تحلیل و نقد رویکردهای تربیت معنوی نوپدید (بررسی الگوی معنویت‌باوری فارغ از دین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

2 عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)؛

3 دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه

چکیده

رویکردهای «تربیت معنوی» را می‌توان از دو منظر دینی و فارغ از دین مورد توجه قرار داد. هدف مقاله حاضر بررسی و نقد رویکردهای تربیت معنوی در اردوگاه معنویت‌باوران فارغ از دین است. بنابراین نخست سه رویکرد تربیت معنوی نوپدید؛ تحویل دین به اخلاق، انتگرال و تک بُعدی‌نگر؛ مورد بررسی قرار گرفت و سپس اهداف و پیش‌فرض‌های «تربیت معنوی» در این رویکردها مورد تحلیل قرار گرفت و بالاخره ضمن نقد رویکردهای مورد نظر، از دو زاویه ساختاری (عدم تضمین ثبات، محدودنگری، تلاش برای رسمیت یافتن در عین مخالفت با آن و عدم انطباق با واقعیت‌های وجودی انسان) و روشی (مبتنی بر روش‌های استفاده شده در هر یک از سه رویکرد) نشان داده شد که معنویت‌های نوپدید، به‌رغم اثرگذاری‌های مقطعی و موضعی، به دلیل عدم برخورداری از ساختار متناسب با شرایط وجودی انسان و همچنین ضعف در روش‌های پیشنهادی برای تحقق اهداف خود، در دراز مدت با دشواری مواجه هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis and critique of newborn spiritual educational approaches (the investigation of non-religious model of spirituality )

نویسندگان [English]

  • Hussein Baghgoli 1
  • Bakhtiar Shabani Varaki 2
  • Ali Nahavandi 3
  • Abolfazl Qaffari 1
1
2
3
چکیده [English]

Spiritual approaches can be investigated from both religious and non-religious perspectives. The main aim of this paper is to analyze and criticize spiritual educational approaches in the camp of non-religious spiritual believers. In doing so, the three newborn approaches, namely, the reduction of religion to morality, integrality and one-sidedness, are analyzed. Then, the goals and presuppositions of spiritual education in these approaches are investigated. Eventually, it is shown that from the perspective of structures (lack of ensuring stability, limited vision, attempt to get formal while opposing it, lack of adaptation with present realities of human existence )  and methodology (based on the methodology used in the three approaches) these approaches, though initially and continually successful, in the long run, woudl face difficulties; the reasons for such problems are lack of  the structure compatible with the existential conditions of human beings and weakness of the suggested methods for fulfilling the aims

کلیدواژه‌ها [English]

  • reduction of religion to morality
  • integral
  • one-sidedness
  • newborn spirituality
  • non-religious spirituality
  • structural critique
  • methodological critique
  • approach