ارائه مدل مفهومی فرهنگ مراقبت مهدکودک: موردمطالعه مهد مادر-کودک حسنات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، مطالعات فرهنگ و ارتباطات، دانشکده علوم اجتماعی و ارتباطات فرهنگی، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران (نویسنده مسئول)

2 کارشناس ارشد، تبلیغ و ارتباطات فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی و ارتباطات فرهنگی، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران

3 دانشجوی دکتری، گروه برنامه‌ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران،ایران.

چکیده

نقش مهدهای کودک در اجتماعی شدن و رشد کودکان، بر هیچ‎کس پوشیده نیست. در ایران اغلب این مراکز تربیتی و آموزشی براساس الگوی غربی جدایی مادر و کودک طراحی شده و با فرهنگ اصیل ایرانی، اسلامی همخوانی ندارد. مهد حسنات باهدف تحقق همراهی و تعامل مادر و کودک در تربیت اسلامی شکل گرفته و ارائه الگوی مطلوب از طریق بررسی ابعاد مختلف فعالیت مهد حسنات هدف پژوهش حاضر است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شده و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری، دو گروه شامل مادران و کارکنان مهدکودک بودند. نمونه با روش نمونه‎گیری هدفمند انتخاب شد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته براساس الگوی 5w1h بود که روایی محتوایی سؤالات مصاحبه از نظر اساتید مرتبط، مثبت ارزیابی شد و مصاحبه‎ها تا حد اشباع اطلاعات به تعداد 11 مصاحبه انجام شد. داده‎ها با روش اشتراوس و کوربین با کدگذاری باز و محوری و در بستر نرم‎افزار maxqda تجزیه‎وتحلیل شد. یافته‎ها نشان‎دهنده فعالیت این مهد منطبق بر سیره تربیت فاطمی مادرمحور، برای بقای ارتباط اصیل و سالم مادر با کودک است. همچنین در حسنات تأکید بر کیفیت آموزش است و کودک محوری در طراحی داخلی لحاظ می‎شود. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که فعالیت مهد حسنات، براساس خلاقیت مداری، تدوین سه.
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Presenting a Conceptual Model of the Culture of Kindergarten Care: A Case Study of Hasanat Mother-Child Kindergarten

نویسندگان [English]

  • Karim Khanmohammadi 1
  • Hadiseh Esfandiyar 2
  • Maliheh Asghari 3
1 Corresponding Author: Associate Professor, Culture and Communication Studies, Faculty of Social Sciences and Cultural Communication, Baqir al-Olum University, Qom, Iran,
2 MA in Propagation and Cultural Communications, Faculty of Social Sciences and Cultural Communication, Baqir al-Olum University,
3 Ph.D. student, Department of Curriculum Planning, Faculty of Educational sciences and psychology , Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Kindergartens play an obvious role in the socialization and development of children. In Iran, most of these educational centers are designed based on the Western model of separation of mother and child, and they are not compatible with the authentic Iranian, Islamic culture. Hasanat Kindergarten was started to realize the mother-child companionship and interaction in Islamic education. This study aims at providing the ideal model through the examination of various aspects of the activities of Hasanat Kindergarten. It was conducted through a qualitative approach and a thematic analysis method, and it, in terms of purpose, is practical. The statistical population consisted of two groups: mothers and Hasanat kindergarten staff. The sample was selected by purposive sampling method. The research tool was a semi-structured interview based on the 5w1h model, and the content validity of the interview questions was evaluated positively from the related professors’ viewpoint. The interviews were conducted until the data saturation was achieved in 11 interviews. The data were analyzed using the Strauss and Corbin’s method through open and axial coding and the Maxqda software. The findings show that, to maintain the original and healthy relationship between mother and child, the activity of this kindergarten is in accordance with the mother-centered Fatemi education. Furthermore, in Hasanat Kindergarten, the quality of education is emphasized and child-centeredness is considered in interior design. The result of the study indicates that the activities of Hasanat Kindergarten, based on creativity, the threefold compilation of participatory content for the child, mother, mother-child; it is realized through games and fondness for books, and mother-centered learning in education and dynamic and effective evaluation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ideal model
  • writing experience
  • kindergarten
  • Hasanat Kindergarten
  1. امام سجادj (1380)، صحیفه سجادیه، ترجمه: حسین انصاریان، تهران: نشر پیام آزادی.
  2. پروینی، خلیل (۱۳۸۹)، «بررسی و نقد روش آموزش زبان عربی به شیوه مستقیم (بررسی موردی: کتاب‎‎‎های دکتر حسین خراسانی)»، جستارهای زبانی، ۱ (۲)، ص7−
  3. تیموری، فهیمه (1394)، «بررسی تأثیر مهدکودک بر میزان جامعه پذیری کودکان»، مطالعه موردی مهدهای کودک منطقه 20 شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی −دانشکده علوم اجتماعی.
  4. حنیفی‌دومیقی، مهناز (1398)، «تبیین رویکردهای آموزشی حاکم در مهدکودک‎ها در سطح جهان و ایران و نقد آنها از منظر تعلیم و تربیت اسلامی»، پایاننامه.
  5. دیواندری، فریده و ‎شریف حسینی (2018)، «در جستجوی اصولی برای طراحی مهدکودک با نگاهی به مفهوم «رشد» در حکمت اسلامی»، پژوهش در هنر و علوم انسانی، 11(3)، ص17−34.‎
  6. رزاقی، نسیم؛ علی‌رضا عینی‌فر، عیسی حجت و ابراهیم پیشیاره (۱۳۹۹)، «مهدکودک تلفیقی بستری برای تعامل کودکان با اختلال‎های جسمی−حرکتی و عادی»، فصلنامه کودکان استثنایی، ۲۰ (۳)، ص۶۵−۷۸.
  7. سیاح، مونس و اکرم حسینی‌مجرد (1390)، «بررسی بحران مادری در جهان غرب و تأثیرات آن بر جامعه ایرانی»، مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان)، دوره 14، شماره 53 (گروه اجتماعی)، ص211−245.
  8. شمس‌زاده، پریشاد و حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف (2019)، «تعیین اثربخشی شفقت درمانی بر سبک‎های فرزندپروری مادران»، ششمین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی ایران.‎
  9. شورای علی آموزش‎وپرورش (۱۳۹۱)، برنامه درسی ملی، مصوب، ص۴۶.
  10. شیرکرمی، جواد (1397)، «تدوین تجارب آموزشی در آموزش و پرورش: فواید، روش و نتایج»، ماهنامه پیشرفتهای نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، دوره 1، شماره 1.
  11. طالب‎زاده نوبریان، محسن (1385)، اصول و برنامهریزی آموزشوپرورش پیش از دبستان، تهران: نشر جهاد دانشگاهی.
  12. طلایی، ابراهیم و حمیده بزرگ (1394)، «تبیین ضرورت تربیت اوان کودکی (پیش از دبستان) مبتنی بر سنتز پژوهی شواهد تجربی معاصر»، فصلنامه علمی پژوهشی تعلیم و تربیت، ۳۱ (۲) :۹۱ −۱۱۸.
  13. فضلی، ‎رخساره (2015)، «چرا آموزش‎وپرورش دوره‎ پیش‎دبستانی مهم است؟»، رشد آموزش پیشدبستانی، 26(6)، ص10−12.‎
  14. قاسم‎تبار (1395)، «طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی موسیقی دوره پیش‎دبستانی ایران»، پایاننامه، ص28.
  15. کریمی، عبدالله (1390)، با جوانههای زندگی، توصیههایی به والدین در زمینه تربیت، مشهد: نشر آستان قدس رضوی.
  16. مجلسی، محمدتقی (1387)، بحارالانوار، ج2، ص224، بیروت: ناشر دارالکتب الاسلامیه.
  17. محمدی ری‎شهری، محمد (1393)، میزانالحکمه، ترجمه: حمیدرضا شیخی، ج1، ص۱۰۱، ناشر سازمان چاپ و نشر دار الحدیث.
  18. مفیدی، فرخنده (1392)، مبانی آموزشوپرورش در دوره پیش از دبستان، تهران: نشر سمت.
  19. نوده، شهامت (1396)، تأثیرات مهدکودک در رشد اجتماعی کودکان، تهران: نشر باران دانش.
  20. ولی‌زاده، لیلا؛ حمید رحیمیان؛ عباس عباس‌پور؛ علی خورسندی‌طاسکوه و قدسی احقر (2019)، «ارائه چارچوب مدیریت اثربخش در مهدکودک با روش فراترکیب»، فصلنامه علمی−پژوهشی تعلیم و تربیت، 35(3)، ص127−146.‎
  21. یزدان‌پناه، مریم (1392)، «بررسی میزان به‎کارگیری شاخص‎های آموزشی−تربیتی رشته «مونته سوری» در مهدکودک‎ها و پیش‎دبستان‎های شهر تهران»، پایاننامه ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  22. ین، رابرت (1393)، «تحقیق موردی»، ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی، تهران: نشر دفتر پژوهش‎های فرهنگی.
  23. Anderson, L. M. Shinn, C. Fullilove, M. T. Scrimshaw, S. C. Fielding, J. E. Normand, J. ... & Task Force on Community Preventive Services. (2003), The effectiveness of early childhood development programs: A systematic review. American journal of preventive medicine24(3), 32−
  24. Duncan, G. J.& Magnuson, K. (2013), The long reach of early childhood poverty. In Economic stress, human capital, and families in Asia(pp. 57−70). Springer, Dordrecht.
  25. Pillas, D. Marmot, M. Naicker, K. Goldblatt, P. Morrison, J.& Pikhart, H. (2014), Social inequalities in early childhood health and development: a European−wide systematic review. Pediatric research, 76(5), 418−
  26. Ryan, R. M. Fauth, R. C.& Brooks−Gunn, J. (2014), Childhood poverty: Implications for school readiness and early childhood education. In Handbook of research on the education of young children(pp. 341−364). Routledge.