ارزیابی میزان موفقیت اجرای طرح آموزش آداب و مهارت‎های زندگی اسلامی (طرح کرامت) در مدارس ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور استان همدان

چکیده

این پژوهش با هدف ارزیابی میزان موفقیت اجرای طرح آموزش آداب و مهارت‎های زندگی اسلامی (طرح کرامت) در مدارس ابتدایی شهر نهاوند از دیدگاه مجریان آن به انجام رسید. روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه مجریان (مدیران و آموزگاران) طرح بود که تعداد آنها در سال تحصیلی 1400−1399، 223 نفر بودند. به‎دلیل کوچک بودن حجم جامعه برای نمونه‎گیری از شیوه تمام‎شماری استفاده شد؛ بر این اساس دیدگاه کل مجریان از طریق یک پرسش‌نامه محقق− ساخته مورد آزمون قرار گرفت، اما از این میان فقط تعداد 149 پرسش‌نامه از سوی مجریان تکمیل و بازگردانده شد و به‎ همین دلیل تحلیل نهایی بر روی داده‎های حاصل از این تعداد نمونه، صورت گرفت. پرسش‌نامه مورد استفاده براساس 6 مؤلفه اساسی طرح که در متون مربوطه مورد تأکید قرار گرفته بود، ساخته شد. این مؤلفه‎ها شامل: «متناسب بودن محتوای مورد استفاده در طرح»، «متناسب بودن شیوه‎های اجرایی طرح»، «متناسب بودن شیوه‎های ارزیابی از طرح»، «متناسب بودن شیوه‎های پشتیبانی اداری و مدیریتی از طرح»، «اثربخشی طرح در ایجاد آداب و مهارت‎های زندگی اسلامی در دانش‎آموزان» و «هماهنگ بودن برنامه‎های طرح با نیازها و هدف‎های آموزگاران»، می‎شدند. پرسش‌نامه یاد شده براساس مقیاس لیکرت ساخته شد و برای اطمینان از روایی پرسش‌نامه از روایی محتوایی و صوری استفاده گردید؛ برای تعیین میزان پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد؛ بر این اساس، مقدار ضریب محاسبه ‎شده با آزمون آلفای کرونباخ برای کل گویه‎ها: 91/0 بود. نتایج نشان داد که از دیدگاه مجریان، این طرح موفقیت‎آمیز بوده است، اما نتایج تحلیل تک تک مؤلفه‎ها نشان داد که از دیدگاه مجریان، این طرح در زمینه مؤلفه سوم (متناسب بودن شیوه‎های ارزیابی از طرح) موفقیت نداشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Success in the Plan of the Implementation of the Islamic Rites and Life Skills Training Plan

نویسنده [English]

  • Fereidoon Yazdani
Department of education, university of Payame Noor, Hamedan province branch
چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the success of the implementation of the Islamic rites and life skills training plan. The research method was survey. The statistical population included all the implementers (principals and teachers) of the plan, the total number of whom was 223 in the academic year 2020-2021. Due to the small size of the population, the census method was used; accordingly, the views of all participants were tested through a researcher-made questionnaire, but only 149 questionnaires were completed and returned by the presenters, and therefore the final analysis was performed only on this number of samples. The questionnaire used in this project was based on 6 basic components of the plan. These components include: " appropriateness of the content used in the project", " appropriateness of project implementation methods", " appropriateness of project evaluation methods", " appropriateness of administrative and managerial support methods", "Effectiveness of the project in creating Islamic life rites and skills, and "coordination of project programs with the needs and goals of teachers." The questionnaire was based on the Likert scale, and content and face validity were used to ensure its validity; Cronbach’s alpha test was used to determine its reliability; Based on this, the value of reliability coefficient for all items: 0.91 was obtained. The results showed that from the implementers’ point of view, this plan was successful, but the results of component analysis showed that this plan was not successful in the third component (the appropriateness of the evaluation methods of the project).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Rites and Skills Education Plan
  • success rate
  • primary schools
  • teachers
  • principals
*قرآن کریم (1386)، ترجمه مهدی الهی‌قمشه‎‎ای، قم: نشر هم‎‎میهن.
1. آقاجانی، مریم (1381)، «بررسیتأثیر آموزش‎‎های مهارت‎‎های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان»، پایان‎‎نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه الزهرا، دانشکده روان‎‎شناسی و علوم تربیتی.
2. الیکایی‎‎لاشکی، ابوطالب و نورالدین کوچ‎‎پیده (1390)، ارائه راهکارهای آموزش طرح کرامت در مدارس ابتدایی، برگرفته از پایگاه اینترنتی:http://arvij.blogfa.com/post−21.aspx . (مورخه: 30/70/1391).
3. اوحدی، محمود؛ حسن مظاهری و محمود معافی (1391)، «اعتباربخشی راهنمای برنامه درسی آموزش آداب و مهارت‎‎های زندگی»، فصلنامه نوآوری‎‎های آموزشی، 11(44)، ص165−186.
4. برقی، رسول و ندا گروسی (1396)، «بررسی تأثیر آموزش آداب و مهارت‎‎های زندگی (طرح کرامت) بر سلامت روحی، روانی، اعتماد و عزّت‎‎نفس دانش‎‎آموزان دوره ابتدایی»، در مجموعه مقالات پنجمین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم‎‎تربیتی، روان‎‎شناسی، مشاوره و آموزش در ایران، تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
5. حقیقی، جمال؛ محمد موسوی، مهناز مهرابی‎‎زاده‎‎هنرمند و کیومرث بلشیده (1385)، «بررسی تأثیر آموزش مهارت‎‎های زندگی بر سلامت روانی و عزّت‎‎نفس دانش‎‎آموزان دختر سال اول متوسطه»، مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره3، س13، ش1، ص78.
6. حمیدی، فریده (1384)، «بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت‎‎های زندگی بر دختران نوجوان مناطق محروم کشور در اردوهای تابستانی»، مجله مطالعات زنان، س3، ش7.
7. رنج‎‎دوست، شهرام؛ لیلا علی‎‎زاده (1397)، «تأثیر آموزش مهارت‎‎های زندگی بر سلامت اجتماعی و خلاقیت پرستاران»، نشریه آموزش پرستاری، 7(3)، ص49−55.
8. قلاوندی، حسن و خسرو صفدری (1393)، «الگوی علی روابط بین مهارت‎‎های زندگی، خودکارآمدی جمعی و رضایت زندگی»، فرایند مدیریت توسعه، 28(94)، ص131−155.
9. کرد‎‎نوقابی، رسول و حسن‎‎پاشا شریفی (1384)، «تهیه و تدوین برنامه درسی مهارت‎‎های زندگی برای دانش‎‎آموزان دوره متوسطه تحصیلی»، فصلنامه نوآوری‎‎های آموزشی، 4(12) 2، ص11−34.
10. کریم‎‎زاده، اسماعیل؛ مرتضی شکوهی، مهراداد سیاه‎‎پشت، سیاوش روحانیان و ربیع سجادی (1389)، آموزش و آداب مهارت‎‎های زندگی اسلامی کتاب راهنمای معلم (چندپایه)، تهران: یادمان هنر اندیشه.
11. کریم‎‎زاده، اسماعیل؛ مرتضی شکوهی، مهراداد سیاه‎‎پشت، سیاوش روحانیان، ربیع سجادی و ملیحه پیغمبرزاده (1388)، آموزش آداب و مهارت‎‎های زندگی اسلامی، راهنمای معلم (پایۀ سوم)، تهران: یادمان هنر اندیشه.
12. محمدداودی، امیرحسین و کبری راستگو (1392)، «تأثیر عامل مدیریت در اجرای مطلوب طرح آموزش آداب و مهارت‎‎های زندگی اسلامی (طرح کرامت) در مدارس ابتدایی از دیدگاه معلمان زرندیه»، در مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین‎‎المللی حماسه سیاسی (با رویکردی بر تحولات خاورمیانه) و حماسه اقتصادی (با رویکردی بر مدیریت و حسابداری)، رودهن: دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
13. مرادحاصل، مهدی؛ اسماعیل کریم‎‎زاده، مهرداد سیاه‎‎پشت، حسن سعیدی و مریم بهارستانی (1386)، فعالیت‎‎های مکمل آموزش و پرورش دوره ابتدایی: مبانی، اهداف و اصول، تهران: رسانه تخصصی.
14. نوروزی‎‎کوهدشت، رضا؛ محمدجعفر مهدیان، علی بابایی، کبری رئوفی، زینب رجب‎‎زاده، و مرضیه کرم‎‎خانی (1399)، «بررسی تأثیر آموزش آداب و مهارت‎‎های زندگی اسلامی بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، سبک‎‎های هویتی و رشد اخلاقی دانش‎‎آموزان»، مجله پژوهش در دین و سلامت، 6(1)، ص116−130.
15. یوسفی‎افراکتی، ربابه و پروین صمدی (1396)، «میزان موفقیت برنامه‎درسی آداب و مهارت‎های زندگی اسلامی (طرح کرامت) برکسب مهارت حل مسئله دانش‎آموزان»، پژوهش در برنامهریزی درسی، 14(25)، پیاپی52، ص141−153.
16. Cimen, Nesrin; Kocyigit, sinan (2010). ), A Study on the Achievement Level of Social Skills Objectives and Outcomes in the Preschool Curriculum for Six Year Olds.
17. La Gerca, Annette Marie; Santogrossi, Daivid A. (1980). ), Social Skills Training with Elementary School Students: A Behavioral Group Approach. Journal of Consulting and Clinical Psychology, Vol. 48, No 2, 220−227.
18. Liao, W., Jiang, J., Yang, B., Zeng, X., & Liao, S. (2010). ), A Life−skills−based HIV/AIDS Prevention Education for Rural Students of Primary Schools in China: What Changed? What Have We Learned?. Biomedical and Environmental Sciences, 23(5), 409−419.
19. Mohammadzadeh, Marjan; Hamidin, Awang; Suriani, Ismail & Hayati Khadir, Shahr (2020). Improving coping mechanisms of Malaysian adolescents living in orphanages through a life skills education program: A multicentre randomized controlled trial. Asian Journal of Psychiatry, Volume 48, February 2020, 101892
20. Nam−gyeong, Gim (2021). ), Development of Life Skills Program for Primary School Students: Focus on Entry Programming. Computers, 10 (56). Pp. 1−17.
21. Rahmati, Bita; Adibrad, Nastaran; Tahmasian, Karineh; Saleh−e−Sadeghpour, Bahman (2010). The effectiveness of life skills training on social adjustment in children. Journal of Social and Behavioral Sciences 5 (2010) 870−874.
22. Straub, D. (1989). ), Validating instrument in MIS research. MIS Quarterly, 13(2), 147−170.
23. UNICEF (2016). Review of the Life Skills Education Program: A Report Published by UNICEF and Partners in 2016; National Institute of Education, UNICEF: New York, NY, USA, 2016; Available online: https://www.unicef.org/maldives/reports/review−life−skillseducation−programme (accessed on 19 February 2021).