بررسی دلالت‌های تربیتی اندیشه‌های دینی کی‌یرکگور براساس اندیشه استاد مطهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور

چکیده

در اندیشه کی‌یرکگور، تربیت دینی فرایندی است که مبنای آن درونی بودن ایمان و هدف نهایی‌اش حضور در پیشگاه خداوند است که به کمک حادثه‌ای فوق‌العاده به نام جهش ایمانی حاصل می‌شود؛ ضمن اینکه وی بر آگاهی توأم با آزادی فرد در انتخاب اعتقادات خویش به دور از هر جبر و تحمیلی تأکید می‌کند.
یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد با این که جهش ایمانی و درونی بودن ایمان (و عدم امکان تحمیل آن از بیرون) مورد وفاق هر دو اندیشمند است و هر دو تأکید دارند که ایمانی پایدار است که دستاورد آزادی فرد در انتخاب آموزه‌های اعتقادی خویش باشد، شهید مطهری معتقد است جهش ایمانی برای همگان امکان‌پذیر نیست و تنها برای تعداد اندکی از خواص اتفاق می‌افتد که مورد عنایت الهی قرار گرفته‌اند و تعمیم آن به همه انسان‌ها ایمان را به مفهوم کلی و مبهم و تا حدودی دست‌نیافتنی تبدیل می‌کند.
ایمان در اندیشه کی‌یرکگور بیشتر از ایمان شهودی به ایمان احساسی شبیه است و این در حالی است که جایگاه شک، شک موقت و نه شک دائم، در اندیشه استاد مطهری اهمیت خاصی دارد. در مقوله ارتباط با دیگران و ایمان، استاد مطهری در نقطه مقابل کی‌یرکگور است و دیگران را از مقوله ایمان جدا نمی‌داند و بر این باور است که داشتن درد خلق به نوعی همان درد حق داشتن است و سیر به‌سوی خدا بر پایه‌ای از رابطه با انسان‌های دیگر بنا شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Educational Denotations of Kierkegaard’s Religious Ideas Based on Master Mutahhari’s Thought

نویسنده [English]

  • mahmoud sharafi
چکیده [English]

In Kierkegaard’s thought, religious education is a process whose foundation is the internality of the faith and whose ultimate goal is presence before God, which is achieved through an extraordinary event called “leap of faith”. Besides, Kierkegaard emphasizes on the individual’s awareness along with his freedom in choosing his own beliefs away from any compulsion and imposition.
The findings of research show that although leap of faith and internality of faith (and its not being imposed from the outward) is agreed upon by both thinkers, and both stress that the faith is stable if it is achieved through the individual’s freedom in choosing his doctrinal teachings, Martyr Mutahhari maintains that leap of faith is not possible for everybody and is experienced by certain persons who have been favored by God, and that extending it to all human beings turns the ‘faith’ into a general, ambiguous and somewhat inaccessible concept.
In Kierkegaard’s thought, faith is more similar to emotional faith than intuitive faith, and this is while the position of doubt – temporary doubt, not the perpetual one – in Master Mutahhari’s thought is of special importance. Regarding the relationship with others and faith, Master Mutahhari is in opposite position to Kierkegaard, and does not regard others separate from faith, believing that feeling responsibility for the people is somehow the same as feeling responsibility for God, and going towards God is based on the relationship with other human beings.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious education
  • Kierkegaard
  • Master Mutahhari
  • fideism
  • presence before God

مراجع

  1.  

    1. امامی، مجید (1385)، «دیالکتیک یا حرکت به سوی مطلق»، روزنامه ایران، سال سیزدهم، شماره 3559.

    2. اصغری، محمد (1388)، «رابطه آشتی‌ناپذیر "عقل" و "ایمان" در اندیشه سورن کی‌یرکگور»، نشریه حکمت و فلسفه، دوره 5، شماره 3 (پیاپی 19)، ص103−116.

    3. بست، جان (1377)، روش‌های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری، ترجمه حسن پاشا شریفی و نرگس طالقانی، تهران: رشد.

    4. جمال‌پور، بهرام (1371)، انسان و هستی، تهران: هما.

    5. خالق خواه، علی؛ طاهره جاویدی کلاته جعفر آبادی؛ طاهره شعبانی ورکی و مسعود بختیار جهانگیر (1391)، «تربیت دینی براساس باورهای متناقض نمای کی‌یرکگور»، پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت (علوم انسانی)، سال دوم، شماره 1 (پیاپی 3)، بهار و تابستان، ص65.

    6. دلاور، علی (1378)، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران: رشد.

    7. رحیم‌پور، فروغ السادات (1384)، «رابطه خدا و انسان از دیدگاه حضرت امام خمینی و کی‌یرکگارد، نشریه مقالات و بررسی‌ها، دوره 38، شماره 77 (2)، ص141−168.

    8. سروش، محمد (1381)، آزادی، عقل، ایمان، تهران: دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.

    9. شعاری‌نژاد، علی‌اکبر (1377)، فلسفه آموزش و پرورش، تهران: امیرکبیر.

    10. صفار حیدری ثابت، حجت (1379)، بررسی و نقد قلمرو و معنای آزادی در اندیشه یکارل یاسپرس و دلالت‌های تربیتی آن، رساله دکتری تعلیم و تربیت، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.

    11. فلاورز، سارا (1381)، اصلاحات، ترجمه رضا یاسائی، تهران: ققنوس.

    12. قراملکی، احد فرامرز (1383)، استاد مطهری و کلام جدید، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

    13. لگنهاوزن، محمد (1374)، «ایمان‌گرایی»، مجله نقد و نظر، ترجمه محمد موسوی، شماره 3 و 4.

    14. مطهری، مرتضی (1374)، مجموعه آثار، ج3، تهران: صدرا.

    15. ______ (1361)، شناخت در قرآن، تهران: انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

    16. ______ (1370)، انسان کامل،تهران: صدرا.

    17. ______ (1372)، انسان در قرآن، تهران: صدرا.

    18. مک کواری، جان (1377)، فلسفه وجودی، ترجمه محمدسعید حنائی کاشانی، تهران: هرمس.

    19. نصری، عبدالله (1376)، سیمای انسان کامل از دیدگاه مکاتب، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

    20. وارنوک، مری (1379)، اگزیستانسیالیسم و اخلاق، ترجمه مسعود علیا، تهران: ققنوس.

    21. وال، ژان (1357)، اندیشه هستی،ترجمه باقر پرهام، تهران: طهوری.

    22. ورنو، روژه و ژان وال (1372)، پدیدارشناسی و فلسفه‌های هست بودن،ترجمه یحیی مهدوی، تهران: خوارزمی.

    23. Kierkegaard, S., (1971), ConcludingUnscientificPostscript, Trans: Swenson and Lowfie.prinston University Press.

    24. Kierkegaard, S., (2009), Kierkegaard: Concludingunscientificpostscript. Cambridge University Press.

    25. Kierkegaard, S., & Lowrie, W., (1957), Theconcept of dread (p. 38). Princeton, NJ: Princeton University Press.

    26. Sahakin, W.S., (1968), Historyofphilosophy, New York: Barnes and Nobel Company.

    1. 27.  Theunissen, M., (2005), Kierkegaard'sconceptofDespair, Austrailia: University of New England.

    28. Wahl, J. A., (1969), Philosophiesofexistence: AnintroductiontothebasicthoughtofKierkegaard, Heidegger, Jaspers, Marcel, Sartre. Trans:F.M.Lory.New York: Rutledge.

     

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار