بررسی آزادی آکادمیک در غرب معاصر و نقد مبانی آن از دیدگاه متفکران معاصر مسلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی، دانش آموخته دکتری فلسفه تعلیم و تربیت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و مدرس دانشگاه فرهنگیان (نویسنده مسئول)

2 دکترای تخصصی، دانشیار گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

3 دکترای تخصصی، استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

این مقاله با تبیین تاریخچه، خاستگاه و رویکردهای آزادی آکادمیک در غرب معاصر، به بررسی و نقد مبانی آن می‎پردازد. بدین منظور از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شد. از میان دسته‌بندی رویکردهای تجویز آزادی‎ آکادمیک، دسته‌بندی بروبیکر در سه رویکرد (معرفت‎شناختی، سیاسی، اخلاقی) توصیف و پژوهش در دو زمینه اسناد (بیانیه‌ها و لوایح حقوقی) و دیدگاه‎های صاحب‎نظران (جان‎دیویی، برتراند‎راسل، جان سرل، استنلی فیش، دونا ایبن و ریچارد رورتی) پیگیری شد. جمع‌بندی تعاریف و تجویز‎ها، نتایج نشان داد: آزادی و عدالت، علم و خیر جمعی، بارزترین مبانی غرب در بنای آزادی ‎آکادمیک است. این مبانی که متأثر از پیش‎فرض‎های فلسفی برگرفته از امانیسم است، با استمداد از نظرات متفکران معاصر مسلمان مورد نقد قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating Academic Freedom in the Contemporary West and Criticizing its Foundations from the Perspective of Contemporary Muslim Thinkers

نویسندگان [English]

  • mohammadebrahim Qaderi Moghaddam 1
  • Mahmood Nowzari 2
  • Mohammad Shojaiyan 3
1 Specialized PhD, PhD Graduate in Philosophy of Education in Research Center of Seminary and University, Educator in Farhangiyan University
2 Associate Professor in Department of Educational Sciences, Research Center of Seminary and University
3 Specialized PhD, Assistant Professor in Department of Political Sciences, Research Center of Seminary and University
چکیده [English]

This article explains the history, origin, and approaches to academic freedom in the contemporary West to investigate and review its foundations. For this purpose, a descriptive and analytical method was used. From the category of approaches to the prescription of academic freedom, the Brubaker classification in three approaches (epistemological, political, and ethical) to description and research in two areas of documentation (statements and legal bills) and scholars’ views (John Dewey, Bertrand- Russell, John Searle, Stanley Fish, Donna Ibn and Richard Rorty) were pursued. In concluding definitions and prescriptions, the results showed that freedom and justice, science and goodwill are the most prominent principles of the West in the construction of academic freedom. These foundations, influenced by the philosophical assumptions of humanism, were criticized by the views of contemporary Muslim thinkers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic freedom
  • contemporary West
  • contemporary Muslim thinkers
  1. قرآن کریم ترجمه آیت‌الله مکارم شیرازی.
  2. 1. برت، آرتور (1369)، مبادى مابعد الطبیعى علوم نوین، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران: علمى و فرهنگى.

    2. جمشیدی، مهدی (1391)، «نقدهای علامه مطهری به مبانی و مبادی علوم انسانی سکولار»، کیهانفرهنگی، دی، بهمن و اسفند، شماره‌های 313−314−315.

    3. جوادی آملی، عبدالله (1372)، انسان در اسلام. چ1، قم: انتشارات فرهنگی رجاء.

    4. ح‍رع‍املی‌، م‍ح‍م‍دب‍ن‌ ح‍س‍ن (1412)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: موسسه آل‌البیتb لاحیاء‌التراث.

    5. حسنی، حمیدرضا و همکاران (1390)، علم دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    6. دیویس، تونی (1378)، اومانیسم، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: انتشارات‌ نشر مرکز.

    7. رمضانی، علی (1387)، «سکولاریسم علمی در غرب»، مجله معرفت، شماره 132.

    8. سفیدخوش، میثم (1396)، ایده دانشگاه، تهران: انتشارات حکمت.

    9. شاینر، لاری (1383)، مفهوم سکولار شدن در پژوهش‌های تجربی، در کتاب چالش‌های دین و مدرنیته، ترجمه و تألیف‌: سیدحسین سراج زاده، تهران: طرح نو.

    10. شجاعى‌زند، علیرضا (1381)، عرفى شدن در تجربه مسیحى و اسلامى، تهران: بارز.

    11. طباطبایی، محمدحسین (1344)، تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    12. گلشنى، مهدى (1377)، از علم سکولار تا علم دینى، تهران: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى.

    13. مگی، برایان (1386)، سرگذشت فلسفه، ترجمه حسن کامشاد، تهران: نشر نی.

    14. نقیب العطاس، سیدمحمّد (1374)، اسلام و دنیوى‌گرى، ترجمه احمد آرام، تهران: مؤسسه اسلامى دانشگاه تهران.

    15. واعظی، احمد (1382)، «اسلام و لیبرالیسم»، بازتاب اندیشه، شماره 46.

    16. AAUP, Reports & Publications: Academic Bill of Rights  (December 2003), Retrieved 9 October 2016.

    17. Bertrand, Russell (1954), Human Society in Ethics and Politics, London: Allen & Unwin.

    18. Bowers, C. A., (1974), Cultural literacy for freedom: An existential perspective on teaching, curriculum and school policy, Eugene, OR: Elan Publishers.

    19. Brubacher John S., (1977), On the Philosophy of Higher Education, Jossey-Bass Publisher, San Francisco

    20. Dewey John (1902), "Democracy in Education," The Elementary School Teacher, Vol. 12, No. 4.

    21. Dewey John (January 1902), “Academic Freedom”, Educational Review, pp. 1-14.

    22. Rorty, Richard (1994), “Does Academic Freedom Have Philosophical Presuppositions?” Academe, ERIC, Vol. 80, No.6, pp. 52-63, Nov-Dec.

    23. Russell, Bertrand (1925), What I Believe, London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co..., Reprinted in BW.

    24. Stanley, Fish (2014), Versions of Academic Freedom: From Professionalism to Revolution, University of Chicago Press (October 23).

    1. 25.  Sorabji, Richard (2005), The Philosophy of the Commentators, 200–600 AD: Psychology (with Ethics and Religion), page 11. Cornell University Press.