تأثیر تغذیه بر تربیت معرفت انسانی: تحلیل دینی−فلسفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه

چکیده

هدف این پژوهش تبیین تأثیر تغذیه به‌عنوان یکی از عوامل غیر معرفتی بر معرفت انسانی است که بر مبنای تحلیل دینی−فلسفی صورت می‌گیرد و از روش تحلیلی توصیفی استفاده می‌کند.
یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد که ارتباط متقابل نفس و بدن و اتحاد آن دو از یک سو و تأثیر خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها بر بدن از سوی دیگر، زمینه تأثیر و تأثر بین نفس و بـدن را فراهم می‌آورد. بنابراین هرگاه زمینه تغذیۀ حرام یا حلالی از‎ ناحیه‎ بدن به‎‌وجود‎ آید‎،ماهیت غذا، نفس انسان را مطابق ماهیت غذا در جهت خاصی سوق می‌‌دهد. در نتیجه، تغذیه ناپاک و حرام سبب از دست دادن استعداد کافی برای کسب معرفت صحیح می‌گردد. همچنین غذا‎ به‌عنوان شیئی مادی در تغییر وضعیت بدن و به تبع آن در موقعیت مغز و اعصاب، به‌عنوان ابزار ادراکی بدن نقش مهمی ایفا می‌کند که تغییر وضعیت این ابزار ادراکی‎ در شکل‌گیری معرفت انسانی‎ نقش‎ مؤثری دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Nutrition on Human Knowledge Education: a Religious-Philosophical Analysis

نویسنده [English]

  • عابدین درویش پور
استادیار دانشگاه
چکیده [English]

The purpose of this study is to explain the effect of nutrition as one of the non-cognitive factors affecting the human knowledge, which is based on religious-philosophical analysis through a descriptive-analytical method. The findings of this study show the relationship between soul and body and their union on the one hand and the effect of food and drink on the body on the other hand provides the ground for mutual influence between the soul and the body. Therefore, whenever the religiously illicit or licit nutrition comes from the body area, the nature of food directs the human soul in a specific direction and in accordance with the nature of the food. Accordingly, illicit nutrition causes one to lose his talent for acquiring right knowledge.
Also, the food, as a material object, plays an important role in changing the position of the body and, consequently, in the position of the brain and nerves, as a perceptual tool of the body, and a change in this tool plays an important role in formation of human knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nutrition
  • epistemological education
  • body
  • soul
  • philosophical religious method
 
*قرآن کریم
1. ابن‌سینا،حسین بن عبدالله (١٣95‎)، شـرح الاشارات والتنبیهات، چـاپ‎ هفتم، تحقیق: حسن حسن‌زاده آملی، قم: بوستان کتاب.
2. ــــــ‎ (1398)، قانون در طب، ج١، چـاپ‎ بیست‌ویکم، تهران: سروش.
3. اخـوان الصـفا (١٣96)، رسائل اخوان الصفا و خلان الوفاء، قم: نشر میراث مکتوب.
4. ثقفی تهرانی، محمد (1389)، تفسیر روان جاوید، چاپ سوم، تهران: انتشارات برهان.
5. حرانی، ابن شعبه حسن بن علی (1387)، تحف العقول عن آل الرسول، ترجمه: احمد جنتی، قم: چاپ و نشر بین‌الملل.
6. حـجازی، سـیدمهدی (1394)، درر الأخبار (فی فضائل الائمه الأطهارb)، مترجم: عباس‌علی بختیاری، تهران: معبود.
7. حسن‌زاده آملی‎، حسن (١٣95)، اتحاد عـاقل بـه معقول، چاپ پنجم، قم: بوستان کتاب.
8. جوادی آملی، عبدالله (١٣97)، رازهـای نـماز، چاپ‎ بیست‌وپنجم، قم: اسراء‎.
9. ــــــ (١٣93)، شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، چاپ یازدهم، قم: اسراء.
10. خمینی، روح الله (1392)، تحریرالوسیله، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.
11. دیلمی ،حسن بن محمد (1392)، ارشاد القلوب، تحقیق: سید‌هاشم میلانی، قم: انتشارات اسوه.
12. سبزواری، ملاهادی (1391)، شرح منظومه، تحقیق: یحیی انصاری، قم: بوستان کتاب.
13. شه‌گلی، احمد (١٣98‎)، «اوصاف بدن مثالی در حکمت متعالیه و آموزه‌های دینی»، فصلنامه حکمت اسلامی، ش3.
14. عسکری، مرتضی (١٣٨9)، طب الرضا و طب الصـادق، مترجم: کـاظمی خلخال، تهران: دنیای کتاب.
15. صدوق، ابـن بـابویه محمد بن علی (١394)، من لا یحضره الفقیه، مترجم: سیدصدرالدین بلاغی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
16. کـلینی، مـحمد بن یعقوب (1390)، الکافی‎، چاپ‎ پنجم، مترجم: حسین استاد ولی، تهران: دارالثقلین.
17. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1391)، تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
18. طبرسی، فضل بن حسن (1390)، مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، قم: بیان جوان.
19. طیب، سیدعبدالحسین (1390)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلام.‎
20. ملاصدرا، صدرالدین محمدبن‌ابراهیم (1397)، الحـکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعۀ، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
21. ــــــ (١394)، الشواهد الربوبیة‎، قم : بوستان کتاب.
22. ــــــ (1392)، اسرار الایات، مترجم: محمد خواجوی، تهران: نشر مولی.
23. مجلسی، محمدباقر (1393)، بـحارالانـوار‎، تهران: اسلامیه.
24. مطهری، مرتضی (1391)، مجموعه آثار، ج3، تهران: صدرا.
25. ــــــ‎ (١٣95)، اصـول فـلسفه و روش رئالیسم‎، قم: صدرا.
26. مولوی، محمد جلال الدین (1396)، مثنوی معنوی، تهران: نشر بیهق.
27. ملحوجی، سپیده (1399)، «تأثیر حلال و پرهیز از غذاهای حرام بر سلامت جسمی، روانی، اخلاقی انسان از دیدگاه قرآن، سنت ائمه اطهارb»، فصلنامه علمی پژوهشی طب و قرآن، دوره 5، شماره3.
28. یوسفی، مهدی (1393)، «اهمیت و جایگاه طعام از منظر قرآن کریم»، مجله اسلام و سلامت، ش1.
29. Ibn Sina, Hussein Ibn Abdullah, (‎95‎), Explanation of Signs and Prophecies, research; Hassan Hassanzadeh Amoli, Qom: Book Garden, Seventh Edition. (1398), Law in Medicine, Volume, Tehran: Soroush, twenty−first edition.
30. (2016), Theology of Salvation, translation; Yahya Yathribi, Qom: Book Garden.
31. Al−Safa Brotherhood (1396), Letters of Al−Safa Brotherhood and Khalan Al−Wafa, Qom: Publication of Written Heritage.
32. Saghafi Tehrani Mohammad, (2010) Tafsir Ravan Javid, Tehran: Borhan Publications, Third Edition
33. Harani, Ibn Shuba Hassan Ibn Ali, (1387), The Gift of the Minds to the Prophet, translated by Ahmad Jannati, Qom: International Publishing.
34. Hejazi, Seyyed Mehdi (1394), in the news (in the virtues of the pure Imams), translator: Abbas Ali Bakhtiari, Tehran: God.
35. Hassanzadeh Amoliyeh, Hassan, (1995), The Union of the Wise and the Reasonable, Qom: Book Garden, Fifth Edition.
36. Javadi Amoli, Abdullah (1397), Secrets of Prayer, Qom: Esra'a, twenty−fifth edition.
37. (93),  The flourishing of reason in the light of Hosseini movement, Qom: Esraa, 11th.
38. Khomeini, Ruhollah, 2013, Tahrir al−Wasila, Tehran: Imam Khomeini Publishing House.
39. Dailami, Hassan Ibn Mohammad, (2013), Guidance of the Hearts Research; Seyyed Hashem Milani, Qom: Aswa Publications.
40. Sabzvari, Mollahadi, (2012), description of the system, research; Yahya Ansari, Qom: Book Garden.
41. Shehgoli, Ahmad, (1998), Attributes of the Exemplary Body in Transcendent Wisdom and Religious Teachings, Islamic Wisdom Quarterly, Vol.
42. Askaria, Morteza (1389), Medicine of Satisfaction and Medicine of the Righteous, translator; Kazemi Khalkhal, Tehran: Book World.
43. Har Ameli, Mohammad Hassan, (2008), Shiite means, Tehran: Islamic Publications.
44. Saduq, Ibn Babawiyyah Muhammad ibn Ali, (4394), from whom the jurisprudent is present, translator; Seyyed Sadr al−Din Bolaghi, Tehran: Islamic Library.
45. Klini, Muhammad ibn Ya'qub, (1390), Al−Kafiya, translator; Hossein Ostad Vali, Tehran: Dar al−Thaqalin, fifth edition.
46. Tabatabai, Seyed Mohammad Hossein, (2012), Tafsir Al−Mizan, Qom: Islamic Publications Office
47. Tabarsi, Fadl Ibn Hassan, (2011) Majma 'al−Bayan, translated by Mohammad Bistoni, Qom: Bayan Javan.
48. Tayyib, Sayyid Abdul Hussein (1390), Atib al−Bayyan fi Tafsir al−Quran, Tehran: Islamic Publications, second edition.
49. Mulla Sadra, Sadr al−Din Muhammad ibn Ibrahim, (1397), The Transcendent Wisdom in the Four Journeys, Tehran: Sadra Islamic Wisdom Foundation.
50. ,(1394) The Evidence of Godliness, Qom: Book Garden.
51. (2013), Secrets of Verses, Translator; Mohammad Khajavi, Tehran: Molly Publishing.
52. (2016),  Origin and Resurrection, translation; Mohammad Zabihi, Qom: Ishraq Publications.
53. Majlisi, Mohammad Baqir (1393), Bahara Al−Anwar, Tehran: Islamieh.
54. Motahari, Morteza (2012), Collection of Works, Volume 3, Tehran: Sadra.
55. (95), Principles of Philosophy and Method of Realism, Qom: Sadra.
56. Molavi, Mohammad Jalaluddin, (1396), Masnavi Manavi, Tehran, Bayhaq Publishing.
57. Malhouji, Sepideh, (1399), The effect of halal and abstinence from forbidden foods on physical, mental and moral health of human beings from the perspective of the Qur'an, the tradition of the Imams (AS), Journal of Medicine and the Qur'an Volume 5, Number 3.
58. Yousefi, Mehdi 1393, The importance and status of food from the perspective of the Holy Quran, Journal of Islam and Health Vol.