در رواندرمانی و مشاوره، رویکرد آدلری با تأکید بر رواندرمانی و مشاوره با مسلمانان، ترجمه فرید براتی‎سده، تهران: رشد.
    54. Adler, Alfred. (1956), Individual Psychology of Alfred Adler; London: Kegan Paul.
    55. King, Clayton. (2014), 40 Days of purity for guys; Nashville: B&H publishing group.
    56. King, Sharie & Clayton King. (2014), 40 Days of purity for girls; Nashville: B&H publishing group.
    57. Lee, Jinyoul. (2001), A grounded theory: Integration and internalization in ERP adoption and use; ETD collection for University of Nebraska −Lincoln; ProQuest Dissertations Publishing; AAI3016318.
    58. https://digitalcommons.unl.edu/dissertations/AAI3016318‫