روش تربیتی تغییر موقعیت در منابع اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مٰوسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

چکیده

در خصوص روش تربیتی تغییر موقعیت این پرسش مطرح است که این روش دارای چه گونه‎هایی است؟ کارکردهای آن کدام است؟ و چه شرایطی لازم است تا به‎کارگیری آن مؤثر واقع شود؟ بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر، یافتن پاسخ به پرسش‎های فوق و ترسیم ابعاد روش تربیتی مذکور است. قلمرو تحقیق را آیات قرآن کریم و روایات معصومینb تشکیل می‎دهد. روش تحقیق توصیفی−تحلیلی است و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‎ای انجام می‎شود. یافته‎های تحقیق حاکی از آن است که روش تربیتی تغییرِ موقعیت دارای گونه‎های وضعی، مکانی، زمانی و اجتماعی است. تغییر موقعیت از کارکردهای مختلفی همچون کارکردهای علمی، اخلاقی، دینی و روان‎شناختی برخوردار است. همچنین براساس منابع اسلامی، بصیرت، توانایی، پرهیز از راحت‎طلبی، ولایت‎مداری، استمداد از خداوند متعال و سرعت مناسب شرایطی است که زمینه اثربخشی روش مذکور را فراهم می‎کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Educational Method of Changing Position in the Islamic Sources

نویسنده [English]

  • Hadi Hoseinkhani
Imam Khomeini Educational and Research Institute
چکیده [English]

Different situations, times, places and communities have different educational effects on human beings. Therefore, turning the current position into a superior position is one of the effective educational methods that have received special attention in the Islamic educational system. Regarding the educational method of changing the position, the question is what are the types of this method? What are its functions? And what conditions are necessary for its effective use? Accordingly, the purpose of this study is to find answers to the above questions and outline the dimensions of the mentioned educational method. The realm of research consists of the verses of the Holy Qur’an and the narrations of the Infallibles (peace be upon them). The research method is descriptive-analytical and data collection is done in the form of a library. The research findings indicate that the educational method of change of position has situational, spatial, temporal and social types. Position change has different functions that in this study, its scientific, moral, religious and psychological functions were examined. Also, according to Islamic sources, insight, guardianship, affordability, sincerity of intention, reliance on God Almighty, avoiding convenience, and appropriate speed are among things that prepare the ground for its effectiveness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • educational methods
  • change of position
  • Islamic sources
*قرآن کریم
*نهج البلاغه
1. اناری، طاهره‎سادات (۱۳۹۰)، «روش تربیتی تغییر موقعیت در قرآن کریم»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور.
2. باقری، خسرو (۱۳۸9)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: انتشارات مدرسه.
3. تمیمی‎آمدی، عبدالواحدبن‎محمد (1366)، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، قم: دفتر تبلیغات.
4. حرعاملی، محمدبن‎حسن (۱۴۰۹)، وسائلالشیعه، قم: موسسه آل‎البیتb.
5. حرانی، حسن‎بن‎علی (۱۴۰۴)، تحفالعقول، قم: جامعه مدرسین.
6. خرمشاهی، بهاء‎الدین و مسعود انصاری (1376)، پیام پیامبر، تهران: منفرد.
7. دیلمی، حسن‎بن‎محمد (۱۴۱۲)، ارشادالقلوب، قم: الشریف‎الرضی.
8. سلیمی، علی؛ محمد ابوترابی و محمد داوری (1388)، همنشینی و کجروی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
9. کاویانی، محمد (1394)، روانشناسی در قرآن؛ مفاهیم و آموزهها، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
10. کلینی، محمدبن‎یعقوب (۱۴۰۷)، الکافی، تصحیح علی‎اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
11. مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳)، بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء.
12. مصباح‎یزدی، محمدتقی (۱۳۷۶)، اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش: محمدحسین اسکندری، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
13. مصباح‎یزدی، محمدتقی (۱۳80)، پند جاوید، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
14. مصباح‎یزدی، محمدتقی (1375)، مباحثى درباره حوزه، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینىe.
15. مصباح‎یزدی، محمدتقی (1384)، یاد او، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینىe.
16. مصباح‎یزدی، محمدتقی (1389)، فلسفه اخلاق، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینىe.
17. مصباح‎یزدی، محمدتقی (1393)، جرعهای از دریای راز، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینىe.
18. ناری‎قمی، مسعود و مینو قره‎بگلو (بهار 1394)، «الگوواره دانش روان‎شناسی محیط در تعامل با اندیشه اسلامی»، پژوهشهای معماری اسلامی، ش6، ص19−36.
19. نجاتی، محمدعثمان (1388)، قرآن و روانشناسی، ترجمه عباس عرب، مشهد: بنیاد پژوهش‎های اسلامی.
20. نوری، حسین‎بن‎محمدتقی (۱۴۰۸)، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسة آل‎البیتb.‏
21. یالجن، مقداد (1395)، تربیت اخلاقی در اسلام، ترجمه، تلخیص و اضافات بهروز رفیعی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
22. http://farsi.khamenei.ir
23. https://plato.stanford.edu/entries/behaviorism/
24. https://www.simplypsychology.org/social−psychology.html)