تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر عزت نفس و پریشانی روانی زنان معتاد با تأکید بر مفاهیم نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

2 گروه روانشناسی، دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

3 گروه روانشناسی، استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت ، ایران

چکیده

این مقاله با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر عزت نفس و پریشانی روانی زنان معتاد انجام شد. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون−پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل همه معتادان زن (34 نفر) مراجعه‌کننده به مراکز درمان اعتیاد شهرستان رودسر در سال 1395 بود که از میان آنها، 24 زن معتاد که بیشترین نمره پریشانی روانی و کمترین نمره عزت ‌نفس را کسب کرده بودند، به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) گمارده شدند. سپس، آموزش مهارت‌های زندگی با استفاده از مفاهیم و آموزه‌های نهج‌البلاغه گردآوری، تدوین و طی 10 جلسه 90 دقیقه‌ای برای گروه آموزش داده شد؛ درحالی‌که گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. در پایان، هر دو گروه به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که ارتباط مثبت معناداری بین مفاهیم نهج‌البلاغه و عزت ‌نفس و رابطه منفی معناداری بین مفاهیم نهج‌البلاغه و پریشانی روانی وجود دارد. بنابراین، آموزش مهارت‌های زندگی با تأکید بر مفاهیم نهج‌البلاغه به کاهش پریشانی روانی و افزایش عزت‌ نفس در گروه آزمایش منجر شده است؛ ولی این نتیجه درباره گروه کنترل به‌دست نیامد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Teaching Life Skills on Self-Esteem and Psychological Distress of Addicted Women, with an Emphasis on Nahj al-Balagha Concept

نویسندگان [English]

  • Mohammadjavad Aghajani 1
  • Bahman Akbari 2
  • lyla moghtader 3
1 Educator in Department of Psychology/ Islamic Azad University /
2 Department of Psychology, Associated professor, Islamic Azad University, Rasht, Iran
3 Department of Psychology, Assistant professor, Islamic Azad University, Rasht, Iran
چکیده [English]

The present article aims at examining the effect of teaching life skills on self-esteem and psychological distress of addicted women, with emphasis on Nahj al-Balagha concepts. This research design was of pre-test/post-test type with a control group. The statistical society was composed of all addicted women referring to Addiction Treatment Centers of Rudsar city on 2016. Among them, 24 women who achieved the lowest score in self-esteem and highest score in psychological distress were selected through random selection and assigned into experiment group (12 subjects) and control group (12 subjects). Then, teaching life skills with an emphasis on Nahj al-Balagha concepts were gathered and taught during ten sessions (90 minute each) for the experiment group, whereas the control didn’t receive any teaching. At the end, both groups responded the related questionnaires. The result of covariance analysis showed that there is a meaningful positive relationship between teaching concepts of Nahj al-Balagha and self-esteem (p<0/005), and a meaningful negative relationship between teaching concepts of Nahj al-Balagha and psychological distress (p<0/005). Therefore, teaching life skills with an emphasis on Nahj al-Balagha concepts had a significant role in increasing self-esteem and decreasing psychological distress in addicted women

کلیدواژه‌ها [English]

  • teaching life skills
  • Nahj al-Balagha
  • self-esteem
  • psychological distress
  • addicted women
* نهج‌البلاغه.
آقاجانی، محمدجواد (1390)، اثربخشی آموزش سرسختی روان‌شناختی بر عزت نفس و سازگاری معتادین مرد شهرستان رودسر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد تنکابن.
آقاجانی، محمدجواد و لیلا مقتدر (1393)، مقدمه‌ای به اصول بهداشت روانی، تهران: سروا.
آقاجانی، محمدجواد؛ بهمن اکبری و مژینه سادات میرارض‌گر (1394)، «ارتباط رفتار دعا کردن و سرسختی روان‌شناختی با سلامت عمومی سالمندان بازنشسته»، مجموعه مقالات دومین کنگره بین‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی، قم: مؤسسه سفیران فرهنگی مبین.
حسن آبادی، حسین (1385)، «اثربخشی گروه درمانی معنوی مذهبی بر عزت نفس زندانیان مرد زندان مرکزی مشهد»، پ‍ژوهش‌های مشاوره، س1، ش2، ص49−69.
خدایاری‌فرد، محمد (1389)، «کاربرد مثبت‌نگری در روان‌درمانگری با تأکید بر دیدگاه اسلامی»، روان‌شناسی و علوم تربیتی، س5، ش1، ص140−164.  
رحیمیان‌بوگر، اسحاق (1392)، «مطالعه اثربخشی آموزش نهج‌البلاغه بر ارتقای سلامت روان دانشجویان»، پژوهشنامۀ نهج‌البلاغه، س1، ش1، ص75−84.
رحیمیان بوگر، اسحاق و علی سنایی (1391)، «تأثیر حکمت‌های نهج‌البلاغه بر بهبود ابعاد سلامت عمومی دانشجویان»، اسلام و روان‌شناسی، س6، ش11، ص7−36.
عبادی، ندا (1388)، «بررسی اثربخشی آموزش مثبت‌نگری با تأکید بر آیات قرآن بر افزایش امید به زندگی زنان مطلقه شهر اهواز»، یافته‌های نو در روان‌شناسی، س4، ش10، ص71−84.
عزیزی، علیرضا؛ آزاده میرزایی و جمال شمس (1389)، «بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار»، مجله حکیم، دوره 13، ش1، ص11−18.
غفوریان نوروزی، پریسا؛ بهرامعلی قنبری هاشم‌آبادی و حسین حسن‌آبادی (1392)، «مقایسه اثربخشی گروه درمانی با رویکرد وجودی و معنوی بر عزت نفس و اضطراب زنان مطلقه»، پژوهش‌های مشاوره، س12، ش47، ص82−99. 
قنبری، زهرا و محمود گودرزی (١٣٨٧)، «اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد معنادرمانی بر ارتقای سلامت عمومی زنان آسیب دیده از زلزله»، تحقیقات زنان، س2، ش4، ص57−66.
قندهاری، لیلا (1392)، اثربخشی گروه درمانی معنوی−مذهبی بر افزایش عزت نفس و معنویت دانشجویان مهاجر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
شعاع‌کاظمی، مهرانگیز و مهرآور مؤمنی جاوید (1390)، «بررسی مقایسه‌ای رابطه رفتار جرأت‌مندانه، عزت نفس و جهت‌گیری مذهبی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، س19، ش12، ص169−190.
مطهری، مرتضی (1375)، انسان و مذهب، قم: صدرا.
نورانی، امیرحسین؛ محمدمهدی شمسائی و محمدباقر صابری (۱۳۹۳)، «اثربخشی آموزش مهارت‌های معنوی مبتنی بر قرآن بر عزت نفس مبتلایان به ام.اس.»، اولین همایش ملی علوم تربیتی و روانشناسی معنویت و سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر گز.
وزیری، شهرام و فرح لطفی (1391)، «سبک‌های هویت و پریشانی روانی»، اندیشه و رفتار، دوره 7، ش26، ص76−77.
Alavi, H.R., (2011), “The Role of Self-esteem in Tendency Towards Drugs, Theft and Prostitution”, Addict & Health, 3 (3), 119-124.
Anderson, S., et. al., (2011), “The Psychometric Properties of the K10 and K6 Scales in Screening for Mood and Anxiety Disorders in the African Stress and Health Study, International Journal Methods Psychiatr Research, 20 (4), 215-223.
Andrews, G., Slade T., (2001), “Interpreting Scores on the Kessler Psychological Distress Scale (k10)”, Australian and New Zealand Journal of Public Health, 25, 494-497.
Awan, S., Sitwat A., (2014), “Workplace Spirituality, Self-esteem, and Psychological Well-being Among Mental Health Professionals”, Pakistan Journal of Psychological Research, 29 (1), 125-149.
Black, D., (1998), “Peer Helping/Involvement: An Efficacious Wayto meet the Challenge of Reducing Alcohol, Tobacco, and Other Drug Use Among Youth”, Journal of School Health, 68: 87-93.
Coppersmith, S., (1967), The Antecedents of Self-esteem, san Francisco:
 W.H. Freeman.
Daughters, B., et. al. (2009), “Distress Tolerance and Early Adolescent Externalizing and Internalizing Symptoms:The Moderating Role of Gender and Ethnicity”, Journal of Behaviour Research and Therapy, 47, 198-205.
Drapeau, A., et. al, (2010), “A Life-Course and Time Perspective on the Construct Validity of Psychological Distress in Women and Men. Measurement Invariance of the K6 Across Gender”, BMC Medical Research ethodology, 10 (68), 10-68.
Ghodrati, F., (2016), “The Importance of Self-Esteem in Islam and Its Impact on Physical and Mental Health”, Scholars Journal of Applied Medical Sciences, 4 (5), 1566-1569.
John Hopkins University, (2006), “Girls and Alcohol”, The National Center on Addiction and Substance Abuse at Columbia University.
Kawa, M.H., Shafi, H., (2015), “Evaluation of Internet Addiction and Psychological Distress Among University Students”, Specialty Journal of Psychology and Management, 1 (0), 17-23.
Keough, E., et. al. (2010), “Anxiety Symptomatology: The Association with Distress Tolerance and Anxiety Sensitivity”, Journal of Behavior Therapy, 41, 567-574.
Kessler, R.C., et. al, (2002), “Short Screening Scales to Monitor Population Prevalences and Trends in Non-Specific Psychological Distress”, Psychological Medicine, 32, 959-976.
Kidwai, R., et. al., (2014), “The Effect of Spirituality and Religious Attendance on the Relationship Between Psychological Distress and Negative Life Events”, Social Psychiatry Psychiatr Epidemiology, 49 (3), 487-497.
Marshall-Berenz, C., et. al., (2011), “Impulsivity and Alcohol Use Coping Motives in a Trauma-Exposed Sample: The Mediating Role of Distress Tolerance”, Journal of Personality and Individual Differences, 50, 588-592.
Mitrovic, M., et. al., (2013), “Personality Traits and Global Self-Esteem of Alcohol Addicts”, Journal of Procedia - Social and Behavioral Sciences, 127, 255-259.
Momtazi, S., Rawson, R., (2010), “Substance Abuse Among Iranian High School Students”, Current Opinion in Psychiatry, 23 (3), 6-221.
Ostuki, T., (2003), “Subset Use, self-esteem, and Depression Among Asian-American adolescent”, Journal of Drug Education, 33 (4), 369-390.
Reid, P., et. al. (2012), “Comorbidity Between Psychological Distress and Drug Use Among Patientsin Treatment Centres in Jamaica: Implication for Policies and Programme Design”, Texto Contexto Enferm, Florianópolis, 21 (Esp), 40-133.
Ribero, P., (2007), “Relationship Between Optimism, Disease Variables, and Health Perception and Quality of Life in Individuals with Epilepsy”, Journal of Epilepsy Behavior, 11, 33-38.
Robert, W., (2005), “Stretching/Toning, Aerobic Exercise Increase Older Adults Self-Esteem”, Journal of Behavioral Medicine, 28 (4), 94-385.
Salameh, P., et. al., (2015), “Addiction and Sychological Distress Among University Students in Lebanon: The Moderating Effect of Gender”, Journal of Addiction Medicine& Therapy, 3 (1), 1-6.
Tsai, W., et al. (2009), “Peer Pressure, Psychological Distress and the Urge to Smoke”, International Journal of Environmental Research and Public Health, 6, 1799-1811.
Trzesniewski, H., (2008), “Do Today’s Young People Really Think They are so Extraordinary? An Examination of Secular Trends in Narcissism and Self-Enhancement”, Psychological Science, 19, 181-188.
Uba, I., (2013), “Effect of Self-Esteem in the Relationship between Stress and Substance Abuse among Adolescents: A Mediation”, International Journal of Social Science and Humanity, 3 (3), 214-217. 
Ungless, A., et. al. (2010), “Effects of Stress and Aversion on Dopamine Neurons: Implications for Addiction”, Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 35, 151-156.
Vidya, C., et al. (2016), “Spirituality And its association with Psychological Distress in Cancer Patients Attending a Tertiary Care Hospital in Bangalore, India. International”, Journal of Community Medicine and Public Health, 3 (7), 1812-1815.
Vincent, M., (2015), “Diagnosing and Treating Addictions An Integrated Approach to Substance Use Disorders and Concurrent Disorders”, Canadian Journal Addiction, 6 (3), 1-36.
Weissman, M., Boyle,. (2000), “Women and Addiction: Treatment Issues and Innovative Program Models”, The National Abandoned Infans Assi Stance Resource Center, 10 (1), 17-20.
Wu, C., et al., (2014), “Multi-dimensional Self-Esteem and Substance Useamong Chinese Adolescents”, Journal of Prevention, and Policy, 9 (42), 1-8