کنترل بی‎تابی در شرایط بحرانی: روشی برای رشد صبر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد مرکز تحقیقات علوم رفتاری، پژوهشکده سبک زندگی و سلامت معنوی، دانشگاه علوم پزشکی بقیة‎الله(عج). تهران، ایران

چکیده

در زمان بروز بحران، صبر و تحمل موجب سلامت روانی می‎شود. نداشتن بی‎تابی و جزع به اندازه‎ای در «صبر» اهمیت دارد که در برخی موارد صبر به‎عنوان مهار مستمر نفس از بی‎تابی و پرهیز از جزع تعریف شده است. عدم‎کنترل بی‎تابی عوارض متعدد جسمی و روانی به‎دنبال دارد. بر این ‎اساس در مقاله حاضر بی‎تابی در شرایط بحرانی و روش‎های کنترل آن مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق از نوع کیفی (تحلیلی) است که به روش مروری انجام شد که ترکیبی از روش مرور سیستماتیک، تحلیل محتوا و مرور ادبیات است. جامعه آماری منابع نظریه‎ها، دیدگاه‎ها و پژوهش‎های انجام شده در زمینه موضوع بود که با واژه‎های کلیدی: بی‎تابی، بی‎قراری، جزع، فزع، بی‎صبری، ناآرامی مورد جستجو قرار گرفتند. عمده منابع مورد استفاده، کتب در حوزه منابع اسلامی و مقالات علمی مربوط به این موضوع بود. همچنین و به‎ویژه از قرآن، احادیث و روایات استفاده شد. نتایج تحقیق در قالب ماهیت بی‎تابی، علل بی‎تابی، انواع بی‎تابی، نشانه‎ها و نمودهای بی‎تابی، کارکرد بی‎تابی، آسیب‎ها و پیامدهای بی‎تابی، شیوه‎های بازداری از بی‎تابی و پیامدهای بازداری آورده شده است. شیوه‎های بازداری از بی‎تابی در چهار بخش: پذیرش، تسکین‎بخشی، حمایت و مبادرت به عمل آمده است. بنابراین می‎توان گفت که بی‎تابی در بحران موجب آسیب، و کنترل آن موجب افزایش خودآگاهی، خودکنترلی و رشد عقل می‎شود. براین‎اساس یادگیری روش‎ها و مهارت‎های کنترل آن بخشی از فرایند صبر و رشد پس از ضربه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Controlling Impatience in Crisis: A Way to Grow Patience

نویسنده [English]

  • Khodabakhsh Ahmady
Professor in Behavioral Sciences Research Center, Lifestyle and Spiritual Health Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran,
چکیده [English]

At times of crisis, patience and tolerance leads to mental health. The lack of impatience and restlessness is so important in ‘patience’ that, in some cases, patience is defined as continuous control of the soul from impatience and avoiding restlessness. Lack of control of impatience leads to many physical and psychological complications. Thus, in this study, impatience in critical situations and the methods of control it have been investigated. The type of study is qualitative (analytical), and it was conducted using a review method that is a combination of systematic review, content analysis, and literature review. The statistical population included the sources of theories, views and studies conducted on this subject, which were searched with the key words: impatience, restlessness, grief, complaint, fear, intolerance, unrest. The main sources used were books in the sphere of Islamic sources and academic papers on the subject-matter. Furthermore, the Qur’an, hadiths and traditions were especially used. The results of study are presented under the following titles: the nature of impatience, causes of impatience, types of impatience, symptoms and manifestations of impatience, function of impatience, damage and consequences of impatience, ways to prevent impatience, and consequences of of prevention. The way to prevent impatience are implemented in four parts: acceptance, relief, support, and initiative. Therefore, it can be said that impatience in a crisis causes damage, and its control increases self-awareness, self-control, and the growth of reason. Hence, learning methods and skills to control it is part of the process of patience and post-traumatic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • crisis
  • impatience
  • self-control
  • patience
  • mental health
  • Islamic lifestyle

مراجع

  1. *قرآن کریم، (1391)، ترجمه ناصر مکارم‎شیرازی، نشر پیام عدالت.

    1. احمدی، خدابخش (1399)، «آیا صبر همان تاب‎آوری است؟ مفهوم‎سازی کاربردی صبر برای شرایط بحرانی»، مجله مطالعات اسلام و روان‎شناسی، 14(27)، ص163−
    2. احمدی، خدابخش (1399)، کتاب جامع مداخلات روان‎شناختی در بحران، تهران: انتشارات دانژه، ایران.
    3. احمدی، خدابخش و عاطفه دارابی (1396)، «اثربخشی آموزش صبر بر کاهش سوگ و تسهیل رشد پس از ضربه»، روان‎شناسی فرهنگی، سال اول، شماره 1، ص114−
    4. امیری، حسین میردریکوندی رحیم و محمدرضا احمدی محمدآبادی (۱۳۹۲)، «مفهوم‎شناسی صبر در اسلام و معادل‎یابی آن در روان‎شناسی»، ماهنامه معرفت، ۲۲(۹)، ص15−
    5. آمدی، عبدالرحمن‎بن‎محمد (1392)، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه: هاشم رسولی‎محلاتی، دفتر نشر اسلامی.
    6. باقر، غباری‎بناب (1387)، مشاوره و روان‎درمانی با رویکرد معنوی، انتشارات آرون.
    7. برگر، ریموند میلتن (1393)، شیوه‎های تغییر رفتار، ترجمه: علی فتحی‎آشتیانی، و هادی عظیمی‎آشتیانی، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‎ها (سمت).
    8. بهاری، فرشاد (1393)، مبانی امید و امید درمانی. نشر دانژه.
    9. پاکزاد، عبدالعلی (۱۳۸۹)، «مهارت تحمل فقدان مرگ عزیزان در قرآن»، ماهنامه معرفت، ۱۹(5)، ص91−
    10. پسندیده، عباس (1388)، اخلاق‎پژوهی حدیثی، تهران: سمت.
    11. تبادکانی، طوسی شمس‎الدین محمد (1382)، تسنیم‎المقربین، شرح فارسی منازل‎السائرین خواجه عبدالله انصاری، انتشارات کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
    12. ترابی، صغری و احمدی خدابخش(استاد راهنما) (1387)، «بررسی مقایسه‎ای اثربخشی روش‌های مداخله آموزش حل مسئله و صبر بر کاهش پرخاشگری»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام حسینj.
    13. حسینى، محمدتقى و سیدمحمدرضا موسوى‎نسب (1395)، «آثار تربیتى گریستن بر تکامل معنوى انسان از دیدگاه آیات و روایات»، مجله معرفت، 25 (228)، ص27−
    14. دیلمی، حسن‎بن‎محمد (1392)، ارشاد القلوب: المنجی من عمل به من الیم العقاب، گردآورنده: سیدهاشم میلانی، نشر اسوه.
    15. راغب‎اصفهانی، حسین‎بن‎محمد (1388)، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه: مصطفی رحیمی‎نیا، تهران: انتشارات سبحان.
    16. رحیمی، سعید؛ باقر غباری‎بناب و غلامعلی افروز (1394)؛ «تأثیر مداخلات روان‎شناختی مبتنی بر بازی‎های متداول در محیط فرهنگی در نشانه‎های بالینی اختلال رفتار بی‎تابی کودکان پیش‎دبستانی»، فصلنامه علوم روان‎شناختی، ۱۴(55)، ص421−۴۰۳.
    17. زارع، مریم؛ زینب شایقیان، بهروز بیرشک و عزیزه افخم‎ابراهیمی (۱۳۹۱)، «پایایی، روایی و تحلیل عاملی پرسش‎نامه بی‎قراری کوهن−منسفیلد (CMAI)»، مجله روان‎پزشکی و روان‎شناسی بالینی ایران، ۱۸(۱)، ص۶۷.
    18. صاحبی، علی (1377)، «روان‎درمانی حمایتی»، فصلنامه تازه‎های روان‎درمانی، سال سوم، شماره 9 و 10.
    19. طوسی، محمدبن‎حسن (1391)، امالی، ترجمه: محمدعلی سلطانی، انتشارات ارمغان طوبی.
    20. عطار، فریدالدین (1386)، مصیبت‎نامه، تصحیح محمدرضا شفیعی‎کدکنی، نشر سخن.
    21. غلامحسین، فلاحی‎نیا؛ فریبا طیبی‎آراسته، یونس محمدی و مهدی مولوی‎وردنجانی (۱۳۹۸)، «تأثیر استفاده از چشم بند و گوش بند بر سطح بیقراری و بروز دلیریوم در بیماران بستری در بخش مراقبت‎های ویژه»، ۱(4)، ص10−
    22. فرام، اریک (1380)، انقلاب امید، ترجمۀ مجید روشنگر، چاپ سوم، مروارید.
    23. فیاضی، صدیقه؛ شریعتی عبدالعلی و مرتضی مؤمنی (۱۳۸۸)، «بررسی تأثیر روش آرام‎سازی بنسون بر درد پس از جراحی بای پس عروق کرونر»، مجله علمی پزشکی جندی شاپور، ۸(۴)، ص479−۴8۹.
    24. کاویی، پرستو؛ عباس عبادی، یاسر سعید، سیدطیب مرادیان و مسیح‎صدیق رحیم‎آبادی (۱۳۹۴)، «تأثیر ماساژ بازتابی پا بر اضطراب و بیقراری بیماران تحت تهویه مکانیکی پس از جراحی قلب باز: یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی‎سازی شده»، مجله بالینی پرستاری و مامایی، ۴(۱)، ص۱۶−۲۶.
    25. کلینی رازی، ابوجعفر (1388)، الکافی، انتشارات اسلامیه.
    26. گیلانی، عبدالرزاق‎بن‎محمدهاشم (1393)، شرح مصباح‎الشریعه للامام جعفر الصادقj، نشر برهان صادق.
    27. مالمیر، طیبه؛ مالک میرهاشمی، ناصرالدین کاظمی حقیقی و نسرین باقری (1398)، «تدوین الگوی رضایت از زندگی براساس ویژگی های شخصیتی و حل مسئله اجتماعی با میانجیگری بی‌تابی روانی در افراد متاهل»، فصلنامه پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 9(33)، ص: 127-115.
    28. مجلسی، محمدباقر (1378)، ایمان و کفر، ترجمه: عزیزاله عطاردی قوچانی، تهران: نشر عطارد.
    29. مجلسی، محمدباقربن‌محمدتقی (1494)، بحارالانوار، انتشارات اسلامیه.
    30. محمدی‎ری شهری، محمد (1398)، میزان الحکمه، ترجمه، نشر دار الحدیث.
    31. مروتی، سهراب؛ مهدی اکبرنژاد و امین ذوالفقاری‎فر (1396)، «رویکرد تربیتی به صبر، مؤلفه‎ها و مصادیق آن در سورۀ یوسفj (با نگاه انتقادی به روایات تفسیری)»، نشریه آموزه‎های تربیتی در قرآن و حدیث، ۳(2)، ص21−
    32. مصطفوی، حسن (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    33. نراقی‎ملا، احمد (1362)، معراج‎السعاده، مشهد: انتشارات ندای اسلام.
    34. نوبهار، منیر؛ معصومه بوالحسنی، علی فخرموحدی و علی راهب‎قربانی (۱۳۹۳)، «تأثیر لمس بر بی‎قراری بیماران تحت تهویه مکانیکی»، فصلنامه کومش، ۱۵(۳)، ص۳۲۵−۳۳۳.
    35. نوری، نجیب‎الله (۱۳۸۸)، «بررسی پایه‎های روان‎شناختی و نشانگان صبر در قرآن»، فصلنامه روان‎شناسی و دین، ۱(۴)، ص168−۱۴۳.
    36. Abraha I, Trotta F, Rimland JM, Cruz-Jentoft A, Lozano-Montoya I, Soiza RL, et al. Efficacy of non-pharmacological interventions to prevent and treat delirium in older patients: a systematic overview. The SENATOR project ONTOP Series. PloS one. 2015; 10(6):e0123090.
    37. Ahmadi K, Javadinia SA, Saadat SH, Ramezani MA, Sedghijalal H, Triangular relationship among risky sexual behavior, addiction, and aggression: A systematic review, Electron Physician. (2017), Aug 1;9(8): 5129-5137. doi: 10.19082/5129.
    38. Ahmadi K, Ramezani MA, Iranian Emotional Experience and Expression During the COVID-19 Crisis, Asia Pacific Journal of Public Health, 2020, online published: 7 Jul 2020. https://doi.org/10.1177/1010539520937097
    39. American Psychiatric Association. (2018), DSM-5. Washington, D. C. London, England. psych.org
    40. Anderson JG, Taylor AG. Effects of healing touch in clinical practice: a systematic review of randomized clinical trials. J Holist Nurs 2011; 29:221-228
    41. Brock, S. E. (2004), Identifying psychological trauma victims. In S.E. Brock, P.J. Lazarus, & S. R. Jimerson (Eds). Best practices in school crisis prevention and intervention. Betesda; M.D; National Association of school psychologist. Available :http://www.nasponline.org/NEAT/crisis/ 0911. html.
    42. Cohen-Mansfeild, J. (2000), Use of patient characteristics to determine non-pharmacologic interventions for behavioral and psychological symptoms of dementia. International Psychogeriatrics, 12(suppl. 1), 373-380.
    43. Cohen-Mansfield, J. (2004), Non-pharmacologic Interventions for inappropriate behaviors in dementia: A review, summary and critique. Journal of American Psychiatric Association, 2, 288-308.
    44. Comer, D.R., & Sekerka, L. E.(2014), Taking time for patience in organizations. Journal of Management Development, 33(1), 6-23
    45. De Jong MM, Burns SM, Campbell ML, Chulay M, Grap MJ, Pierce LN, Simpson T. Development of the American association of critical-care nurses' sedation assessment scale for critically ill patients. Am J Crit Care 2005; 14:531-544.
    46. Deahl, M. (1999), Debriefing and body recovery: War grave soldiers. In B. Raphael & J. P. Wilson (Eds.), Psychological e[;,fs , il;hvhkT 2004Y briefing: Theory, practice, and evidence (pp. 108–117). New York: Cambridge University Press.
    47. Greenberg LS. Emotions, the great captains of our lives: their role in the process of change in psychotherapy. Am Psychol. 2012; 67: 697-707, Doi: 10.1037/a0029858.
    48. Jacobs J, Horne-Moyer HL, Jones R. The effectiveness of critical incident stress debriefing with primary and secondary trauma victims. Int J Emerg Ment Health 2004; 6(1): 5-14.
    49. James K. Richard, Gilliland, B. E (2012), Crisis Intervention Strategies, 7th Edition Thomson. Brooks/Cole.
    50. Kaur J, Kaur S, Bhardwaj N. Effect of 'foot massage and reflexology' on physiological parameters of critically ill patients. Nursing and Midwifery Research. 2012; 8(3): 223-33.
    51. Jeffrey T.(2014), Critical Incident Stress Debriefing (CISD). ht t ps://www .researchgat e.net /publ i cat i on/264870448
    52. Papathanassoglou ED, Mpouzika MD. Interpersonal touch: physiological effects in critical care. Biol Res Nurs 2012; 14:431-443
    53. Schnitker, S. A., & Emmons, R. A. (2007), Patience as a virtue: Religious and psychological perspectives. In Research in the Social Scientific Study of Religion, Volume 18(pp. 177-208). Brill.
    54. Stainback, Lily (2008), Teaching Children Christlike Virtues in the Home, United States of America, Horizon Publishers.
    55. Stellman, Jeanne Mager (1998), Encyclopaedia of Occupational Health and Safety, Geneva, International Labour Organization.
    56. Stephenson NL, Dalton JA. Using reflexology for pain management. A review. Journal of Holistic Nursing. 2003; 21(2): 179-91.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار