شناسایی عناصر و مؤلفه‎های برنامه درسی دین و زندگی مبتنی بر دیدگاه ماورای فردی؛ یک مطالعه کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیرت آموزش عالی ،رودهن،دانشگاه ازاد اسلامی ،رودهن،ایران

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

3 برنامه ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحدرودهن

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی عناصر و مؤلفه‎های برنامه درسى دین و زندگى مبتنى بر دیدگاه ماوراى فردى در دوره متوسطه دوم بود.‎ روش این پژوهش از نظر هدف، توسعه‎ای−کاربردی و از نظر نوع روش، تحلیل محتوى مبتنى بر کدگذارى سـه مرحله‎اى (باز، محورى و گزینشى) بود. حوزه مورد پژوهش شامل کلیه صاحب‎نظران و اساتید حوزه برنامه‎ریزی درسی، علوم ‎تربیتی و مدیریت آموزشی بود که با روش نمونه‎گیری هدفمند، اساتیدی که شرایط مورد نظر را داشتند مورد مصاحبه نیمه−ساختاریافته قرار گرفتند که با رسیدن به اشباع نظریِ یافته‎ها، تعداد نمونه‎های پژوهش به دوازده نفر رسید. برای تجزیه و تحلیل داده‎های حاصل از مصاحبه، از روش‎های سه مرحله‎ایِ کدگذاریِ استفاده شد. براساس یافته‎های به دست آمده، از کدبندی مصاحبه‎ها، هیجده مقوله و پنج عنصر مشخص گردید که شامل: عنصر هدف با پنج مقوله، عنصر ارزشیابی با چهار مقوله و عنصرهای ویژگی یادگیرنده، محتوا و روش به‎طور مشترک با سه مقوله به‎عنوان عناصر و محتواهای مورد شناسایی برای برنامه درسى دین و زندگى مبتنى بر دیدگاه ماوراى فردى در دوره متوسطه دوم بودند. از عناصر و مؤلفه‎های شناسایی شده می‎توان در طراحی الگوی مبتنی بر دیدگاه ماورای فردی در برنامه درسی دین و زندگی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the Elements and Components of the Curriculum of the Books Din va Zendegi (Religion and Life) Based on a Transpersonal View: A Qualitative Study

نویسندگان [English]

  • Mehdi Kalantari 1
  • Mansoore Abedian Esfahani 2
  • BadiAlZaman MakiAleAgha 3
1 Azad University Roudehen Branch: Tehran, Tehran, IR, IR
2 , Islamic Azad University, Roodehen Branch
3 Faculty of Educational Sciences, Consulting and Accounting, Islamic Azad University, Roodehen Branch
چکیده [English]

This study aims to identify the elements and components of the curriculum of the books Din va Zendegi (Religion and Life) in senior high schools based on a transpersonal view. The method of this study was developmental-applicative in terms of purpose, and in terms of the type of method, content analysis was based on three-stage coding (open, axial , and selective). The field of study included all the experts and teachers in curriculum planning, educational sciences, and educational management, and through the purposive sampling method, the teachers with the desired qualifications were interviewed in a semi-structured way until arriving at the theoretical saturation of the findings, the number of study samples reached 12 teachers. To analyze the data obtained from the interviews, three-step coding methods were used. According to the findings, 18 categories and 5 elements were identified from the coding of the interviews: the objective element with 5 categories, the evaluation element with 4 categories, the elements of learners’ characteristics, and content and method with 3 categories, which were identified as the elements and contents  for the books Din va Zendegi (Religion and Life) in senior high schools based on a transpersonal view. The identified elements and components can be used in designing a model based on a transpersonal view in the curriculum of the books Din va Zendegi.

کلیدواژه‌ها [English]

  • curriculum
  • transpersonal view
  • the book Din va Zendegi (religion and life)
  • qualitative study

مراجع

1. اثبات طبری، احمد (1399)، «برون‎دیدگاه‎ها یا دیدگاه‎های فراگیر در نظریه میلر و تطبیق آن با وضعیت برنامه درسی ایران»، قابل دسترسی در http://esabat95. Blogfa.com/post/112.
2. اسلامیان، زهرا؛ محمود سعیدی رضوانی، مرتضی کرمی، و دیوید ایونس (1400)، «اجرای برنامه درسی مبتنی بر تفاوت‎های فردی درس «دین و زندگی» در نظام آموزش و پرورش ایران؛ چالش‎ها و راهکارها»، تربیت اسلامی، 16(38)، ص 7−30.
3. اعتصامی، محمد مهدی (1399)، کتاب راهنمای معلم دین و زندگی، چاپ اول، تهران: ناشر شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران.
4. ایزدی، صمد؛ مصطفی قادری و فاطمه حسینی (1390)، «برنامه درسی معنوی به‎عنوان یکی از حلقه های بنیادین تحولات در برنامه درسی قرن 21»، اولین همایش ملی تحول بنیادین در نظام برنامه درسی ایران، تهران.
5. حسینی خواه، علی‎ (1391)، «طراحی الگوی برنامه درسی مبتنی بر تفکر شهودی و مطالعه تطبیقی برنامه درسی زبان انگلیسی دوره متوسطه دو کشور ایران و سوئد بر اساس آن»، پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
6. حسینی، فاطمه؛ صمد ایزدی و مصطفی قادری (1390)، «برنامه درسی هنر و زیبایی شناختی، حوزه مغفول در نظام برنامه درسی ایران در عصر جهانی شدن»، اولین همایش ملی تحول بنیادین در نظام برنامه درسی ایران، تهران، ایران.
7. حکیم زاده، رضوان (1387)، «بررسی مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی و مقایسه آن با مبانی فلسفی نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران»، اندیشه های نوین تربیتی، 4(3)، ص79−104.
8. سرخوش، شهرزاد؛ علیرضا صادقی، بتول فقیه آرام، حسن شعبانی و رزیتا ذبیحی (1400)، «شناسایی مؤلفه‎ها و عناصر برنامه درسی مبتنی بر پرورش مهارت حل مسئله به‎منظور ارائه الگوی بهینه برای دوره پیش دبستانی»، مجله تدریس پژوهی، 9(3)، 43−71.
9. شمشیری، بابک (1385)، تعلیم و تربیت از منظر عشق و عرفان، چاپ اول، تهران: نشر طهوری.
10. صابری، رضا و محمود سعیدی رضوانی (1391)، «کاربرد زیباگرایی و هنر در تربیت دینی»، تربیت اسلامی، 7(15)، ص113−134.
11. عابدی، فاطمه؛ مرتضی منادی، ملوک خادمی و علیرضا کیامنش (1397)، «تحلیل محتوای کتاب های دین و زندگی دوره متوسطه با تأکید بر شاخص‌های تربیتی در برنامه درسی ملی»، تعلیم و تربیت، 34(3)، ص 101−120.
12. فتحی‎واجارگاه، کوروش (1395)، برنامه درسی به سوی هویت‎های جدید: شرحی بر نظریات معاصر برنامه درسی (جلد 1)، چاپ سوم، تهران: نشر آییژ.
13. قادری، سیدعلی؛ بهروز مهرام، محمود سعیدی رضوانی، محسن نوغانی دخت بهمنی و مرتضی کرمی (1398)، «واکاوی نظریه‎های برنامه‎درسی بر مبنای طبقه‎بندی میلر به‎منظور شناسایی بستر نظری مناسب برای طراحی برنامه‎های‎درسی مبتنی بر شرایط بحران»، نظریه و عمل در برنامه درسی، 8(۱۳)، ص261−۲۹۸.
14. قاضی اردکانی، راحله؛ علیرضا صادقی و فریبرز درتاج (1395)، «برنامه درسی پژوهش محور: ماهیت، ضرورت ها، مؤلفه ها و راهکارهای تربیتی»، نشریه پژوهش های کیفی در برنامه ریزی درسی، 5، ص35−66.
15. کرمی، علی و کریم رضایی (1397)، اهمیت و ضرورت آموزش و پرورش، تهران: نشر کرمی.
16. گلشنی، مریم؛ بدیع الزمان مکی آل آقا و علاء الدین اعتماد اهری (1399)، «طراحی الگوی برنامه درسی اموزش شهروند»، پژوهش در نظام آموزشی، 14(51)، ص39−63.
17. نوریان، محمد و مجتبی باغدارنیا (1394)، «آموزش و پرورش و هویت معنوی برنامه درسی در هزاره سوم»، اولین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روان‌شناسی، مشاوره و آموزش در ایران، تهران، ایران.
18. هاشمی، سیداحمد؛ یعقوب علیپور و سولماز خادمی (1396)، «تحلیل محتوا برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه از نظر میزان توجه به نیازهای اجتماعی دانش‌آموزان»، اولین همایش ملی آسیب شناسی و آسیب زدایی پدیده شکاف بین نسلی (زمینه ها،چالش ها و راهکارها)، بوشهر، ایران.
19. هومن، حیدرعلی (1394)، «راهنمای عملی پژوهش کیفی»، ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
20. Alexandra, K., Alice, C., Andrea, G., & Bernhard, E. R. (2020), A Review on Research and Evaluation Methods for Investigating Self-Transcendence. Front. Psychol, 11, 147-158.
21. Blyth, A. L. (2017), Developmet, Experiece ad Curriculum i Primary Educatio. Routledge.
22. Cheryl, E. (2021), The Handbook of Critical Theoretical Research Methods in Education. Matias. London. Routledge. https://doi.org/10.4324/978905 6963.
23. Creswell, J.W. (2007), Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches, London: sage publications.
24. Delgado, R., & Tibau, X-A. (2019), Why Cohen’s Kappa should be avoided as performance measure in classification. PLoS ONE, 14(9), 22-29.
25. Jerald, L. (2019), Philosophical schools and educational ideas. Paksresht, M.J. Sixteenth edition, Tehran: Samat Publications.
26. Mertens, M.D. (2019), Reseach and evaluation in education and psychology. (5rd edition). Sage Publications, Inc.
27. Miller, J. (2016), Curriculum Theories. Translation: Mahmoud Mehr Mohammadi. Thirteenth Edition, Tehran: Samat Publications.
28. Miller, J.P. (2011), Transcendental Learning: The Educational Legacy of Alcott, Emerson, Fuller, Peabody and Thoreau (Hc) Hardcover.
29. Miller, J.P. (2019), The Holistic Curriculum. (Ed3). Publication cataloguing information is available from. Library and Archives Canada. Toronto  Buffalo  London. University of Toronto Press.
30. Olivares, D., Lupianez, J.L., & Segovia, I. (2020), Roles and characteristics of problem solving in the mathematics curriculum: a review. International Journal of Mathematical in Science and Technology, 52(7), 41-51.
31. Schmidt, N. A., & Brown, J. M. (2009), Evidence-based practice for nurses: Appraisal and application of research. Sudbury, MA: Jones & Bartlett.
32. Surucu, L., & Maslakcı, A. (2020), Validity and Reliability in Quantitative Research. Business And Management Studies An International Journal, 8(3), 2694-2726.
33. Waters, L., Barsky, A., Ridd, A., & Allen, K. (2015), Contemplative Education: A Systematic, Evidence-Based Review of the effect of Meditation Interventions in Schools. Educational Psychology Review, 27, 103–134.
34. Weimer. (2017), Active Learning: A Practical Guide for College Faculty Paperback. by Magna Publications Incorporated.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار